Από το βιβλίο του Δημήτρη Ι. ΑΡΧΙΓΕΝΗ «ΛΑΟΓΡΑΦΙΚΑ Β΄ ΤΑ ΣΥΝΑΦΙΑ ΤΣΗ ΣΜΥΡΝΗΣ», μεταφέρω τα στοιχεία που παραθέτει για τη μουσική ζωή της Σμύρνης, τους Παιχνιδιατόρους, τους Οργανοπαίχτες, τους Τραγουδιστάδες και τις Τραγουδίστριες.
Α. ΠΑΙΧΝΙΔΙΑΤΟΡΟΙ
Παιχνίδια ηλέανε το γκρούπ(γαλλ.=συγκρότημα) από τρεις-τέσσερις παιχνιδιατόροι, που αυτοί ήτανε ο σαντουριέρης, ο βιολονίστας(για μαντολινίστας), και ο μπασσαδόρος. Και ματζί μ’ αυτοί ένας δυό τραγουδιστάδες.
I. Ο σαντουριέςρης, απαραίτητος, για να παίζει το
κάντο(ιταλ.=μελωδία) του μουσικού κομματιού και τσι γαρνιτούρες(συμπληρωματικά στολίδια), προπάντως, στσοί αμανέδες.
II. Ένας για δυό βιολονίστες για να παίζουνε το κάντο και
να βοηθούνε, έτσι, τον τραγουδιστή.
Στη θέση του βιολονίστα, ημπορούσε να’ τανε ένας μαντολινίστας, με μαντολίνο, μαντόλα, κόψα είτες και κιτέλι(ικί-τελί, τουρκ.=δυό-σύρματα) δηλαδή λύρα, με δυο κόρδες (χορδές).
III. Ο μπασσαδόρος, με βιολεντσέλο για με μπάσσα-βιόλα,
για να ντουμπλαίρνει(να παίζει ταυτόχρονα) το κάντο σε χοντρές νότες τση μεζούρας του τέμπου(του ρυθμού) στη θέση του ημπορούσε να’ τανε ένας κιθαρίστας.
IV. Ένας για δυό τραγουδιστάδες , δηλαδής, ένας άντρας για
δυό άντροι, μια γυναίκα για δυο γυναίκες, είτε ένας άντρας και μια γυναίκα. Και, ο ένας απτσοί δυό, ηκρατούσε κ’ ένα τέφι, που το χτυπούσε για να δίνει τόνο στο ρυθμό.
Οι παιχνιδιατόροι κι οι τραγουδιστάδες είχανε οι πιότεροι το παρατσούκλι τως, σα καλλιτεχνικό όνομα που μ’ αυτό ήτανε γνωστοί. Στη Σμύρνη, είχε αρκετοί παιχνιδιατόροι και τραγουδιστάδες. Θα σας παρουσιάσωμε τσοί πιο ξακουστοί.
1. Το Αλεκάκι, ο Αλέκος
2. Τ’ Ασκεράκι(=το Στρατιωτάκι) ο Γιώργος με το πράνομα Σαρίδης. Στο 1967, ήτανε 63 χρονώ κ’ ήπαιζε ακόμας κ’ εδώ σαντούρι.
3. Ο Γιαννακός.
4. Ο Δημοστένης.
5. Ο Καραβάς ο Γιώργος, με το παρατσούκλι Τσάμης, που ήπαιζε κανονάκι, δηλ. μικρό σαντούρι. Είχε και μπακάλικο πιοκεί απτόν καφενέ του αδερφού του του Γιάννη, στον Απάνω-μαχαλά, κοντά στον Άη-Γιάννη το Θεολόγο.
6. Ο Καρβουνόπουλος ο Ευθύμης, που, υστερνά ‘πτό 1922, ήπαιζε στη Σαλονίκη, στον καφενέ του Καφαντάρη του Νίκου, του Σμυρνιού νατή.
7. Ο Κλεόβουλος, που κι αυτός ηεγκαταστάθηκε εδώ, στο Άργος. Κ’ ήτανε πολυγερευάμενος για το λάγνο σαντούρι του.
8. Ο Κόνσολας ο Ερμόλαος, Άη-Τρυφωνιώτης.
9. Ο Μελισσινός ο Ευάγγελος.
10. Ο Μερσινίδης, Νταραγατσιώτης(απτό Νταραγάτσι, προάστειο τση Σμύρνης).
11. Το Μποντοζάκι ο Σάββας, που ‘παιζε κ’ εδώ, ένα καιρό, σαντούρι στη Νίκαια του Πειραιά.
