Με αφορμή το τραγούδι "Πάλι μεθυσμένος είσαι"

Ό,τι δεν ταιριάζει στα υπόλοιπα ας μπαίνει εδώ
Μήνυμα
Συγγραφέας
Άβαταρ μέλους
bill1961
συντονιστής<br>(03/2008 ως τώρα)
Δημοσιεύσεις: 1024
Εγγραφή: 10 Μάιος 2005 11:51 pm
Τοποθεσία: Ηγουμενίτσα

Με αφορμή το τραγούδι "Πάλι μεθυσμένος είσαι"

#1 Δημοσίευση από bill1961 »

ΠΑΛΙ ΜΕΘΥΣΜΕΝΟΣ ΕΙΣΑΙ
Στέφανος Βέζος - Vasipap VAS 314 / 1982

Εσύ μ' αυτή τη γνώμη, μάνα, μανούλα μου
εσύ μ' αυτή τη γνώμη, κι εγώ μ' αυτό το νου

Πάλι μεθυσμένος είσαι, πάλι τα ποτήρια σπας
και το κουτσαβάκι κάνεις, το ξύλο που θα φας

Σγουρέ βασιλικέ μου γιατί μαράθηκες
τώρα που σε ποτίζω και πήρες κι άνθισες

Πάλι μεθυσμένος είσαι, πάλι τα ποτήρια σπας
και το κουτσαβάκι κάνεις, το ξύλο που θα φας

Ν' αλλάξεις άλλη γνώμη, να κόψεις το κρασί
γιατί θα με τρελάνεις μανούλα μου χρυσή

Πάλι μεθυσμένος είσαι, πάλι τα ποτήρια σπας
και το κουτσαβάκι κάνεις, το ξύλο που θα φας

Εσύ κι αν δεν με θέλεις, παντρεύομαι κι εγώ
και παίρνω μαύρα μάτια και παίζω και γελώ

Πάλι μεθυσμένος είσαι, πάλι τα ποτήρια σπας
και το κουτσαβάκι κάνεις, το ξύλο που θα φας

Δε θέλω να δουλεύεις στη φάμπρικα να πας
για ένα τεσσαράκι τα νιάτα σου να φας

Πάλι μεθυσμένος είσαι, πάλι τα ποτήρια σπας
και το κουτσαβάκι κάνεις το ξύλο που θα φας

Δεν θέλω να δουλεύεις μεσ' στο Μπασμαχανέ
θέλω να 'σαι κοντά μου, να μου τραβάς μανέ

Πάλι μεθυσμένος είσαι, πάλι τα ποτήρια σπας
και το κουτσαβάκι κάνεις το ξύλο που θα φας

Ο Σμυρνιός Στέφανος Βέζος -γνωστός και από τα 16 τραγούδια που έγραψε σε δίσκους 78 στροφών τη δεκαετία του 1930- ηχογράφησε στις αρχές της δεκαετίας του 1980 για την εταιρεία VASIPAP δύο δίσκους 33 στροφών με παραδοσιακά Σμυρνέικα τραγούδια. Χαρακτηριστικό αυτών των ηχογραφήσεων είναι η γνήσια αυθεντική προσήλωση του Βέζου στην παράδοση.
bezos_2.jpg
bezos_2.jpg (80.3 KiB) Προβλήθηκε 5498 φορές
Sτο δεύτερο δίσκο της σειράς, συναντάμε και το τραγούδι «ΠΑΛΙ ΜΕΘΥΣΜΕΝΟΣ ΕΙΣΑΙ», στο οποίο συνδυάζονται διάφορα παραδοσιακά - αδέσποτα στιχάκια με συνδετικό κρίκο μεταξύ τους την επωδό:
Πάλι μεθυσμένος είσαι, πάλι τα ποτήρια σπας
και το κουτσαβάκι κάνεις, το ξύλο που θα φας
Την ίδια μελωδία έχουν χρησιμοποιήσει σε δίσκους 78 στροφών: Ο Μάριος Λυμπερόπουλος το 1917 σε τραγούδι ηχογραφημένο στην Αμερική με τίτλο «ΠΑΛΕ ΜΕΘΥΣΜΕΝΟΣ», ο Σωτήρης Στασινόπουλος το 1927 (επίσης στην Αμερική) με τίτλο «ΜΑΝΑ ΜΟΥ ΨΕΣ ΤΟ ΒΡΑΔΥ», η Εστουδιαντίνα Ζουναράκη, και ο Γιαγκούλης στην Κωνσταντινούπολη το 1906 σε τραγούδια με τίτλο «ΤΟ ΚΟΥΤΣΑΒΑΚΙ». O Γιαγκούλης πιθανότατα ταυτίζεται με το Γιάγκο Ψαμαθιανό, γνωστό από άλλες φωνογραφήσεις της ί-διας χρονικής περιόδου στην Κωνσταντινούπολη.
Στιχουργικά η εκτέλεση Βέζου εμπλουτίζεται σε σχέση με τις άλλες εκτελέσεις με στίχους όπως:
Δε θέλω να δουλεύεις στη φάμπρικα να πας
για ένα τεσσαράκι τα νιάτα σου να φας

