Σχόλιο στο τραγούδι "κάποια μάνα αναστενάζει"

Μήνυμα
Συγγραφέας
Άβαταρ μέλους
max
More than 150 posts user.
Δημοσιεύσεις: 791
Εγγραφή: 07 Ιούλ 2004 01:08 pm
Τοποθεσία: Αλλού
Επικοινωνία:

Σχόλιο στο τραγούδι "κάποια μάνα αναστενάζει"

#1 Δημοσίευση από max »

Το σχόλιο σε αυτό το τραγούδι είναι τεράστιο, με αποτέλεσμα να χαλά ο πίνακας και να είναι πολύ δύσκολο να το διαβάσεις στη λίστα με τα τραγούδια. Οπότε το μεταφέρω εδώ και βάζω στο τραγούδι σύνδεσμο σε αυτό το θέμα.

Πρόκειται για συνδημιουργία Τσιτσάνη - Μπακάλη. Δίσκος 1947, PARLOPHONE B.74100.

1. Πρόκειται για το συγκλονιστικότερο αστικό τραγούδι της εμφυλιακής περιόδου, σύμβολο ενότητας του αλληλοσπαρασσόμενου ελληνικού λαού, ερμηνευμένο σε –πρώτη φωνή– ανεπανάληπτα από την βελούδινη φωνή της αξέχαστης Χασκίλ.
2. Κοινό σημείο συνάντησης, αλλά και συγκίνησης των εμπολέμων αντιπάλων είναι αναμφίβολα η τραγική Ελληνίδα Μάνα. Και από τη μεριά της, είναι αναμφισβήτητη η παγκοσμιότητα και η διαχρονικότητα της απέραντης αγωνίας της, για κάθε πόλεμο. Ο φόβος για το κακό, η αναμονή της επιστροφής του δικού της γιού-πολεμιστή, η ατέρμονη εναλλαγή ελπίδας και απελπισίας, είναι απερίγραπτης έντασης για τη μάνα.
3. Μια και η μάνα μπορεί, αδιακρίτως, να είναι η μάνα του οποιουδήποτε μαχητή, της όποιας παράταξης, και μια που στο πρόσωπο της μάνας που υποφέρει από την απουσία του παιδιού της και τον φόβο μη σκοτωθεί στον πόλεμο, αντανακλάται το δράμα της ίδιας της πατρίδας, καθιστά το σπουδαίο αυτό λαϊκό τραγούδι σύμ-βολο εθνικής ενότητας.
4. Η «μαύρη ξενιτιά» είναι η αλληγορία-κλειδί του τραγουδιού, που εδώ σημαίνει τον τόπο της μάχης, της φυλακής, της εξορίας, και λίγο αργότερα (από τον Αύγουστο του 1949, με τη λήξη του φρικτού Εμφυλίου Πολέμου), της πολιτικής προσφυγιάς των ανταρτών στις κομμουνιστικές χώρες της Ανατολικής Ευρώπης.
5. Έτσι, το τραγούδι αυτό, κατόρθωσε μεν να ξεγελάσει τη λογοκρισία και να κυκλοφορήσει για λίγο καιρό, ώσπου όμως στις 6 του Δεκέμβρη 1947, με εντολή της Αστυνομικής Διεύθυνσης Πειραιώς, απαγορεύεται ρητά η εκτέλεσή του, διότι, όπως λέει το κείμενο της αστυνομικής ανακοίνωσης, «έχει αλληγορικήν σημασίαν, εξ’ ου δύνανται να δημιουργηθούν αντεγκλήσεις, επεισόδια και διασάλευσις της τάξεως». Κατά πληροφορία του Κ. Χατζηδουλή, το τραγούδι λίγους μήνες μετά την κυκλοφορία του απαγορεύθηκε, με διαταγή του Υπουργείου Δημοσίας Τάξεως, να παίζεται και να τραγουδιέται σε δημόσιους χώρους. Σημαντικότατο ρόλο στην παραπάνω διαταγή έπαιξε και το μεγάλο κύμα συλλήψεων του Ιούλη του 1947.
6. Στις 28 Αυγούστου 1950, με διαταγή που υπέγραφε ο τότε αστυνομικός διευθυντής Αθηνών Δημήτριος Βρανόπουλος, το τραγούδι μπαίνει στη λίστα των απαγορευμένων τραγουδιών. Στην ίδια λίστα περιλαμβάνονταν ακόμη 24 τραγούδια, μερικά «χασικλίδικα», μερικά «άσεμνα» στο περιεχόμενο και τα υπόλοιπα, ως «έχοντα αλληγορικήν σημασίαν», όπως το «Ως πότε πια τέτοια ζωή», «Το δικαστήριο», «Κάνε λιγάκι υπομονή», το προπολεμικό «Οι αδικοπνιγμένοι» και άλλα.