12. Ο Μποντόζης ο Σωτήρης, πατέρας του Σάββα, που ητραγουδούσε κιόλας κ’ ήκανε και δικά του τραγούδια. Ήτανε απτό Μερσινλί(μικρό προάστειο τση Σμύρνης). Το χοντρό δάχτυλο και στα δυό χέρια του ΄λειπε κ’ ήπιανε τσολάκικα(κουλά) τσί δυό μπαγκέτες άμα τσί χτυπούσε απάνω στσί κόρδες του σαντουριού. Ηπέθανε στην αιχμαλωσία στο 1923.
13. Ο Μπρασάμης ο Κώστας, ο πολύς, ο πεθερός του Στρατηγόπουλου, που ‘χε εστιατόριο στη Νίκαια του Πειραιά.
14. Ο γερο-Ογδόντας ο Γιώργος με το παράνομα Δραγάτσης που ήπαιζε και βιολεντσέλο.
15. Το Ογδοντάκι ο Χαράλαμπος, γιός του γέρο-Ογδόντα.
16. Ο Σαββόπουλος ο Δημητρός.
17. Ο Σουρλού ο οβανές(ο Γιάννης), ο Αρμένης, που ‘χε δίπλα του και τον αργκιλέ του. Ήπαιζε και μαντόλα.
18. Ο Σοφιός το Γιανκί(ο Γιάννης), Άη-Δημητριώτης.
19. Ο Σοφιός ο Παναγιώτης, του Γιανκί τ’ αδρέφι.
20. Το Τσιριγωτάκι ο Θόδωρας, σαντούρι και τραγούδι.
21. Το Φιστιξηδάκι ο Μανώλης, γιός του Γιωργί του γέρο-Φιστιξή, με το παράνομα Χρυσαφάκης. Ο γέρος ήπαιζε βιολοντσέλο.
22. Το Φυστιξηδάκι ο Χρήστος, αδρεφός του Μανώλη.
23. Ο Φούλης ο Γιάνκος, Άη-Δημητριώτης.
24. Ο Φούντας ο Παναγιώτης.
25. Το Φραγκί ο Πέτρος(Φράγκος).
Οι Παιχνιδιατόροι κι' οι Τραγουδιστάδες τσης Σμύρνης
Οι Παιχνιδιατόροι κι' οι Τραγουδιστάδες τσης Σμύρνης
Τελευταία επεξεργασία από Adonis σε 10 Νοέμ 2007 03:01 pm, έχει επεξεργασθεί 1 φορά συνολικά.
Β. ΟΙ ΒΙΟΛΙΝΙΣΤΕΣ.
1. Ο Ανέστος ο αόμματος
2. Ο Καρίπης ο Κώστας ήσερνε ακόμας και τσοί αμανέδες μερακλήδικα. Ήτανε απτό μαχαλά του Άη-Τρύφωνα κ’ ήπαιζε βιολί με γκρουπ στον «Ουράνιο Κήπο» τση Τερψιθέας, που ήτανε κοντά στο μαχαλά του.
3. Ο Λιμπινάρας ο Παράσχος, ο αόμματος.
4. Ο Λωρεντζάκης ο Δημητρός.
5. Ο Μανέγας ο Νικόλας που ήκαν’ και το δάσκαλο στο βιολί και στο τραγούδι.
6. Το Μανσονάκι(Μασόνος).
7. Η Μαύρη-Γάτα ο Μιχάλης, με το παράνομα Λάζαρος.
8. Ο Μουστάκας ο Γιάννης, ο Βλάχος.
9. Ο Μπουγιούκας ο Γιάννης, ο Μπουρνοβαλής.
10. Το Μπουναρμπασληδάκι ο Γιάννης(απτό Μπουνάρμπασι περίχωρο τσή Σμύρνης).
11. Το Ογδοντάκι ο Γιάνκος.
12. Ο Σεϊμεζής ο Νίκος, ο Σαλονικιός.
13. Ο Τσαϊτζής ο Κώστας, αξάδρεφος του Τσιριγωτάκι του Θόδωρα.
14. Ο Γιάνκος, ο γιός του Τσιριγωτάκι του Θόδωρα.
15. Το Φιστιξηδάκι ο Χρήστος.
16. Ο Φούλης ο Φώτης.
Γ. ΟΙ ΜΑΝΤΟΛΙΝΑΤΟΡΟΙ.
1. Ο Ευάγγελος ο αόμματος, που ‘παιζε και κιτέλι, κ΄ ητραγουδούσε ωραία.
2. Ο Κασιμάτης ο Ζαχαρίας, που ΄παιζε και κιθάρα.
3. Το Κουλούκι ο Γιάννης, που ΄παιζε και κόψα.
4. Ο Λουσιέν (=λουκιανός), ο Φράγκος.
5. Ο Μιτσικώφ.
6. Το Μποντίκι ο Αντρέας, που ηκαθούτανε στου Μπελόμ το χάνι, στην Πούντα.
7. Ο Σουλού ο Οβανές, που ήπαιζε και μαντόλα.