Δεν θέλω να δουλεύεις μεσ' στο Μπασμά χανέ
θέλω να 'σαι κοντά μου, να μου τραβάς μανέ
Δεν είναι εύκολο να αποφευχθεί η συνειρμική σύνδεση με το παραδοσιακό Ηπειρώτικο τραγούδι:
Δεν σ’ έχω να δουλεύεις, να βασανίζεσαι
σ’ έχω να τρως να πίνεις και να στολίζεσαι,
χαλασιά μου, και να στολίζεσαι
Μπασμά-χανέ ήταν συνοικία στο νότιο τμήμα της Σμύρνης γύρω από τον σιδηροδρομικό σταθμό της γραμμής Σμύρνης-Κασαμπά. Η συνοικία πήρε το όνομά της απ’ τους «μπασμάδες», χειροποίητα υφάσματα μάλλινα ή βαμβακερά, στα οποία ειδικεύονταν κυρίως Αρμένιοι βιοτέχνες, απασχολώντας χιλιάδες εργάτες της περιοχής.
Αναφέρει ο Νίκος Καρτσωνάκης στο βιβλίο του «Θυμάμαι τη Σμύρνη» :

"Το σπήτι μας βρισκότανε στον κεντρικό δρόμο που ένωνε τη λαϊκή συνοι-κία τα Μορτάκια με το σιδηροδρομικό σταθμό Μπασμά Χανέ και ήτανε καρσί από τον μεγάλο καφενέ του Μιλτιάδη."
Basmahane.jpg
Basmahane.jpg (76.87 KiB) Προβλήθηκε 5498 φορές
Ο αναφερόμενος καφενές του Μιλτιάδη είναι πιθανότατα ο καφενές του Μίλτη για τον οποίο ο Σωκράτης Προκοπίου σε βιβλίο του «Σεργιάνι στην παλιά Σμύρνη» αναφέρει το δίστιχο:
Από το Τσαλκιστή-μπασή, στον καφενέ του Μίλτη,
το Θοδωράκι μ’ άφησε, με δίχως μετελίκι
που τραγουδιόταν πάνω στη μουσική του γνωστού τραγουδιού «Θα σπάσω κούπες» (αν και μετρικά δε φαίνεται να είναι σωστό).
  • Το Θοδωράκι ήταν ο ιδιαίτερα αγαπητός στη Σμύρνη τραγουδιστής Θεόδωρος Μαυρογένης.
  • Μεταλίκι, τουρκικό νόμισμα δέκα παράδων.
  • Το τεσσαράκι που αναφέρεται στην εκτέλεση του Βέζου είναι τουρκικό νόμισμα με αξία ίση με τέσσερα μεταλίκια.
Δεν πρέπει να παραλείψουμε να αναφέρουμε πως το παραδοσιακό «ΠΑΛΙ ΜΕΘΥΣΜΕΝΟΣ ΕΙΣΑΙ» παρουσίασαν ως δική τους σύνθεση ή διασκευή:
  • Ο Γιώργος Ροβερτάκης το 1962 στο δίσκο RCA VICTOR 47g 2293 με τίτλο «ΣΓΟΥΡΕ ΒΑΣΙΛΙΚΕ ΜΟΥ (ΠΑΛΙ ΜΕΘΥΣΜΕΝΟΣ ΕΙΣΑΙ)» και τραγουδιστές την Ιωάννα Γεωργακοπούλου και το Γιάννης Κυριαζή.
  • Ο Μάρκος Βαμβακάρης το 1963 στο δίσκο Music Box MB-435 με τίτλο «ΠΑΛΙ ΜΕΘΥΣΜΕΝΟΣ ΕΙΣΑΙ» και τραγουδιστή το Μιχάλη Χατζηαντωνίου. Η εκτέλεση αυτή εμπλουτίζεται με ένα ακόμη δίστιχο, που δε συναντάμε σε προγενέστερες εκτελέσεις:
Αν είσαι δυοσμαρίνι(*) να πέσουν τ’ άνθη σου
να μαραθεί η καρδιά σου και τ’ αχειλάκι σου
Το 1896 στο τρίτομο έργο του «Ιστορία των Αθηνών» ο Δημήτριος Καμπούρογλου καταγράφει το ίδιο ακριβώς το δίστιχο (Τόμος Γ’, Παράρτημα σελ. κβ’).

(*) Δυοσμαρίνι είναι η ονομασία που χρησιμοποιείται κυρίως στα νησιά του Αιγαίου για το δεντρολίβανο. Άλλες ονομασίες: ροσμαρί ή ροσμαρίνι.