7. Κατά ρητή δήλωση του Νίκου Μάργαρη, το «Κάποια μάνα αναστενάζει» είχε γίνει ο ύμνος των εξόριστων. Παρά τις απαγορεύσεις, το «Κάποια μάνα αναστενάζει» τραγουδήθηκε από τους αριστερούς στις φυλακές και τις εξορίες όσο κανένα άλλο ρεμπέτικο.
8. Ο Β. Τσιτσάνης, σε γραπτή του συνέντευξη στον Στάθη Γκώντλετ, μεταξύ άλλων λέει: «Επί ανταρτοπολέμου μου κόψανε το “Κάποια μάνα αναστενάζει”. Το τραγούδι αυτό είχε κυκλοφορήσει σε δίσκους, δεν έφταιγε σε τίποτα, όμως είχε παραποιηθεί ο τρίτος στίχος, και οι μεν λέγανε “να γυρίσει ο λεβέντης απ’ τη μαύρη Ικαριά”, οι δε “απ’ το τάγμα του Κρανιά”, αντί του πραγματικού “απ’ τη μαύρη ξενητιά”. Περιττόν είναι να υπενθυμίσω ότι η τεράστια επιτυχία αυτού του τραγουδιού οφείλεται στην “φανταστική”, όπως γράψανε, μουσική του».
9. Ο Τάσος Βουρνάς, στο άρθρο του “Το σύγχρονο λαϊκό τραγούδι” που δημοσιεύτηκε τον Απρίλιο του 1961 στην “Επιθεώρηση Τέχνης”, μεταξύ άλλων αναφέρει: «Το τραγούδι “Κάποια μάνα αναστενάζει” κατέκτησε με τέτοια αστραπιαία ταχύτητα τις εργαζόμενες μάζες, λόγω του αντιπολεμικού του μηνύματος, ώστε έφτασε σε μια στιγμή να αποτελεί το συνδετικό κρίκο εθνικής επαφής ανάμεσα σ’ ένα λαό που βρισκόταν στη σκληρή δίνη του εμφυλίου πολέμου. Στρατιώτες και αντάρτες το τραγουδούσαν στα πεδία συγκρούσεων και μέσα στο κλίμα μιας εμφύλιας σύρραξης, –που από τη φύση της, όπως λέει ο Λένιν, είναι χίλιες φορές πιο σκληρή από έναν πόλεμο ανάμεσα σε δυο κράτη–, έφερνε μια ημεράδα και μια γλύκα πρωτοφανέρωτη στις ψυχές των αντιπάλων. Αποτέλεσμα: η τότε κυβέρνηση το απαγόρεψε».
10. Υπάρχει και τέταρτη στροφή του τραγουδιού, που δεν ηχογραφήθηκε ποτέ και είναι: Πίκρες, πόνοι τηνε δέρνουν κι είναι πάντα σκεφτικιά, Βασανίζεται η δόλια, μα το γιό της δεν ξεχνά. - Οι κρατούμενοι της Μακρονήσου τραγουδούσαν την τρίτη στροφή ως εξής: Με υπομονή προσμένει και λαχτάρα στη ψυχή, Ο λεβέντης να γυρίσει απ’ τη μαύρη φυλακή. Ενώ, οι εξόριστοι στην Ικαρία άλλαζαν τη λέξη “ξενιτιά” με τη λέξη “Ικαριά”, όπως επισημαίνει παραπάνω και ο ίδιος ο Β. Τσιτσάνης. - Ο Μπάμπης Μπακάλης ξεκίνησε τη δισκογραφική του καριέρα με το σπουδαίο αυτό τραγούδι, αλλά ήρθε σε ρήξη με τον Βασίλη Τσιτσάνη. Η διαμάχη των δύο σπουδαίων συνθετών, που ήταν και συμπατριώτες από τα Τρίκαλα, προήλθε μάλλον επειδή ο Μπακάλης έδωσε αρχικά στον Τσιτσάνη το τραγούδι του “Ζητά να μάθει που είναι ο γιός της”, αλλά αυτός προβαίνοντας σε διαμόρφωση στίχων και μουσικής τελικά δημιούργησε το “Κάποια μάνα αναστενάζει”. Για τη συνεργασία τους αυτή ο Μπ. Μπακάλης πήρε το 25% των πνευματικών δικαιωμάτων του τραγουδιού, αλλά το όνομά του δεν γράφτηκε στην ετικέτα του δίσκου γραμμοφώνου. Αυτό πραγματοποιήθηκε στα μέσα της δεκαετίας του 1960, μετά βέβαια από συμφωνία με τον Βασίλη Τσιτσάνη. (Απόσπασμα από το βιβλίο μου "ΤΟ ΑΣΤΙΚΟ ΤΡΑΓΟΥΔΙ ΣΤΑ ΠΕΤΡΙΝΑ ΧΡΟΝΙΑ 1940 - 1949"). 13. Υπάρχει παράλληλη εκτέλεση, με το Ντούο Χάρμα (Λίτσα και Τόλης Χάρμας ή Χαρμαντάς), το 1947 (δίσκος γραμμοφώνου Columbia DG 6652).