Δ. ΟΙ ΚΙΘΑΡΙΣΤΕΣ.
1. Ο Κασιμάτης ο Ζαχαρίας.
2. Ο Μπαϊντηρλής ο Παναγιώτης.
3. Ο Περπινιάδης ο Στελλάκης, που ητραγουδούσε κιόλας ωραία.
4. Ο Φούλης ο Αλέκος τ’ αδρέφι του Φώτη του σαντουριέρη. Αυτός ήπαιζε στα καφενεία του Και. Στο 1917, ήπιασε από χάμω μια μπόμπα(χειροβομβίδα) κ΄ ησκοτώθηκε.
Ε. ΟΙ ΜΠΑΣΑΔΟΡΟΙ.
1. Ο Αλεκάρας.
2. Ο γερο-Ογδόντας που ΄παιζε και σαντούρι.
3. Το Σαντουράκι ο Δημητρός.
4. Ο Τσουρβάς.
5. Ο γερο-Φιστιξής το Γιωργί, που ΄παιζε και σαντούρι.
Κόντρα-μπάσσο
1. Η Αλεπού
2. Ο Γιουσούφης(=Ιωσήφ) απτό Μπουλντούρ τση Πισιδίας.
3. Ο Σαβαρής(για Σαλαβάρης) ο Βαγγέλης.
1. Ο Ανέστος ο αόμματος
2. Ο Καρίπης ο Κώστας ήσερνε ακόμας και τσοί αμανέδες μερακλήδικα. Ήτανε απτό μαχαλά του Άη-Τρύφωνα κ’ ήπαιζε βιολί με γκρουπ στον «Ουράνιο Κήπο» τση Τερψιθέας, που ήτανε κοντά στο μαχαλά του.
3. Ο Λιμπινάρας ο Παράσχος, ο αόμματος.
4. Ο Λωρεντζάκης ο Δημητρός.
5. Ο Μανέγας ο Νικόλας που ήκαν’ και το δάσκαλο στο βιολί και στο τραγούδι.
6. Το Μανσονάκι(Μασόνος).
7. Η Μαύρη-Γάτα ο Μιχάλης, με το παράνομα Λάζαρος.
8. Ο Μουστάκας ο Γιάννης, ο Βλάχος.
9. Ο Μπουγιούκας ο Γιάννης, ο Μπουρνοβαλής.
10. Το Μπουναρμπασληδάκι ο Γιάννης(απτό Μπουνάρμπασι περίχωρο τσή Σμύρνης).
11. Το Ογδοντάκι ο Γιάνκος.
12. Ο Σεϊμεζής ο Νίκος, ο Σαλονικιός.
13. Ο Τσαϊτζής ο Κώστας, αξάδρεφος του Τσιριγωτάκι του Θόδωρα.
14. Ο Γιάνκος, ο γιός του Τσιριγωτάκι του Θόδωρα.
15. Το Φιστιξηδάκι ο Χρήστος.
16. Ο Φούλης ο Φώτης.
Γ. ΟΙ ΜΑΝΤΟΛΙΝΑΤΟΡΟΙ.
1. Ο Ευάγγελος ο αόμματος, που ‘παιζε και κιτέλι, κ΄ ητραγουδούσε ωραία.
2. Ο Κασιμάτης ο Ζαχαρίας, που ΄παιζε και κιθάρα.
3. Το Κουλούκι ο Γιάννης, που ΄παιζε και κόψα.
4. Ο Λουσιέν (=λουκιανός), ο Φράγκος.
5. Ο Μιτσικώφ.
6. Το Μποντίκι ο Αντρέας, που ηκαθούτανε στου Μπελόμ το χάνι, στην Πούντα.
7. Ο Σουλού ο Οβανές, που ήπαιζε και μαντόλα.
Δ. ΟΙ ΚΙΘΑΡΙΣΤΕΣ.
1. Ο Κασιμάτης ο Ζαχαρίας.
2. Ο Μπαϊντηρλής ο Παναγιώτης.
3. Ο Περπινιάδης ο Στελλάκης, που ητραγουδούσε κιόλας ωραία.
4. Ο Φούλης ο Αλέκος τ’ αδρέφι του Φώτη του σαντουριέρη. Αυτός ήπαιζε στα καφενεία του Και. Στο 1917, ήπιασε από χάμω μια μπόμπα(χειροβομβίδα) κ΄ ησκοτώθηκε.
Ε. ΟΙ ΜΠΑΣΑΔΟΡΟΙ.
1. Ο Αλεκάρας.
2. Ο γερο-Ογδόντας που ΄παιζε και σαντούρι.
3. Το Σαντουράκι ο Δημητρός.
4. Ο Τσουρβάς.
5. Ο γερο-Φιστιξής το Γιωργί, που ΄παιζε και σαντούρι.
