Βιογραφία - Αντώνης Κατινάρης

[APOSTOLOS-USA]

Το λαϊκό τραγούδι, στις πολύπλευρες εκφάνσεις του, δεν υπήρξε ποτέ υπόθεση λίγων και εκλεκτών. Τουναντίον. Στο πέρασμα των χρόνων αρκετοί πρωταγωνιστές και δευτεραγωνιστές δικαιώθηκαν και γεύτηκαν την χαρά της αναγνώρισης του έργου και της προσφορά τους. Σε ορισμένες περιπτώσεις η δικαιολογημένη αυτή «παρασημοφόρηση» για λόγους μικροπολιτικής αλλά και άγνοιας ή έλλειψη ενδιαφέροντος για περαιτέρω αναγνώσεις και έρευνες υπερτονίστηκε και επισκίασε φωτεινούς εργάτες του τραγουδιού που επί μακρόν έδωσαν βροντερό παρών στην δισκογραφία και τα λαϊκά κέντρα συνδέοντας παράλληλα το όνομά τους με γνωστές και πολυαγαπημένες επιτυχίες.

Κάποιοι από αυτούς ίσως και λόγω του χαρακτήρα τους αλλά και της απροθυμίας τους να μπουν στο παιχνίδι των δημοσίων σχέσεων και των υποκλίσεων στους αυλοκόλακες που στελέχωσαν την μουσική βιομηχανία και περιτριγύρισαν εν είδη κλοιού τους ερμηνευτές-σταρ αποσύρθηκαν διακριτικά καλύπτοντας εκουσίως τα χνάρια τους διαισθανόμενοι πως έτσι κι αλλιώς ελάχιστοι θα έμπαιναν ουσιαστικά στον κόπο να ψάξουν και να αναζητήσουν.

Στην κατηγορία αυτή ανήκει και ο δεξιοτέχνης του μπουζουκιού και συνθέτης Αντώνης Κατινάρης που το όνομα και η τέχνη του κρύβονται πίσω από σπουδαία τραγούδια, εξαιρετικές μελωδίες και ταξίμια. Δεν είναι τυχαίο ότι η εργογραφία του αριθμεί εκατό και πλέον τραγούδια σε δίσκους 45 στροφών και αρκετά προσωπικάlp’s με ερμηνευτές πρώτης γραμμής όπως οι Γρηγόρης Μπιθικώτσης, Γιώτα Λύδια, Πόλυ Πάνου, Καίτη Γκρέυ, Μανώλης Αγγελόπουλος, Βαγγέλης Περπινιάδης, Πάνος Γαβαλάς, Στράτος Διονυσίου, Μιχάλης Μενιδιάτης, Ρίτα Σακελλαρίου, Χαρούλα Λαμπράκη, Σταμάτης Κόκκοτας, Μανώλης Μητσιάς, Κώστας Κόλλιας, Γιώργος Μαργαρίτης κ.ά.

Από τις παραπάνω συμπράξεις προέκυψαν δυνατά και διαχρονικά σουξέ όπως τα: Τι να σου κάνει μια καρδιά και Αγωνία και καημός σε στίχους Ευτυχίας Παπαγιαννοπούλου, Μ’ έκανε η αγάπη σου ξενύχτη σε στίχους Χαράλαμπου Βασιλειάδη, Μπαγλαμάδες και μπουζούκια, Και εν τω μεταξύ και Στο κάτω κάτω σ’ αγαπώ σε στίχους Θάνου Σοφού, Δώδεκα η ώρα νταν σε στίχους Τάκη Κωλέττη, Άκου τι θα πω σε στίχους Μάρως Μπιζάνη κ.ά. Αμέτρητες είναι συμμετοχές του Κατινάρη ως εκτελεστής σε κομμάτια επιφανών συνθετών, όπως οι Βασίλης Τσιτσάνης (Τα ξένα χέρια), Απόστολος Καλδάρας (Στ’ Αποστόλη το κουτούκι), Γαβαλά (Μακριά μου να φύγεις) κ.ά.



Ο Αντώνης Κατινάρης γεννιέται στα Χανιά το 1931 από που γονείς Μικρασιάτες που είχαν φτάσει στην Κρήτη μετά την καταστροφή . Είναι το πρώτο παιδί της οικογένειας του, θα ακολουθήσουν πέντε ακόμη τέκνα, τρία κορίτσια και δύο αγόρια . Ο πατέρας του ήταν εργάτης στο λιμάνι των Χανίων αλλά -λόγω και της καταγωγής του- είχε έφεση και αγάπη για τη μουσική και το τραγούδι.