Άβαταρ μέλους
fakk
More than 150 posts user.
Δημοσιεύσεις: 933
Εγγραφή: 07 Μαρ 2006 10:22 am

Re: Με αφορμή το τραγούδι "Πάλι μεθυσμένος είσαι"

#2 Δημοσίευση από fakk »

Ξανά μπράβο

Άβαταρ μέλους
bill1961
συντονιστής<br>(03/2008 ως τώρα)
Δημοσιεύσεις: 1024
Εγγραφή: 10 Μάιος 2005 11:51 pm
Τοποθεσία: Ηγουμενίτσα

Re: Με αφορμή το τραγούδι "Πάλι μεθυσμένος είσαι"

#3 Δημοσίευση από bill1961 »

ΠΑΛΕ ΜΕΘΥΣΜΕΝΟΣ ΕΙΣΑΙ
Μάριος Λυμπερόπουλος - Columbia Ε 3611 / 1917

Εσύ μ' αυτή τη γνώμη, μάνα άι μανούλα μου
εσύ μ' αυτή τη γνώμη, κι εγώ μ' αυτό το νου

[ Πάλι μεθυσμένος είσαι, πάλι τα ποτήρια σπας
και το κουτσαβάκι κάνεις, το ξύλο που θα φας ] x2

-Σπάστα όλα Παναγία μου!
-Εεε! Ας βρέξει κρασί ο Θεός!

Εσύ 'σαι η αιτία, και δι' εσένα 'γω
και δι' εσένα πάσχω, και κλαίω και θρηνώ

[ Στο 'πα και στο ξαναλέγω, πάλι θα στο ξαναπώ
στην ταβέρνα μεθυσμένο να μη σε ξαναϊδώ ] x2

-Εχ! Ποτέ να μην ξημερώσει Θεέ μου!
-Αχ! και να 'κανες τη θάλασσα κρασί!


Εσύ 'σαι η αιτία που βασανίζομαι
και για τα σένα φως μου πάντα ξενίζομαι

Στο 'πα και στο ξαναλέγω, πάλι θα στο ξαναπώ
μεσ' στις μπύρες μεθυσμένο να μη σε ξαναϊδώ

Πάλι μεθυσμένος είσαι και τα πόδια σου τρικλάς
πάλι το μπελαλή μας κάνεις στο φρέσκο θε να πας.

-Φέρε μας ένα εκατοσταράκι κρασί!
-Από το Σκουλαρίκη νάναι!


Από το διήγημα "Ο θησαυρός" του Δημοσθένη Βουτυρά, 1921

"...
Κείνο το βράδυ ο Παλούκης είχε αργήσει πολύ και η παρέα του, που δεν ήξερε τι να πει γι' αυτό, άμα τον είδε εφώναξε, ούρλιασε σηκώνοντας τα ποτήρια ψηλά: Ζήτω!.. Αυτός εκάθησε κοντά τους, αλλά χωρίς την όρεξη, που είχε άλλοτε, όταν βρισκόταν εκεί, για ομιλίες, για πειράγματα, για βρισιές. Φαινότανε συλλογισμένος, κάτι να τον ενοχλούσε...
- Τι διάβολο έχεις απόψε; τον 'ρώτησε ο Καταβόθρας, ένας φίλος του, χοντρός, κόκκινος, που είχε μεγάλο όνομα μπεκρή, και γι' αυτό τον είχανε βγάλει Καταβόθρα.
Κάτι είπε μασημένο, μπερδεμένο ο Παλούκης, και η παρέα, που νόμισε να είδε σ' αυτό κάποιο μυστικό, σκανδαλίστηκε και βάλθηκε να τον κάνει να μιλήσει. Αλλά πού να του βγάλουνε περισσότερα!.. Αντί να μιλήσει, άρχισε να τραγουδά το αγαπητό του τραγουδάκι:

Πάλι μεθυσμένος είσαι ...

Και η παρέα του, άμα είδε έτσι, άφησε, λησμόνησε ό,τι ζητούσε να μάθει, και τον βοήθησε μ' όλη της τη δύναμη στο τραγούδι του.

Για τον Παλούκη η ταβέρνα του Καρότη ήτανε ο παράδεισος. Εκεί όταν βρισκότανε, ενώ ήτανε σκυθρωπός, αμίλητος, άλλαζε, το σκυθρωπό χανότανε απ' τη μορφή του, η ματιά του η άψυχη έπαιρνε ζωή και γινόταν όλος γέλιο και ομιλία. Τότε η παρέα έβλεπε τον καλό σύντροφο, τον γλεντζέ φίλο.
Και αυτός εκεί, κοντά στα βαρέλια, αισθανότανε να έχει αγάπη γι' αυτούς, εκεί, κοντά στα βαρέλια, που χοντρά, χοντρά, ακίνητα, φαινόντουσαν να έχουνε αγκαλιασμένα την κοιλιά τους και να μένουν κοιτάζοντάς τον ...
Και όσο ερχόταν η μισή γεμάτη απ' το κιτρινωπό κρασί, τόσο η ευθυμία δυνάμωνε, και μόνο κάποτε, σα να ξυπνούσε, ή να έβγαινε έξω απ' την ευτυχία του, του ερχότανε λύπη πως αύριο, όλη την ημέρα, θα ήτανε μακρυά απ' εκεί, απ' την ταβερνούλα...
Όταν επήγαινε για το σπίτι του, αν δεν είχε πιει πολύ, θα πήγαινε μελαγχολικός· αν όμως είχε ρουφήξει αρκετά, τότε πήγαινε σιγά, σιγά και τραγουδώντας το τραγούδι, που λέγανε όλοι μαζί στην ταβερνούλα:

Στο 'πα και στο ξαναλέω, πάλι θα στο ξαναπώ,
στην ταβέρνα μεθυσμένο να μη σε ξαναϊδώ....