Κόντρα-μπάσσο
1. Η Αλεπού
2. Ο Γιουσούφης(=Ιωσήφ) απτό Μπουλντούρ τση Πισιδίας.
3. Ο Σαβαρής(για Σαλαβάρης) ο Βαγγέλης.
ΟΙ ΤΡΑΓΟΥΔΙΣΤΑΔΕΣ
Στη Σμύρνη, είχε καλοί(καλούς) τραγουδιστάδες, κι οι πιο ξακουστοί ήτανε ετούτοι:
1. Ο Ευάγγελος ο αόμματος, απτόν Άη-Τρύφωνα, που ητραγουδούσ’ ωραία κ’ ήκαν’ και δικά του τραγούδια. Ήπαιζε και κιτέλι.
2. Ο Ευάγγελος ο βιβλιοδέτης.
3. Ο Ευάγγελος ο Ψεύτης, με το παράνομα Ισιδώρου. Ητραγουδούσε στο κέντρο του Αλέξη, στο Τσάϊ, μα και στα «Πολιτάκια»(μαντολινάτα) στην καφέ-μπιραρία του Φώτη του Στεφανόπουλου, στον Και. Στην Καταστροφή τσή Σμύρνης(1922), την ώρα που ‘κανε να πηδήξει απτήν Καρβουνόσκαλα τσή Πούντας για να μπεί στη βάρκα, που ήτανε γεμάτη κόσμο να τονέ μπαρκάρει σε βαπόρι, σπάει το σκοινί τσή δεμένης αυτηνής βάρκας που τραβιέται πιοκεί. Κι αντίς να πηδήξει μεσ’ στη βάρκα, πηδάει μεσ’ στη θάλασσα και πνίγεται.
4. Ο Θοδωράκης ο Ατζέμης, που είχε ατζέμικα παντιέρα(ήτανε Πέρσης υπήκοος). Ήτανε πολύ γυραυάμενος, γιατίς ητραγουδούσε παθητικά.
Το σπίτι του ήτανε καρσί(αντίκρυ) στην καλή την πόρτα του «Άη-Γιάννη-στην Αλιγαριά». Κι άμαν ηφύανε απτή Σμύρνη, στην οπισθοχώρηση, οι Έλληνες κ’ ήμπανε οι Τούρκοι(ο Μπεχλιβάνης ήμπε το Σάββατο, στσί 27 τ’ Αυγούστου 1922- με το καινούργιο καλαντάρι, στσί 10 του Σεπτέμβρη) ο Θοδωράκης ήκρυψε στο σπίτι του 25 ανομάτοι, όπου ηπομείνανε 20 μέρες. Ανάμεσα σ’ αυτοί ήτανε ο παπα-Γιάννης που ήτανε Καϊσαρλής(απτήν Καισάρεια)- ο διάκος και δάσκαλος- ο Συγγρός ο Γιώργος ο ψάλτης και δάσκαλος-κι’ ο αδρεφός του ο Σταμάτης(που ηδούλευε στα Σύκα: στην κατεργασία των ξερών σύκων) με τη γυναίκα του.
Του Σταυρού, λοιπόν, στσί 14 του Σεπτέμβρη, ηπήανε ούλοι στην εκκλησιά του Άη-Γιάννη κ’ ηκάνανε λειτουργία για ν’ τσοί φυλάει ο Σταυρός στσί κακές αυτές στιμές(στιγμές). Στσί 16 του μηνός, ηφύανε ούλοι απτό σπίτι του Θοδωράκη, ήφυε κι’ ο Σταμάτης ο Συγγρός που μας τα ιστόρισε και ματζί του η γυναίκα του κι’ ο αδρεφός του. Κι’ οι τρείς ματζί μ’ ένανε φίλο τως που ‘χε φραντζέζικια νατσιόνια, ηκαταφέρανε κ’ ήμπανε σ’ ένα ταγιάνικο βαπόρι κ’ ησωθήκανε απτή σφαγή και την αιχμαλωσία.
5. Ο Κοκιρίδης ο Γιώργος, που ‘κανε και δικά του πρόχειρα τραγούδια.
6. Το Κοκκινάκι ο Νικόλας, ο Μπουρνοβαλής(απτό Μπουρνόβα σταργιανό χωριό τσή Σμύρνης).
7. Το Κουλούκι ο Γιάννης, που τόνε παίρνανε στα γλέντια τως οι εμποροχασάπηδοι κι’ οι εμποροψαράδες που τα βαστούσανε(που ήτανε πλούσιοι). Ηκαθούντανε στα Θεμελάκια, που ήτανε αναμεταξύς Άη-Νικόλα και μαχαλά του Χαατζή-Στέγιου, κοντά στα Φράγκικα-Μορτάκια(φτωχοπολυκατοικίες για τσί Φράγκοι).