Σε ηλικία μόλις οκτώ ετών ο μικρός Αντώνης αρχίζει να σκαλίζει το μπουζούκι του θείου του με αντάλλαγμα να σκάβει και να περιποιείται τον κήπο του. Παράλληλα ξεκινά να μαθαίνει κάποια πράγματα πάνω στο όργανο από έναν κουρέα, τον Σαριμανώλη, που υπήρχε στην γειτονιά του.

Ως γνωστόν τα κουρεία εκείνη την εποχή αλλά και για πολλά χρόνια αργότερα λειτουργούσαν ως στέκια συγκεντρωσης ανθρώπων με "καλλιτεχνικές" ανησυχίες, γι' αυτό συχνά στούς τοίχους τους υπήρχαν κρεμασμένες κιθάρες, μπουζούκια ή μπαγλαμάδες . Στα δεκάξι του χρόνια ο νεαρός Αντώνης είναι ήδη επαγγελματίας μπουζουξής. Δουλεύει σε διάφορα μαγαζιά που βρίσκονται διάσπαρτα στην πόλη των Χανίων (Λαμπαθές στην περιοχή Μπόλαρη, Λούκουλος, Τρύφωνας, Μαρίνα κ.ά.).

Στις Μαρίνας γνωρίζεται με την Μαρία Ρίππη τραγουδίστρια από την Αθήνα, κόρη του σαντουριέρη Γιώργου Ρίππη (φίλος και συνεργάτης του Κώστα Καρίπη, της Ρόζας Εσκενάζυ κ.ά.), η οποία μετά την απώλεια του πατέρα της έχει "κατεβεί" στα Χανιά για να δουλέψει στο εν λόγω μαγαζί. Θα ερωτευτούν, θα παντρευτούν και θα αποκτήσουν τρία παιδιά. Στα λαϊκά κέντρα των Χανίων καταφθάνουν περιστασιακά καλλιτέχνες από την Αθήνα στα λεγόμενα "εξτρά" τους, όπως η Ρίτα Σακελλαρίου, ο Λουκάς Νταράλας, ο Γιώργος Τσιμπίδης, η Καίτη Γκρέυ κ.ά. με τους οποίους ο Κατινάρης γνωρίζετε και συνεργάζεται μαζί τους.

Στις λυκαυγές της δεκαετίας του εξήντα ο Καττινάρης, φτασμένος και αναγνωρισμένος στα Χανιά, έρχεται στην Αθήνα αναζητώντας μια καλύτερη τύχη και διέξοδο στις μουσικές του αγωνίες. Μένει με την οικογένειά του στο Αιγάλεω στην οδό Κρήτης.

Μέσα σε σύντομο χρονικό διάστημα εδραιώνει την φήμη του σαν εκτελεστής -άριστος χειριστής του τρίχορδου και του τετράχορδου στη συνέχεια- και ύστερα από ένα βραχύβιο πέρασμα από την RCAVictor του Ορφανίδη όπου ντουετάρισε με τον Τσιμπίδη, καθιερώνεται ως μόνιμος σολίστας στην Columbia παίζοντας πρώτο-δεύτερο μπουζούκι μαζί με τον Σπύρο Λιόση και άλλους δεξιοτέχνες. Παράλληλα εργάζεται σε γνωστά νυχτερινά κέντρα (Σπηλιά του Παρασκευά, Περιβόλας, Καν Καν κ.ά.) συνοδεύοντας τον Πρόδρομο Τσαουσάκη, το Μπιθικώτση, τον Αγγελόπουλο, τον Μενιδιάτη κ.ά. και βέβαια τον Γαβαλά με τον οποίο θα έχουν και στενή, πολύχρονη συνεργασία.