Για το Ανικανοποίητο.....
More than 150 posts user.
Δημοσιεύσεις: 733
Εγγραφή: 20 Νοέμ 2015 11:17 pm

Re: Σχόλιο στο τραγούδι "κάποια μάνα αναστενάζει"

#2 Δημοσίευση από Για το Ανικανοποίητο..... »

Καλημέρα σε όλους.

Με ιδιαίτερη χαρά είδα αυτή την ανάρτηση του φίλου max για το ... συγκλονιστικότερο αστικό τραγούδι της εμφυλιακής περιόδου...

Το κείμενο που ανέβασες είναι του Σάκη Πάπιστα

Θα προσπαθήσω και εγώ λοιπόν να εμπλουτίσω με στοιχεία αυτό που ορίζεται ως το..συγκλονιστικότερο αστικό τραγούδι..

Στις 31-05-1947 μεσούσης του εμφυλίου ο Τσιτσάνης ηχογραφεί το «Κάποια μάννα αναστενάζει» που είναι συνδημιουργία του Τσιτσάνη με τον Μπακάλη και στάθηκε η αφορμή για να χαλάσουν οι σχέσεις τους.

Στο άρθρο επισημαίνεται ότι η Στέλλα Χασκίλ είναι πρώτη φωνή αλλά δεν γράφει για το ότι συμμετέχει (και εδώ είναι το φοβερό με τον Τσιτσάνη) ένας ρεμπέτης που είχε συνδεθεί με άλλου ύφους τραγούδια. Και αυτός δεν είναι άλλος από τον Μάρκο Βαμβακάρη. Μαζί με τον Τσιτσάνη συμμετέχουν στο δεύτερο μέρος των κουπλέ.