8. Ο Μαινεμενής, Σμυρνιός, που ητραγουδούσε μερακλήδικα.
9. Ο Μακραντώνης.
10. Ο Μπόγης ο Σταμάτης.
11. Ο Μπόγης ο Χρήστος, αδρεφός του, τραγούδι και κιθάρα.
12. Ο Μποντόζης ο Σάββας απτό Μερσινλί(μικρό προάστειο τσή Σμύρνης), που ‘κανε και δικά του τραγούδια κ’ ήπαιζε και καλό σαντούρι.
13. Ο Μπρασάμης ο Κώστας, τραγούδι και σαντούρι.
14. Ο Μώρος ο Στέγιος.
15. Ο Νούρος ο Κώστας, τ’ αηδόνι τσή Σμύρνης, με το παράνομα Μασέλος.
16. Ο Περπινιάδης ο Στελλάκης, που ητραγουδούσ’ ώσαμ’ τα τώρα στο Κέντρο του «Τα Κουνέλια»(εδώ στο Χαϊδάρι) και που ο γιός του ο Ευάγγελος τονέ ξεπέρασε κ’ ηγένηκε εδώ ένας απτσοί καλλίτεροι τραγουδιστάδες, στα μπουζούκια.
17. Ο Πουλουδιάς ο Γιώργος με το παράνομα Πουλουδάκης, που ‘χε γυναίκα, τη μαμμή τη Γιωργώ.
18. Ο Τσαγκάρης, που οι πλάκες του τραγουδιού του ζούνε ακόμας.
19. Ο Τσανάκας ο Γιάννης, ο αψηλός, που ήλεε τα Νταμπαχανιώτικα(τα βέρα σμυρνέϊκα) τραγούδια.
Στη Σμύρνη, είχε καλοί(καλούς) τραγουδιστάδες, κι οι πιο ξακουστοί ήτανε ετούτοι:
1. Ο Ευάγγελος ο αόμματος, απτόν Άη-Τρύφωνα, που ητραγουδούσ’ ωραία κ’ ήκαν’ και δικά του τραγούδια. Ήπαιζε και κιτέλι.
2. Ο Ευάγγελος ο βιβλιοδέτης.
3. Ο Ευάγγελος ο Ψεύτης, με το παράνομα Ισιδώρου. Ητραγουδούσε στο κέντρο του Αλέξη, στο Τσάϊ, μα και στα «Πολιτάκια»(μαντολινάτα) στην καφέ-μπιραρία του Φώτη του Στεφανόπουλου, στον Και. Στην Καταστροφή τσή Σμύρνης(1922), την ώρα που ‘κανε να πηδήξει απτήν Καρβουνόσκαλα τσή Πούντας για να μπεί στη βάρκα, που ήτανε γεμάτη κόσμο να τονέ μπαρκάρει σε βαπόρι, σπάει το σκοινί τσή δεμένης αυτηνής βάρκας που τραβιέται πιοκεί. Κι αντίς να πηδήξει μεσ’ στη βάρκα, πηδάει μεσ’ στη θάλασσα και πνίγεται.
4. Ο Θοδωράκης ο Ατζέμης, που είχε ατζέμικα παντιέρα(ήτανε Πέρσης υπήκοος). Ήτανε πολύ γυραυάμενος, γιατίς ητραγουδούσε παθητικά.
Το σπίτι του ήτανε καρσί(αντίκρυ) στην καλή την πόρτα του «Άη-Γιάννη-στην Αλιγαριά». Κι άμαν ηφύανε απτή Σμύρνη, στην οπισθοχώρηση, οι Έλληνες κ’ ήμπανε οι Τούρκοι(ο Μπεχλιβάνης ήμπε το Σάββατο, στσί 27 τ’ Αυγούστου 1922- με το καινούργιο καλαντάρι, στσί 10 του Σεπτέμβρη) ο Θοδωράκης ήκρυψε στο σπίτι του 25 ανομάτοι, όπου ηπομείνανε 20 μέρες. Ανάμεσα σ’ αυτοί ήτανε ο παπα-Γιάννης που ήτανε Καϊσαρλής(απτήν Καισάρεια)- ο διάκος και δάσκαλος- ο Συγγρός ο Γιώργος ο ψάλτης και δάσκαλος-κι’ ο αδρεφός του ο Σταμάτης(που ηδούλευε στα Σύκα: στην κατεργασία των ξερών σύκων) με τη γυναίκα του.