Αν μπορούσε, μόλις σηκωνότανε, θα ήτανε στην ταβερνούλα, αλλ' αυτή την ευτυχία δεν την είχε. Ήτανε θυρωρός σε κάποιο εργοστάσιο και απ' το πρωί έως το βράδυ έπρεπε να είναι κει.
..."

Ο Παναγιώτης ή Νότης ή Μάριος Λυμπερόπουλος ή Notty Lybe ή Marius Libby ή απλά Sig. Marius γεννήθηκε στην Αθήνα στις 19/9/1880. Στην Αμερική (Νέα Υόρκη) έφτασε από την Αντβέρμπ του Βελγίου με το ατμόπλοιο Vaderland στις 8 Μαΐου 1903, και άρχισε να εργάζεται ως ηθοποιός σε διάφορες ψυχαγωγικές παραστάσεις (βαριετέ - vaudeville).
Από το 1905 μέχρι και το 1919 συναντάμε αναφορές για την καλλιτεχνική του δράση στον τύπο της Αμερικής, ενώ μετά τα ίχνη του χάνονται. Περισσότερα για το Λυμπερόπουλο στη σελίδα μας :viewtopic.php?p=33776#p33776 και από
viewtopic.php?p=33970#p33970 και κάτω.

The_Daily_Telegram_Mon__Nov_16__1908_(Photo only).jpg
The_Daily_Telegram_Mon__Nov_16__1908_(Photo only).jpg (1.38 MiB) Προβλήθηκε 5474 φορές
Ο Μάριος Λυμπερόπουλος ως Καρούζο

Άβαταρ μέλους
bill1961
συντονιστής<br>(03/2008 ως τώρα)
Δημοσιεύσεις: 1024
Εγγραφή: 10 Μάιος 2005 11:51 pm
Τοποθεσία: Ηγουμενίτσα

Re: Με αφορμή το τραγούδι "Πάλι μεθυσμένος είσαι"

#4 Δημοσίευση από bill1961 »

ΜΑΝΑ ΜΟΥ ΨΕΣ ΤΟ ΒΡΑΔΥ
Σωτήρης Στασινόπουλος - Columbia 56068-F / 1927
Συνοδεύουν: κλαρίνο ο Θαν. Βρούβας και βιολί ο Ζιάγκας.

Μάνα μου, εψές το βράδυ, καλέ μητέρα μου
μάνα μου, εψές το βράδυ, εψές το δειλινό
-Ααχ!
Μάνα μου, εψές το βράδυ, εψές το δειλινό
απάντησα ένα νέον σαν τον αυγερινό

Στο είπα και στο ξαναλέγω, πάλι θα στο ξαναειπώ
στην ταβέρνα μεθυσμένο να μη σε ματαϊδώ
-Ωωχ!
-Ώπα, γεια σου Σωτήρο!

Μάνα μ’, εχθές τον είδα, καλέ μητέρα μου
μάνα μου, εχθές τον είδα, τόνε λιμπίστηκα

Μάνα μου, εχτές τον είδα, τόνε λιμπίστηκα
με σάστισε μάνα μου κι εγώ γκρεμίστηκα
-Γεια σου Ζιάγκα βιολιτζή!
-Γεια σου Βρούβα…!

Στο είπα και στο ξαναλέγω, μη μου στέλνεις γράμματα
γιατί γράμματα δεν ξέρω κι αρχενώ τα κλάιματα

Μάνα μου, τι του τάζεις, καλέ μητέρα μου
μάνα μου, τι του τάζεις να τον στεφανωθώ

Μάνα μου, τι του τάζεις να τον στεφανωθώ
τα δυο σου μαύρα μάτια, τον άσπρο σου λαιμό

Στο είπα και στο ξαναλέγω, πάλι θα στο ξαναειπώ
ξεξασκούφωτο στη βρύση να μη σε ματαϊδώ

ΕΘΝΙΚΟΣ ΚΗΡΥΞ 23-2-1926.jpg
ΕΘΝΙΚΟΣ ΚΗΡΥΞ 23-2-1926.jpg (268.35 KiB) Προβλήθηκε 5408 φορές
Death Certificate.png
Death Certificate.png (245.63 KiB) Προβλήθηκε 5404 φορές
Stasinopoulos - The_Gazette(Montreal, Quebec, Canada)_Sat__May_14__1938_.jpg
Stasinopoulos - The_Gazette(Montreal, Quebec, Canada)_Sat__May_14__1938_.jpg (738.45 KiB) Προβλήθηκε 5408 φορές

Άβαταρ μέλους
bill1961
συντονιστής<br>(03/2008 ως τώρα)
Δημοσιεύσεις: 1024
Εγγραφή: 10 Μάιος 2005 11:51 pm
Τοποθεσία: Ηγουμενίτσα

Re: Με αφορμή το τραγούδι "Πάλι μεθυσμένος είσαι"

#5 Δημοσίευση από bill1961 »

ΚΟΥΤΣΑΒΑΚΙ
Εστουδιαντίνα Ζουναράκη - Favorite 1-55008 / 1509T / 1906

Σγουρέ βασιλικέ μου, μάνα μανούλα μου, εεχ!
σγουρέ βασιλικέ μου γιατί μαράθηκες

Πάλε σουρωμένος είσαι, πάλε τα ποτήρια σπας
και το κουτσαβάκι κάνεις, γροθιές, κλωτσιές θα φας