Μαζί θα συνυπάρξουν στο πάλκο του Τζίμη του Χοντρού στην Αχαρνών, στην Τριάνα του Χειλά στην Συγγρού, στου Κασιδάκη κ.ά. καθώς κα σε αρκετές κινηματογραφικές ταινίες που ως συνήθως διανθίζονταν από σκηνές γλεντιού σε λαϊκά μαγαζιά . Γρήγορα περνάει και στην δισκογραφία με κορυφαίους ερμηνευτές να ερμηνεύουν συνθέσεις του. Ιδιαίτερα αποδοτική θα είναι η σύμπραξη του με την Ευτυχία Παπαγιαννοπούλου αλλά και άλλους διακεκριμένου στιχουργούς της θρυλικής εποχής των 45αριών -και όχι μόνο- όπως οι Χαράλαμπος Βασιλειάδης, Θάνος Σοφός, Νίκος Δαλέζιος κ.ά. Σημαία του αποτελεί το τραγούδι Τι να σου κάνει μια καρδιά, πάνω σε στίχους της "γριας" που τραγούδησε το 1966 ο Μπιθικώτσης (Columbia, SCDG-3612).

Το συγκεκριμένο κομμάτι τόσο ως προς το στίχο όσο και ως προς τη μελωδία αποτελεί χαρακτηριστικό παράδειγμα της προσπάθειας των λαϊκών δημιουργών να συμπορευτούν με το ύφος και την τεχνοτροπία των λεγόμενων έντεχνων τραγουδιών που ανθούσαν στην δισκογραφία εκείνη την περίοδο. Η καταξίωση στο χώρο του και η μποέμ ζωή και νοοτροπία του Κατινάρη θα έχουν σαν συνέπεια να χωρίσει με τη σύζυγό του. Εκείνη έχοντας διακόψει την ενασχόλησή της με το τραγούδι, μετά τον χωρισμό τους, επιστρέφει και πάλι στο πάλκο και τις ζωντανές εμφανίσεις. Στα κατοπινά χρόνια ο Κατινάρης θα συνδεθεί με την ερμηνεύτρια και στιχουργό Σία Ροζάκη με την οποίαν θα αποτελέσουν ζευγάρι στη ζωή και το τραγούδι. Μαζί θα καταθέσουν εκτός από μικρούς δίσκους 45 στροφών (Ένας άντρας ψεύτης , Σ' είδα να χάνεσαι κ.ά) και ολοκληρωμένα άλμπουμ με πρωτόλειο υλικό (Αστα Να Πάνε, Columbia, 1974) και επανεκτελέσεις (12 Επιτυχίες, Relans, 1982). Πρέπει να σημειωθεί ότι ο Κατινάρης μπήκε στα "πράγματα" σε μια περίοδο όπου τα "πόστα" τουλάχιστον όσον αφορά τη δισκογραφική παραγωγή ήταν πιασμένα από γνωστούς και καταξιωμένους δημιουργούς και εκτελεστές.

Εν τούτοις χάρη στο ταλέντο του κατάφερε να διακριθεί και να ανεβεί τα σκαλοπάτια της επιτυχίας . Ακόμα και προς τα τέλη του '60 και αρχές του '70 όπου πολλοί ονομαστοί λαϊκοί συνθέτες "αποδεσμεύονται" από τις μεγάλες εταιρίες εκείνος εξακολουθεί να δισκογραφεί για λογαριασμό της Columbia.

Ταυτόχρονα εξακολουθεί να αφήνει το στίγμα του σαν μουσικός και σαν ενορχηστρωτής παίζοντας μεταξύ άλλων στα lp's 12 Φύλλα της Καρδιάς (1971) και Παλιά Μεράκια (1973) με ερμηνευτή το Σταμάτη Κόκοτα που συμβάλλουν καθοριστικά στην αναβίωση του ρεμπέτικου. Το 1973 κυκλοφορεί ο μεγάλος δίσκος 33 στροφών με τίτλο Μπαγλαμάδες

Και Μπουζούκια με ερμηνευτή τον Στρ. Διονυσίου και δώδεκα συνθέσεις του Κατινάρη σε στίχους Θ. Σοφού απ όπου ξεχώρισε το ομότιτλο τραγούδι αλλά και το εξαιρετικό Στο κάτω κάτω σ' αγαπώ. Την επόμενη χρονιά, πάντα σε στίχους Σοφού, ο Κατινάρης υπογρέφει για τον Στ. Κόκοτα το lp Συναναστροφές από που προέκυψε το σουξέ Και εν τω μεταξύ και το άλμπουμ Νεώτερα κι Ανώτερα με τους Στρ. Διονυσίου, Πόλυ Πάνου και Σία Ροζάκη .