Του Σταυρού, λοιπόν, στσί 14 του Σεπτέμβρη, ηπήανε ούλοι στην εκκλησιά του Άη-Γιάννη κ’ ηκάνανε λειτουργία για ν’ τσοί φυλάει ο Σταυρός στσί κακές αυτές στιμές(στιγμές). Στσί 16 του μηνός, ηφύανε ούλοι απτό σπίτι του Θοδωράκη, ήφυε κι’ ο Σταμάτης ο Συγγρός που μας τα ιστόρισε και ματζί του η γυναίκα του κι’ ο αδρεφός του. Κι’ οι τρείς ματζί μ’ ένανε φίλο τως που ‘χε φραντζέζικια νατσιόνια, ηκαταφέρανε κ’ ήμπανε σ’ ένα ταγιάνικο βαπόρι κ’ ησωθήκανε απτή σφαγή και την αιχμαλωσία.
5. Ο Κοκιρίδης ο Γιώργος, που ‘κανε και δικά του πρόχειρα τραγούδια.
6. Το Κοκκινάκι ο Νικόλας, ο Μπουρνοβαλής(απτό Μπουρνόβα σταργιανό χωριό τσή Σμύρνης).
7. Το Κουλούκι ο Γιάννης, που τόνε παίρνανε στα γλέντια τως οι εμποροχασάπηδοι κι’ οι εμποροψαράδες που τα βαστούσανε(που ήτανε πλούσιοι). Ηκαθούντανε στα Θεμελάκια, που ήτανε αναμεταξύς Άη-Νικόλα και μαχαλά του Χαατζή-Στέγιου, κοντά στα Φράγκικα-Μορτάκια(φτωχοπολυκατοικίες για τσί Φράγκοι).
8. Ο Μαινεμενής, Σμυρνιός, που ητραγουδούσε μερακλήδικα.
9. Ο Μακραντώνης.
10. Ο Μπόγης ο Σταμάτης.
11. Ο Μπόγης ο Χρήστος, αδρεφός του, τραγούδι και κιθάρα.
12. Ο Μποντόζης ο Σάββας απτό Μερσινλί(μικρό προάστειο τσή Σμύρνης), που ‘κανε και δικά του τραγούδια κ’ ήπαιζε και καλό σαντούρι.
13. Ο Μπρασάμης ο Κώστας, τραγούδι και σαντούρι.
14. Ο Μώρος ο Στέγιος.
15. Ο Νούρος ο Κώστας, τ’ αηδόνι τσή Σμύρνης, με το παράνομα Μασέλος.
16. Ο Περπινιάδης ο Στελλάκης, που ητραγουδούσ’ ώσαμ’ τα τώρα στο Κέντρο του «Τα Κουνέλια»(εδώ στο Χαϊδάρι) και που ο γιός του ο Ευάγγελος τονέ ξεπέρασε κ’ ηγένηκε εδώ ένας απτσοί καλλίτεροι τραγουδιστάδες, στα μπουζούκια.
17. Ο Πουλουδιάς ο Γιώργος με το παράνομα Πουλουδάκης, που ‘χε γυναίκα, τη μαμμή τη Γιωργώ.
18. Ο Τσαγκάρης, που οι πλάκες του τραγουδιού του ζούνε ακόμας.
19. Ο Τσανάκας ο Γιάννης, ο αψηλός, που ήλεε τα Νταμπαχανιώτικα(τα βέρα σμυρνέϊκα) τραγούδια.
ΟΙ ΤΡΑΓΟΥΔΙΣΤΡΙΕΣ
1. Η Αγγελάρα, μελαχρινή, με μαύρα μαγιά(μαλλιά) και κότσο. Ήτανε χήρα. Ητραγουδούσε στα Κέντρα του Χαβούτη του Μιχάλη και του Αυτάρα του Γιώργη, ματζί με το Θοδωράκη τον Ατζέμη και με σαντουριέρηδοι, το Μπρασάμη και το Σοφιό το Γιανκί. Κι άμαν ήσερνε τα τούρκικα σαρκιά(τραγούδια), όπως το «Αμάν, Μεμό, γκιουζέλ(ωραία) Μεμό», οι Τούρκοι ηβγάζανε τα φέσια τως και τα πετούσανε στον αέρα. Κι άμαν ήρχανε οι Έλληνες στη Σμύρνη(1919) ητραγουδούσε στου Αυτάρα το κέντρο αυτό το τραγούδι:
«Της αμύνης τα Παιδιά διώξανε το Βασιλιά,
Της Αμύνης το καπέλο έφερε το Βενιζέλο».
Τότες, λοιπόν, ένας αξιωματικός, ανάμεσ΄ απτόν κόσμο που τήνε άκουε, ενθουσιασμένος, βγάζει το δαχτυλίδι του και το πετά στην Αγγελάρα, που εκείνη ευτύς το άρπαξε στον εγέρα.
Πρόσφυγια, εδώ στην Αθήνα, ητραγουδούσε στο Κέντρο του Μουρούζη, στη Λεωφόρο Αλεξάνδρας, ματζί με τη Ρόζα την Οβρέϊσσα και με βιολί το Γιάνκο το Ογδοντάκι. Ηπαίθανε στη Νίκαια, στο 1925.