Τώρα που σε ποτίζω μικρή, μικρούλα μου εεχ!
τώρα που σε ποτίζω αλλού αγάπησες

Θα μεθώ και θα κοιμούμαι και θα σε περιφρονώ, ααχ!
μεσ' στη μπύρα μεθυσμένο να μη σε ξαναδιώ

Αν είσαι κουτσαβάκι, που είναι η καμίτσα σου
[ το άσπρο σου ζουνάρι και η φανελίτσα σου ] x2

Πάλε μεθυσμένος είσαι, πάλε τα ποτήρια σπας
και το μπελαλή μας κάνεις, στη στρούγκα θε να πας


Ο Πέτρος Ζουναράκης από το 1905 μέχρι το 1923 φωνογράφησε, σε όλες σχεδόν τις εταιρείες που δραστηριοποιούνταν στην Κωνσταντινούπολη, τραγούδια ελαφρά, ρεμπέτικα, δημοτικά και οπερέτες ελληνικές και ξένες. Στις ετικέτες των δίσκων, όταν δεν συμμετέχει η Εστουδιαντίνα του (Εστουδιαντίνα Ζουναράκη ή Τζουναράκη ή Chounaraki), εμφανίζεται άλλοτε ως Πέτρος Ζουναράκης ή P. Zounaraki, και άλλοτε ως Ζουναράς (Ζουναράς με αρμόνικα).
Το γεγονός αυτό ενισχύει την ανεπιβεβαίωτη μέχρι τώρα υπόθεση του Αριστομένη Καλυβιώτη ότι το Ζουναράκης ή Ζουναράς είναι παρατσούκλι, και πως το πραγματικό του όνομα ήταν Πέτρος Λεοντίδης. Η υπόθεση προκύπτει από το γεγονός ότι το 1923 συμμετέχει στις φωνογραφήσεις πέντε τραγουδιών με την Ελληνική Μανδοληνάτα του ατμόπλοιου Βασιλεύς Αλέξανδρος που πραγματοποιήθηκαν για λογαριασμό της Αμερικάνικης Victor στη Νέα Υόρκη. Όμως στην κατάσταση επιβατών του πλοίου δεν εντοπίζεται το όνoμα Πέτρος Ζουναράκης ή Ζουναράς, αλλά το όνομα του μουσικού Πέτρου Λεοντίδη μαζί με τα ονόματα των άλλων μουσικών της μανδοληνάτας (Χριστοδουλίδης, Νικολακόπουλος, De Napoli, Almanci).

KingAlexander.png
KingAlexander.png (592.59 KiB) Προβλήθηκε 5375 φορές
Δίσκος της Ελληνικής Μανδοληνάτας Βασιλέως Αλεξάνδρου στη Νέα Υόρκη.

Σύμφωνα με την ιστοσελίδα https://adp.library.ucsb.edu/index.php/ ... iavolopedo
στη φωνογράφηση συμμετέχουν οι : Χριστοδουλίδης, De Napoli, Γραφίδης, Νικολόπουλος, Almanci, Ζαμάνος και Ζουναράκης

Στο μυθιστόρημά του «Τουμπεκί», που εκδόθηκε το 1927, ο Πέτρος Πι-κρός καταγράφει ένα από τα δίστιχα του τραγουδιού του Ζουναράκη:
"Το λοιπόν μια Κυριακή απόγευμα που ήτανε γεμάτο το καφενείο του Αντρίκου πίσω απ’ την εκκλησιά της Καφατιανής, κ’ ήτανε μέσα κι ο Καραμπέτ και η παρέα του, μπαίνει ο Μέμος με τον ψυχογιό του. Ίσια στον πάγκο.
-Δυο ποτά!
Κι άλλα δυο… κι άλλα δυο… Ήρθε κ’ η λατέρνα. Έσπασε ένα δυο ποτήρια ο Μέμος και … βραχνά, στριγγά:

Αν είσαι κουτσαβάκι, που είναι η καμίτσα σου
το άσπρο σου ζουνάρι και η παντουφλίτσα σου


Μιλιά ο Καραμπέτ. Θανατερή χλωμάδα στα μούτρα του κόσμου. Κι ο Μέμος:
… Το βλέπεις το κοντόξυλο που έχω στο τεζάχι; …
Ο Καραμπέτ τον αδιάφορο.
Τότες βγάζει ο Μέμος την κάμα και τηνέ μπήγει στον πάγκο. Ήρθε βλέπεις το χτένι στον κόμπο. Το πράμα δε σήκωνε πια νερό. Ο Μέμος πρόσβελνε έτσι όλους τους πελάτες. Ή έπρεπε να δεχτούν την προσβολή και να σηκωθούν να φύγουν ή … έπρεπε να γίνει Σφαχτηρία εκεί μέσα."

