Τα δίστιχα του μάγκα

[ntouzenis]

Νάμουνα στη γης βελόνι (τρις)
να πατάς να σ'αγκυλώνει
νάμουνα στη γης κλωνάρι
να με κόβεις για καμάρι

Λέρι, λιρ-λελέρι λέρι ..

Θάλασσα βαρείς την άμμο (3)
δε μου λέτε τι να κάνω
άναψε το και σβησε το
το κερι το σπαρματσέτο

Λέρι ...

Γεια σου Μανέτα με τη μπουζούκα σου !!

Κόλλα μάγκα στο πλεχτό
κι άρπαξε το τραβηχτό
σάλτα μάγκα μου στην τσακιστή
κάνε ένα λεφτό τον τσιλιατζή

Λέρι λιρ-λέρι

Γεια σου συχωριανάκι !!

ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ

1. Γλωσσαρι
Πλεχτό = Το παράθυρο της φυλακης
Τσακιστή = Πόρτα
(Πετροπουλος : Ρεμπετικα Τραγουδια και
Βλησιδης : Σπανια κείμενα ... σελ.23, Σταμ Σταμ. Το λεξικο της αμαρτιας - 1929)
Τραβηχτός = το μαρκουτσι του αργιλε
2. ..."κανε ενα λεφτό" ακουω στο τελευταιο στίχο ...
Για το "συχωριανάκι" δεν ειμαι τελειως σιγουρος ...

3. Τα δυο πρωτα διστιχα απαντωνται στο δημοτικο τραγουδι, ξεχωριστα. Το ίδιο και το "Θαλασσα βαρεις την αμμο". Παραλλαγη του υπάρχει σε παλια μαντιναδα της δυτικης Κρητης,
Τα "κερια τα σπαρματσετα" τα συνανταμε στα μικρασιατικα διστιχα στα μεσα της δεκαετιας του ΄20 και ευρεως στην τοτε δισκογραφια.
Τα τελευταια ειναι ασφαλως μαγκικα της φυλακης και εκει ειναι η μαεστρια του "συνθετη-στιχουργου" πως μπερδευει την παραδοση με "αδεσποτα" αυτοσχεδια στιχακια της φυλακης ή του τεκε !! Η πολυ πετυχημενη εκφραση "αδεσποτα" πρεπει να οφειλεται στον Ηλια Πετροπουλο και εννοει τα στιχακια χωρις αναγνωρισμενη προελευση απο καποια τοπικη παραδοση.

4. Το ασμα χρησιμοποιει αριστουργηματικα 4 μελωδιες.
Εισαγωγη σε νεβεσερ, 1ο διστιχο δυο μελωδιες σε χουζαμ και
2ο διστιχο χουζαμ (η μελωδια αυτη θυμιζει τη "Μανταλενα")
(Οποιος εχει πιο πληρεις γνωσεις απο δρομους ας διορθωσει)

5. Μπουζουκι και σαντουρι παιζουν ταυτοφωνια τη μελωδια σε ολο το τραγουδι.. Το σαντουρι (ΛΕΙΒΑΔΙΤΗΣ) παιζει σχετικα διακριτικα χωρις μπασσα ενω οι ανοιχτες του μπουζουκιου (ΜΑΝΕΤΑΣ) κρατανε το ρυθμο βροντώδικα, αλλοτε στο 1,7,8,9, αλλοτε 1,3,5,7,9 και αλλοτε ακαταστατα. Στο ρυθμο συνεπικουρεί κι ο ΣΠΑΧΑΝΗΣ με το λερ-λιλέρ ...

6. Σημαντικο επισης και σημαδιακο σ'αυτες τις πρωτες εν Ελλαδι ηχογραφησεις με ΜΠΟΥΖΟΥΚΙ η απουσια της κιθαρας !! Εδω θυμομαστε τον ΦΡ. ΖΟΥΡΙΔΑΚΗ που ελεγε πως μεχρι το '30-'32 τα μπουζουκια επαιζαν μονο ζειμπεκικα και συνοδευαν αμανεδες και μονο μπαγλαμοπουζουκα χωρις κιθαρες !! Και ο ΚΑΡΑΠΙΠΕΡΗΣ το 1928 ειχε συνοδεια μονο κρουστο (καστανιετες σε στυλ ποτηρακι). Ο πρωτος που βαζει συνεπως κιθαρα ειναι ο ΤΖΑΚ ΓΚΡΕΓΚΟΡΥ ή ΙΩΑΝΝΗΣ ΧΑΛΙΚΙΑΣ στην Αμερικη, λιγο μετα απο αυτες εδω τις ηχογραφησεις το 1932 !!

ΣΗΜ.
Ευχαριστω σε Χασκιλ !!

[Χασκίλ]

Ναι, έτσι λέει: "κάνε ένα λεφτό τον τσιλιατζή"
Κράτα τσίλιες μια στιγμή, δλδ.

Μετά τιμής, Χασκίλ Στέλλα:)

[ntouzenis]

Ναι βρε συ Χασκιλ, βγαινει ετσι νοημα !!!

Ουτε που πηγε το μυαλουδακι μου το φτωχο οτι το λεει ετσι ...

[Elektra]

πλεχτό το, ουσ. [Α][N](βλ.λ. φυλακή) φυλακή, κρατητήριο, το παράθυρο του κελιού της φυλακής, το συρμάτινο πλέγμα που χωρίζει τον φυλακισμένο απο τον επισκέπτη : ”με κάνουνε πιαστό ( = με πιάνουν, με συλλαμβάνουν), αμάν αμάν, με τραβούνε ( = με πάνε, με πετάνε) στο πλεχτό ”|”Κόλλα μάγκα στο πλεχτό κι άρπαξε το τραβηχτό ”

Φιλικά

[ntouzenis]

[quote="ntouzenis"][/quote]

[Νίκος Τριήρης]

Elektra συμφωνώ για την ερμηνεία της λέξης πλεχτό που παραθέτεις. Αν θέλεις μπορείς να την προσθέσεις στο Ρεμπέτικο Λεξιλόγιο του wiki για να μείνει ως πληροφορία για όλους.

Ntouzenis ενδιαφέρουσα λέξη η τσακιστή και γενικότερα όλες οι λέξεις από τα Δίστιχα του Μάγκα. Το τραβηχτό δεν ξέρω τί σημαίνει, φαντάζομαι όμως τον ναργιλέ ή κάτι παρόμοιο πιο διακριτικό σε μέγεθος.

[bill1961]

Τραβηχτό = το μαρκούτσι του αργιλέ