2. Η Γκιουζέλ-Κατίνα, απτή Σύρα(γκιουζέλ, τουρκ.=ωραίος), ομορφοκοπέλλα ξανθιά, ήτανε η δασκάλα του Νούρου του Κώστα.
3. Η Κιόρ-Κατίνα(κιορ, τουρκ.=αόμματος) τήνε λέανε έτσι, γιατίς ήτανε αλλοίθωρη. Γνωστή κ’ εδώ στην Αθήνα.
4. Η Ταχινένια η Δέσποινα, Βουργιωτίνα(απτά Βουρλά, χωριό τσή Σμύρνης) με το παράνομα Καλεντέρη. Ητραγουδούσε στο Κέντρο του Χαβούτη του Μιχάλη. Κι’ άμαν ηφύανε οι Έλληνες απτή Σμύρνη κ’ ήμπανε οι Τούρκοι, τότες γειτόνοι Τούρκοι ηπήανε στο σπίτι τση που ήτανε στο Γεφύρι να τήνε πιάσουνε. Κ’ εκείνη που ήτανε μονάχη τση, ήβγε στο παράθυρο με μπιστόλι κ’ ητραβούσε στον αέρα για να τσοί φοβερίσει. Αυτοί, όμως, σπούνε την πόρτα, μπαίνουνε μέσα και τήνε βγάζουνε όξω, τσή κόβουνε τα δυό στήθια που απτήν αμορραΐα πεθαίνει. Και τότες τηνέ καθίζουνε απάνω στο μεταξωτόμαντήλι τση, στα κατέφιγια(κατώφλια) τσή πόρτας του σπιτιού τση. Κι’ όποιος ηπερνούσ’ αποκεί τηνέ ’βλεπε που ήτανε ξυγιασμένη(ξυλιασμένη).
5. Η Φικαρίνα, η Χιώτισσα, απτό μαχαλά του Άη-Κωνσταντίνου. Ητραγουδούσε και ωραία τούρκικα σαρκιά. Άμαν ήρθανε οι Έλληνες στη Σμύρνη(1919-1922) ητραγουδούσε
«Της αμύνης τα Παιδιά διώξανε το Βασιλιά,
Της Αμύνης το καπέλο έφερε το Βενιζέλο».
1. Η Αγγελάρα, μελαχρινή, με μαύρα μαγιά(μαλλιά) και κότσο. Ήτανε χήρα. Ητραγουδούσε στα Κέντρα του Χαβούτη του Μιχάλη και του Αυτάρα του Γιώργη, ματζί με το Θοδωράκη τον Ατζέμη και με σαντουριέρηδοι, το Μπρασάμη και το Σοφιό το Γιανκί. Κι άμαν ήσερνε τα τούρκικα σαρκιά(τραγούδια), όπως το «Αμάν, Μεμό, γκιουζέλ(ωραία) Μεμό», οι Τούρκοι ηβγάζανε τα φέσια τως και τα πετούσανε στον αέρα. Κι άμαν ήρχανε οι Έλληνες στη Σμύρνη(1919) ητραγουδούσε στου Αυτάρα το κέντρο αυτό το τραγούδι:
«Της αμύνης τα Παιδιά διώξανε το Βασιλιά,
Της Αμύνης το καπέλο έφερε το Βενιζέλο».
Τότες, λοιπόν, ένας αξιωματικός, ανάμεσ΄ απτόν κόσμο που τήνε άκουε, ενθουσιασμένος, βγάζει το δαχτυλίδι του και το πετά στην Αγγελάρα, που εκείνη ευτύς το άρπαξε στον εγέρα.
Πρόσφυγια, εδώ στην Αθήνα, ητραγουδούσε στο Κέντρο του Μουρούζη, στη Λεωφόρο Αλεξάνδρας, ματζί με τη Ρόζα την Οβρέϊσσα και με βιολί το Γιάνκο το Ογδοντάκι. Ηπαίθανε στη Νίκαια, στο 1925.
2. Η Γκιουζέλ-Κατίνα, απτή Σύρα(γκιουζέλ, τουρκ.=ωραίος), ομορφοκοπέλλα ξανθιά, ήτανε η δασκάλα του Νούρου του Κώστα.
3. Η Κιόρ-Κατίνα(κιορ, τουρκ.=αόμματος) τήνε λέανε έτσι, γιατίς ήτανε αλλοίθωρη. Γνωστή κ’ εδώ στην Αθήνα.