Μια πιο “light” εκδοχή του διστίχου συναντάμε και στο μυθιστόρημα «Οι άθλιοι των Αθηνών» του Ιωάννη Κονδυλάκη, όπου η ηρωίδα τραγουδάει «με φωνήν νεαρού κουτσάβου»:

Αν είσαι μαναβάκι που ‘ν’ η ποδίτσα σου;
Που ‘ναι τα τσαρουχάκια κι η πουκαμίσα σου;


Στον Κονδυλάκη χρωστάμε και την καταγραφή (στο ίδιο έργο του) των στίχων σχετικά με το φόνο ενός κουτσαβάκη από αντιπάλους του:
"Το μέγα ονειροπόλημα του Αριστοτέλη ήτο να βγάλει όνομα παλληκαρά και ως τι ιδεώδες εθεώρει τον Μπάκαν, του οποίου τον θάνατον εξύμνησεν η δημώδης μούσα:

Εμάθατε τι ‘γίνει στου Μύτουλη μπροστά;
Σκοτώσανε τον Μπάκα του Λέκκα τα παιδιά


Την ημέραν καθ’ ην θα του έβγαζαν τραγούδι και αυτού θα έφτανεν εις την αποθέωσιν! Εζήλευεν επίσης τας φοβεράς και ηχηράς προσωνυμίας, αι οποίαι είχον δοθή εις μίαν Τριανδρίαν της Πλατείας των Ηρώων, ως είχεν ονομάσει ο Δήμαρχος Σκούφος την Πλατείας Ψυρρή, δια να κολακεύση την παντοδύναμον τραμπουκαρίαν… εζήλευεν τα ονόματα του Τρομάρα, του Λαχτάρα και του Φόβου. "

Άβαταρ μέλους
peloponnisios
More than 150 posts user.
Δημοσιεύσεις: 159
Εγγραφή: 14 Αύγ 2012 03:38 am

Re: Με αφορμή το τραγούδι "Πάλι μεθυσμένος είσαι"

#6 Δημοσίευση από peloponnisios »

Βασίλη, εξαιρετικά τα όσα γράφεις και μας πληροφορείς. Σ' ευχαριστούμε. Κάποιες διορθώσεις μόνο:
bill1961 έγραψε: 24 Απρ 2021 08:53 am
Ο Σμυρνιός Στέφανος Βέζος -γνωστός και από τα 16 τραγούδια που έγραψε σε δίσκους 78 στροφών τη δεκαετία του 1930- ηχογράφησε στις αρχές της δεκαετίας του 1980 για την εταιρεία VASIPAP δύο δίσκους 33 στροφών με παραδοσιακά Σμυρνέικα τραγούδια.
Οι ηχογραφήσεις του Βέζου στις 78 στροφές είναι πράγματι 16 αλλά οι δύο δεν εκδόθηκαν ποτέ. Έτσι, όσον αφορά τη δεκαετία του '30, μας είναι γνωστός μόλις από 14 τραγούδια.

Τα τραγούδια που περιέχονται στα δύο LP της VASIPAP ηχογραφήθηκαν πολύ νωρίτερα, πιστεύω στα τέλη της δεκαετίας του 1950. Πρόκειται δε για ηχογραφήσεις που έκανε ο Ραδιοφωνικός Σταθμός Θεσσαλονίκης, στον οποίο εμφανιζόταν συχνά ο Βέζος με την ορχήστρα του. Οι μαγνητοταινίες που περιείχαν αυτές τις ραδιοφωνικές ηχογραφήσεις πέρασαν στα χέρια της κόρης του Βέζου, η οποία τις έδωσε στη VASIPAP προς κυκλοφορία (βγήκαν τη δεκαετία του 1980, 10 χρόνια μετά το θάνατο του Βέζου). Υπάρχουν επίσης περί τις 25 ανέκδοτες ραδιοφωνικές ηχογραφήσεις από εκείνη την εποχή. Τα αναφέρω και εδώ για όποιον ενδιαφέρεται.

Άβαταρ μέλους
bill1961
συντονιστής<br>(03/2008 ως τώρα)
Δημοσιεύσεις: 1024
Εγγραφή: 10 Μάιος 2005 11:51 pm
Τοποθεσία: Ηγουμενίτσα

Re: Με αφορμή το τραγούδι "Πάλι μεθυσμένος είσαι"

#7 Δημοσίευση από bill1961 »

Σωστά Κώστα, άλλωστε τα περί Βέζου τα γνωρίζεις πολύ καλύτερα από εμένα...
Συνεχίζω με το Κουτσαβάκι του Γιαγκούλη .

ΚΟΥΤΣΑΒΑΚΙ (ΠΑΛΙ ΜΕΘΥΣΜΕΝΟΣ ΕΙΣΑΙ)
Γιαγκούλης - Odeon Record 31992 / 1906

Σγουρέ βασιλικέ μου και ματζουράνα μου
εσύ θα με χωρίσεις από τη μάνα μου

Στο 'πα και στο ξαναλέγω, δεν θα σε το ξαναπώ
μεσ' στη μπύρα μεθυσμένη να μη σε ξαναϊδώ

-Ωωωχ!

Βρ' αν είσαι κουτσαβάκι, που είναι η καμίτσα σου
το άσπρο σου ζωνάρι και η φανελίτσα σου

Στο 'πα και στο ξαναλέγω, δεν θα σε το ξαναπώ
στην ταβέρνα με ρετσίνα να μη σε ξαναϊδώ

-Ωωωωχ! Γεια σας!