Το «Κάποια μάννα αναστενάζει» ανήκει σε μία κατηγορία τραγουδιών του συνθέτη που ηχογραφήθηκαν την περίοδο του εμφυλίου.
Ένα πολύ καλό αφιέρωμα για τα τραγούδια που γράφτηκαν στον εμφύλιο υπάρχει στον παρακάτω σύνδεσμο. Ανάμεσα τους και όλα τα τραγούδια του Βασίλη Τσιτσάνη.

https://panosz.wordpress.com/2009/11/27/civil_war-32/

Επίσης για το κομμάτι αυτό ενδιαφέρουσα είναι και η συνέντευξη που έδωσε ο Μίκης Θεοδωράκης στην ιστοσελίδα ogdoo.gr

http://www.ogdoo.gr/erevna/thema/o-theo ... i-tsitsani

Εκεί υπάρχει και το βίντεο με την τελευταία συναυλία όσο ήταν στην ζωή ο Τσιτσάνης που διοργάνωσε ο ίδιος ο Μίκης στο σημερινό Κατράκειο θέατρο στην Νίκαια. Το πάθος του Μίκη όταν το τραγουδάει μαζί με τον Τσιτσάνη είναι συγκλονιστικό.

Παρακάτω είναι όλα τα στοιχεία όπως είναι αποτυπωμένα στην ετικέτα του δίσκου:

Parlophone
GO 3796 - Β. 74100-Ι
ΚΑΠΟΙΑ ΜΑΝΝΑ ΑΝΣΤΕΝΑΖΕΙ- Ζειμπέκικο
Β.Τσιτσάνη
Εκτέλ. ΣΤΕΛΛΑΣ ΧΑΣΚΙΛ-ΒΑΜΒΑΚΑΡΗ-ΤΣΙΤΣΑΝΗ
Συνοδεία Λαικής Ορχήστρας
Διεύθ. Σ.Περιστέρη


Στην άλλη πλευρά του δίσκου είναι το κομμάτι ¨Η παραδόπιστη¨.

Παρά την λογοκρισία ο Τσιτσάνης κατάφερε να το ξαναηχογραφήσει το κομμάτι στις 08-10-1947 με τους Ντούο Χάρμα (Λίτσα-Τόλης Χαρμαντά)


Columbia CG 2275 - DG 6652 με διεύθυνση ορχήστρας τον Δημήτρη Σέμση (Σαλονικιός).

Το «Κάποια μάννα αναστενάζει» είναι ένα από τα τραγούδια του Τσιτσάνη που είπε ο Βαμβακάρης μετά τον πόλεμο και περιέχεται στο μεγάλο αφιέρωμα που έχω που έχω επιμεληθεί για τις ηχογραφήσεις των δύο μουσικών.

Εδώ το πρώτο αφιέρωμα

viewtopic.php?f=59&t=5101

Και εδώ το δεύτερο

viewtopic.php?f=57&t=5128

Τα στοιχεία των δίσκων αντλήθηκαν από την βάση Δεδομένων για τις ηχογραφήσεις των τραγουδιών του Β.Τσιτσάνη του Νίκου Ορδουλίδη.
Συνημμένα
Parlophone GO 3798 - B 74100-1
Parlophone GO 3798 - B 74100-1
Β.ΤΣΙΤΣΑΝΗΣ-ΣΤ.ΧΑΣΚΙΛ-Μ.ΒΑΜΒΑΚΑΡΗΣ-ΚΑΠΟΙΑ-ΜΑΝΝΑ-ΑΝΑΣΤΕΝΑΖΕΙ.JPG (2.94 MiB) Προβλήθηκε 11052 φορές
Parlophone GO 3798 - B 74100-1
Parlophone GO 3798 - B 74100-1
Β.ΤΣΙΤΣΑΝΗΣ-ΣΤ.ΧΑΣΚΙΛ-Μ.ΒΑΜΒΑΚΑΡΗΣ-ΚΑΠΟΙΑ-ΜΑΝΑ-ΑΝΑΣΤΕΝΑΖΕΙ.jpg (38.99 KiB) Προβλήθηκε 11052 φορές
Τελευταία επεξεργασία από Για το Ανικανοποίητο..... σε 16 Ιούλ 2016 11:17 am, έχει επεξεργασθεί 4 φορές συνολικά.