Το 1975 Εκδίδεται ένας ακόμη πολυσυλλεκτικός δίσκος του Κατινάρη με τίτλο Αυταπάτες και ερμηνευτές τους Πόλυ Πάνου, Λευτέρη Μυτιληναίο και Κωστή Χρήστου. Με τον προσωπικό δίσκο Άστα να Πάνε της επόμενης χρονιάς ολοκληρώνεται ο κύκλος του Κατινάρη στην Columbia.

To 1978 o Κατινάρης υπογράφει στηνPolyphone το lp Μπουζουκοκελαϊδίσματα που ερμηνεύει ο δυναμικά ανερχόμενος τότε Κώστας Κόλλιας. Από αυτή τη δουλειά θα βγούν τα σουξέ Δώδεκα η ώρα νταν σε στίχους Τάκη Κωλέττη , Γυρνώ ξενύχτης σε στίχους Γιάννη Κιούρκα , Κι αν έγινα κουρέλι σε στίχους Σίας Ροζάκη κ.ά. Η απρόσμενη φυγή του Κόλλια από τη ζωή στις 4/6/1980 σε "περίεργο" τροχαίο δυστύχημα θα κλονίσει τον Κατινάρη αφού στο πρόσωπό του είχε βρει έναν στιβαρό ερμηνευτή, ιδανικό εκφραστή των ορθόδοξων μελωδιών του που πατούσαν πάνω στα βήματα του σμυρνέϊκου, ρεμπέτικου και μετέπειτα κλασικού λαϊκού τραγουδιού.

Το ίδιο είχε συμβεί και νωρίτερα με το χαμό της Παπαγιαννοπούλου στις 7/1/1972 με την οποία είχαν δεσμούς φιλίας και αλληλοεκτίμησης, πέραν από την αποδοτική συνεργασία τους στην δισκογραφία. Δεν είναι τυχαίο ότι για τρία- τέσσερα συνεχόμενα χρόνια ο Κατινάρης θα σιωπήσει. Θα επιστρέψει στα στούντιο το 1982 δίνοντας τραγούδια στο συνεχιστή κατά μια έννοια αυτής της «αρρενωπής» ερμηνευτικής σχολής, Γιώργο Μαργαρίτη, στο προσωπικό του άλμπουμ Άκου Τι Θα Πω απ' όπου το ομώνυμο τραγούδι σε στίχους Μάρως Μπιζάνη έγινε μεγάλη επιτυχία .

Ο Κατινάρης βλέποντας τα δεδομένα να αλλάζουν στο χώρο του τραγουδιού με τον παραγκωνισμό των δημιουργών και την απόλυτη προβολή των ερμηνευτών-αστέρων, και θέλοντας να έχει τον απόλυτο έλεγχο στην δουλειά του στήνει την δική του δισκογραφική εταιρεία. Το όνομά αυτής Relans με έδρα την Μεσογείων, απέναντι από Ραδιομέγαρο της ΕΡΤ, στην Αγία Παρασκευή. Ήδη από τα πρώτα χρόνια του '70 έχει αποσυρθεί από τα μαγαζιά εκδηλώνοντας την αντίθεσή του στα νέα σταθμά και μέτρα της διασκέδασης και της νύχτας. Η επιχειρηματική του προσπάθεια θα έχει άδοξο τέλος και έκτοτε ο Κατινάρης θα εγκαταλείψει ουσιαστικά και την δισκογραφία παρά τις δελεαστικές προτάσεις που θα έχει κατά καιρούς και την αναγνώριση που χαίρει στην μουσική πιάτσα. Το παιχνίδι που παιζόταν πια γύρω από τη μουσική και η εμπορική "οπτική" της δεν του ταιριάζει.

Προτιμά να ζει "απομονωμένος" στο σπίτι του στη Νέα Μάκρη εξακολουθώντας να δημιουργεί. Μοναδικές εξαιρέσεις ο πολυσυλλεκτικός δίσκος Λαϊκό Πάλκο με τους Γιάννη Κόλλια, Σόφη Κωνσταντάκη, Δημήτρη Ξενίδη (Polyphone, 1987) και Για σας Τα Διάλεξα με ερμηνευτή τον φίλο και συνεργάτη του Στ. Κόκοτα (WEA, 1994). Έφυγε απ' τη ζωή στις 28/10/99. H κόρη του Μαρία, καλή τραγουδίστρια, αποτελεί την συνέχειά του στο τραγούδι. Άλλωστε και ο ίδιος ο Κατινάρης ήταν σωστός ερμηνευτής και ωραίος σεγοντίστας.