Σγουρέ βασιλικέ μου, μάνα μανούλα μου
σγουρέ βασιλικέ μου με φύλλα πράσινα

Πάλι μεθυσμένος είσαι, πάλι πίνεις το κρασί
θα το πω στον καπετάνιο να πας στη φυλακή

Εσύ θα με χωρίσεις απ' τη μικρούλα μου
εσύ θα με χωρίσεις από τη μάνα μου

Πάλι μεθυσμένος είσαι, πάλι τα ποτήρια σπας
και τον κουτσαβάκο κάνεις, το ξύλο που θα φας

Στην εφημερίδα Ταχυδρόμος της Αλεξάνδρειας (Αιγύπτου) σε άρθρο -στις 12/2/1928- για τους κουτσαβάκηδες της Αθήνας διαβάζουμε:

«Όλες οι μεγάλες πόλεις του κόσμου έχουν τους ιδιαίτερους τύπους των, οι οποίοι είτε για την χαρακτηριστικήν ζωήν που περνούν, είτε για το ευερέθιστο, το θορυβώδες, ή ακόμα και το εγκληματικό που έχουν, δημιουργούν μια φήμη γύρω από αυτούς, και επιβάλλονται στους ήσυχους πολίτας.
Οι τύποι αυτοί είναι γνωστοί και συνειθισμένοι σε όλα τα Ευρωπαϊκά Κράτη, και στα πειό πολιτισμένα ακόμα. Και έχουν και διάφορα ονόματα.
Στην Ελλάδα τους λένε και του λέγανε “παλληκαράδες”, “μπράβους”, “κοτσαβάκηδες”, κ.τ.λ.
Την ιστορίαν λοιπόν των Αθηναίων παλληκαράδων θα σας πούμε κα-τωτέρω, η οποία ιστορία, είνε και συγχρόνως περιγραφή των ηθών και των εθίμων από την εποχήν που απελευθερώθηκεν η Ελλάς έως το 1879.
Παλληκαράδες εκείνην την εποχήν ελέγοντο οι άνθρωποι που δεν είχαν κανένα επάγγελμα, αλλά περνούσαν τις ώρες των ξαπλωμένοι στα καφενεία του Ψυρρή, του Λέκκα και της Παληάς Αγοράς και ζούσαν από την πολιτικήν, τα χαρτοπαίγνια και από άλλες πειό χειρότερες πηγές ακόμα.
Το κυριώτερον κέντρο τους ήταν η Πλατεία των Ηρώων, όπως την έλεγεν ο λαός. Την πλατείαν αυτήν την είχαν μεταβάλλει σε φρούριον απόρθητον, στο οποίον ήταν αδύνατον να εισχωρήσει η αστυνομία.
Οι κουτσαβάκηδες αυτοί είχαν φυσιογνωμίες παράξενες πολύ, βλέμματα αγριεμμένα, μουστάκια αρειμάνια, μαλλιά σγουρά, αφέλειες λαδωμένες, χειρονομίες αργές και επιβλητικές, και μια πατατούκα ριγμένη επάνω στον ώμο τους και περασμένη στο ένα τους χέρι, ανάρριχη δηλαδή. Φορούσαν ακόμη πλατύ ζουνάρι, απ΄ το οποίον φαινόταν επιδεικτικά μια τεράστια κάμα, ή μια πιστόλα του πυροβολικού!...
Περίεργη ήταν η πρόκλησις του καυγά εκ μέρους των κουτσαβάκηδων. Για να προκαλέσουν λοιπόν κάποιον ή κάρφωναν την κάμαν τους ορθήν επάνω στο ξύλινο τραπέζι του καφενέ που πίναν τον ναργιλέ τους ή άφηναν να κρέμεται ως την γη το μακρύ τους ζουνάρι. Αλλοίμονον δε στον διαβάτην, που δεν θα το έβλεπεν και θα το πατούσε, ή θάλεγε απερίσκεπτα στον νταή: “Σούπεσε το ζουνάρι!...”
Ξύλο ακατάσχετο τον επερίμενε, μαγκουριές και τα τοιαύτα!...
Όταν μεθούσαν, έσπαζαν τα ποτήρια με τα δόντια τους και κατόπιν μασούσανε τα θραύσματα και τα συντρίμματα των γυαλιών! Το μάσημα των γυαλιών ήτο ο μοναδικός κουτσαβακισμός κάποιου νταή της εποχής εκείνης, που ήταν γνωστός υπό το όνομα Αγκινάρας !
Άλλοι πάλιν έκοβαν ανάλιες. Δηλαδή χαράζανε με την αιχμή της κάμας των τους μηρούς των, ή άλλα μέρη από το σώμα τους, χωρίς να δείξουν πως πονούν!...
Η συνοικία του Ψυρρή υπήρξε περίφημος, διότι οι ήρωες αυτοί ήταν εκείνοι που κατά την έξωσιν του Όθωνος, κατέλαβαν τα ανάκτορα, που τα υπερήσπιζεν ο στρατηγός Χαν. Επίσης δε εκεί ο Επαμ. Δεληγιώργης πρωτοδιάβασε το επαναστατικό τους ψήφισμα, δια του οποίου κατηγορείτο η Βασιλεία του Όθωνος.
Οι περισσότεροι της εποχής εκείνης παλληκαράδες του Ψυρρή και του Λέκκα από τας τάξεις του στρατού (γιατί και ο στρατός, και ιδίως το σώμα των υπαξιωματικών, είχε τους κουτσαβάκηδές του) ήσαν ο Ηρακλάκης, λοχίας του μηχανικού, ο Τύμπας, λοχίας του πυροβολικού, ο Αρανίτης, επιλοχίας του μηχανικού, ο Βούλγαρης του μηχανικού κ.τ.λ.
Από τους πολίτας ήσαν ονομαστοί ο χασάπης Ράλλης Ιωάννου, τον οποίον σκότωσε μέσα στο Φρουραρχείο, που ήταν τότε στην οδόν Σταδίου, ο λοχίας του πεζικού Αλατάρης.
Η λαϊκή μάλιστα μούσα τον τραγούδησε κι’ αυτόν, όπως και τόσους άλλους ήρωας:


-Βάστα καημένε Ράλλη την πρώτη μαχαιριά.
-Μα πώς να την βαστάξω, με φάγαν τα σκυλιά!


Γνωστοί νταήδες ήσαν επίσης ο αγροφύλακας Κεφάλας, ο ζωέμπορος Μπάκας, ο Τ. Κακούρας, ο κρεοπώλης Κόκκαρης, ο Λαχτάρας, ο Περικλάκιας, ο Πλακιώτης Μαντούδας, ο Νεαπολίτης Διονύσιος Γκίγκιζας, ο Ιωάν-νης Μανιάτης, ο εκ των αρίστων παλληκαράδων Χρ. Δούκας, ο Γιάγκος Κλίνος, από την Παληά Αγορά ο παντοπώλης Κοκκαλιάρης, ο Κοντοβράκης και άλλοι και άλλοι…
Οι ήρωες αυτοί, όταν συναντούσαν οι μεν τους δε, στους δρόμους, και είχαν αντίθετα φρονήματα, έπιαναν μάχες ομηρικές, τις οποίες απηθανίτιζεν η Λαϊκή μούσα, με κανένα τραγούδι, όπως εκείνο του παλληκαρά Μπάκα, τον οποίον εσκότωσαν δύο άλλοι, από την συνοικία Λέκκα.
Το άσμα αυτό το διαπνέει ένα κομβολόγι από φόνους και έχει μια αιματηρά ψυχολογία, όπως φαίνεται ιδίως από τον στίχο:


Το αίμα του Φαρμάκη πολύ μ’ αδίκησε
κι’ αυτό του Λουκαΐτη με απαρνήθηκε…

που σημαίνει ότι ο φονευθείς είχε βάρος στη ψυχή του, άλλο αίμα που τον αδίκησε και τον απαρνήθηκε!
Αιτία του φόνου του Μπάκα ήταν ένα σκυλάκι, το οποίον άρπαξεν από μια γυναίκα υπό το όνομα “Στραβή”!...
Μόλις το έμαθε αυτό ο Ηρακλάκιας και κάποιος άλλος, έτρεξαν και τον συναντήσανε στην Καπνικαρέα, στου Μύτουλα, και αφού τον σκότωσαν, του πήρανε πίσω το σκυλάκι και το φέραν στη Στραβή, η οποία ήταν φιληνάδα τους…»
Και συνεχίζει το άρθρο αναφέροντας αστυνομικούς που συνετέλεσαν στην καταστροφή του κουτσαβακισμού, ξεκινώντας από το 1864 και τον αστυνομικό διευθυντή Δ. Βρατσάνο, που «προσέλαβεν αρκετούς παλληκαράδες, ως κατώτερα αστυνομικά όργανα», οι οποίοι «ως άτομα πλέον της αρχής, εξώντωσαν τους άλλους». Άλλος αστυνομικός ήταν ο επτανήσιος Γεράσιμος Τζαννέτος «όστις μόνον νόμον είχε το … ξύλο!». Έπειτα κατά την πρώτη πρωθυπουργία Τρικούπη το 1881 «όταν διωρίσθη διευθυντής της αστυνομίας ο Κοσσονάκος, έσβυσε τελείως η αίγλη και η λάμψις του Ψυρρή». Έπειτα «ο Φον Κολοκοτρώνης έδωσε το μεγαλύτερο χτύπημα στον κουτσαβακισμό, για να τον αποτελειώση ο Μπαϊραχτάρης».

koutsavaki-collage.jpg
koutsavaki-collage.jpg (1.04 MiB) Προβλήθηκε 5298 φορές
Η φωτογραφία με το αυθεντικό κουτσαβάκη προέρχεται από το Λεύκωμα των Μάνου Ελευθερίου και Χάρη Γιακουμή «Βλέμματα από την Ελλάδα» εκδόσεις Μεταίχμιο. Το κουτσαβάκη στη φωτογραφία εντόπισε η Μάρω Μπουρδάκου.
(πηγή https://www.mixanitouxronou.gr)

Απάντηση

Επιστροφή σε “Γενική κατηγορία”