Άβαταρ μέλους
max
More than 150 posts user.
Δημοσιεύσεις: 791
Εγγραφή: 07 Ιούλ 2004 01:08 pm
Τοποθεσία: Αλλού
Επικοινωνία:

Re: Σχόλιο στο τραγούδι "κάποια μάνα αναστενάζει"

#3 Δημοσίευση από max »

Έχεις δίκιο, ξέχασα να αναφέρω πως η πηγή είναι ο Σάκης Πάπιστας, φαίνεται εξάλλου και πατώντας στο κουμπάκι "ιστορικό αλλαγών", δίπλα στο τραγούδι. Αντιγράφω εδώ το σύνδεσμο:

history.php?rec_id=5297

Για το Ανικανοποίητο.....
More than 150 posts user.
Δημοσιεύσεις: 733
Εγγραφή: 20 Νοέμ 2015 11:17 pm

Re: Σχόλιο στο τραγούδι "κάποια μάνα αναστενάζει"

#4 Δημοσίευση από Για το Ανικανοποίητο..... »

Τώρα και εγώ για να είμαι πιο δίκαιος (αφού το διασταύρωσα καλύτερα) θα πω ότι όλο το κείμενο είναι του Πάπιστα που έχει γραφτεί εδώ στο φόρουμ και μάλλον (;) έχει περάσει αυτολεξεί στο Facebook της Στέλλας Χασκίλ.
Μία παρατήρηση μόνο.
Στο κείμενο αυτό του Πάπιστα (από το 2006 αν δεν κάνω λάθος) στην αρίθμηση από το Νο 10 πάει στο 13.το 11 και το 12 δεν τα βλέπω.

Άβαταρ μέλους
max
More than 150 posts user.
Δημοσιεύσεις: 791
Εγγραφή: 07 Ιούλ 2004 01:08 pm
Τοποθεσία: Αλλού
Επικοινωνία:

Re: Σχόλιο στο τραγούδι "κάποια μάνα αναστενάζει"

#5 Δημοσίευση από max »

ΤΟ κείμενο αυτό αντιγράφηκε όπως ήταν από τις πληροφορίες του τραγουδιού, όπως φαίνεται και στο ιστορικό διορθώσεων.

Ο κύριος Πάπιστας το ανέβασε με αυτή τη μορφή στις 15/07/2006

Για το Ανικανοποίητο.....
More than 150 posts user.
Δημοσιεύσεις: 733
Εγγραφή: 20 Νοέμ 2015 11:17 pm

Re: Σχόλιο στο τραγούδι "κάποια μάνα αναστενάζει"

#6 Δημοσίευση από Για το Ανικανοποίητο..... »

Συμφωνούμε απόλυτα φίλε!!!

Άβαταρ μέλους
αεροκωπηλάτης
More than 100 posts user
Δημοσιεύσεις: 100
Εγγραφή: 24 Ιαν 2010 05:59 pm

Re: Σχόλιο στο τραγούδι "κάποια μάνα αναστενάζει"

#7 Δημοσίευση από αεροκωπηλάτης »

Να σημειώσω, με την ευκαιρία, ότι ουδέποτε απαγορεύτηκε το "Κάνε λιγάκι υπομονή", όπως θεωρεί ο Σ. Πάπιστας, μπερδεύοντάς το με το τραγούδι "Ο υπομονετικός", καμμία σχέση δηλαδή.
Σήκω το κεφαλάκι σου, από το προσκεφάλι
κι έχω δυο λόγια να σου πω, και ξαναγείρε πάλι

Απάντηση

Επιστροφή σε “Βάση δεδομένων τραγουδιών”