4. Η Ταχινένια η Δέσποινα, Βουργιωτίνα(απτά Βουρλά, χωριό τσή Σμύρνης) με το παράνομα Καλεντέρη. Ητραγουδούσε στο Κέντρο του Χαβούτη του Μιχάλη. Κι’ άμαν ηφύανε οι Έλληνες απτή Σμύρνη κ’ ήμπανε οι Τούρκοι, τότες γειτόνοι Τούρκοι ηπήανε στο σπίτι τση που ήτανε στο Γεφύρι να τήνε πιάσουνε. Κ’ εκείνη που ήτανε μονάχη τση, ήβγε στο παράθυρο με μπιστόλι κ’ ητραβούσε στον αέρα για να τσοί φοβερίσει. Αυτοί, όμως, σπούνε την πόρτα, μπαίνουνε μέσα και τήνε βγάζουνε όξω, τσή κόβουνε τα δυό στήθια που απτήν αμορραΐα πεθαίνει. Και τότες τηνέ καθίζουνε απάνω στο μεταξωτόμαντήλι τση, στα κατέφιγια(κατώφλια) τσή πόρτας του σπιτιού τση. Κι’ όποιος ηπερνούσ’ αποκεί τηνέ ’βλεπε που ήτανε ξυγιασμένη(ξυλιασμένη).
5. Η Φικαρίνα, η Χιώτισσα, απτό μαχαλά του Άη-Κωνσταντίνου. Ητραγουδούσε και ωραία τούρκικα σαρκιά. Άμαν ήρθανε οι Έλληνες στη Σμύρνη(1919-1922) ητραγουδούσε
«Της αμύνης τα Παιδιά διώξανε το Βασιλιά,
Της Αμύνης το καπέλο έφερε το Βενιζέλο».
Περιγραφές του Σμυρνιού Σωκράτη Προκοπίου στο έργο του «Σεργιάνι στην Παλιά Σμύρνη» :
Αυτή είν’ η Σμύρνη η ξακουστή, του Ραψωδού η πατρίδα
Που στο γινάτι των καιρών παρέμεινε Ελληνίδα…
…Να και του Τσαλκιτσήμπαση, που μοιάζει σα ρεμπέτης,
αλλ’ όμως ονομάζεται «Απόλλων Μουσηγέτης».
Στη φάτσα στέκει ακούνητο τ’ άγαλμα το μικρό
ο «Απόλλων με τη λύρα του», φθαρμένο απ’ τον καιρό.
Γνώρισε αυτός ο καφενές γενιές παιχνιδιατόροι
τραγουδιστάδες άφταστοι, μεγάλοι κανταδόροι.
Σε μια γωνιά του καφενέ μου ‘δειξαν κρεμασμένο
κι είν’ απ’ τον κόσμο σεβαστό και πολυτιμημένο,
ένα πολύ παλιό βιολί του βιολιστή Μπινέτα,
που κάποια ρίμα του παλιά τα λέει νέτα σκέτα:
«Σαν του Καρίπη το ψωμί, του Αριστείδη γόβα
και του Μπινέτα το βιολί, δεν έχει άλλη χώρα.»
Την εποχή που το βιολί κείνο γλυκολαλούσε,
ηζούσε κι ο Γεράσιμος, που τόσο συγκινούσε.
Ήτανε περιζήτητος για τη γλυκιά φωνή του
και για την ετοιμόλογη κι έξυπνη ποίησή του.
Μπινέτας και Γεράσιμος, τ’ αξέχαστα τ’ αηδόνια,
«τσί προσκυνούσαν οι Σμυρνιοί» σαν παίζαν στα σαλόνια.
…Στου Μίλτη εκεί τον καφενέ πάνε παιχνιδιατόροι
και μουστερήδες καρτερούν, λαγούς οι κατσαδόροι.
Κι όμως δουλεύουν ούλοι τους, αν και μισοί τρακόσιοι,
γιατ’ έχει κόσμο που γλεντά κι όταν δεν έχει γρόσι…
…Σπίτι δεν θα βρεις εύκολα, εργάτη είτ’ αφέντη
που να μην έχει κι όργανο δικό του, για το γλέντι…
…Στ’ Αυτάρα εκεί τον καφενέ, παρέα κουτσοπίνει,
κι ο κοψατζής τως γελαστός κουρντίζει το καντίνι.
Είν’ ο Καδής, που ‘ναι κουτσός, μα πό ‘χει γλυκό χέρι,
και στο «ταμπαχανιώτικο» δεν βρίσκεται το ταίρι…
…Το βράδυ που στο Τζαϊρλή τραγούδαε η Αγγελάρα
τσαούσης με ζαπτιέδες δυο κάνει την κουταμάρα…
…Στου Κουτρουμπή τον καφενέ δε λείπουν οι παρέες
και πάνε κι έρχονται πολλές τση γειτονιάς ωραίες…
…Ο καφενές ο ξακουστός κι ο Τζίμπας είν’ εκεί
γλεντζέδες δεν του λείπουνε ποτές την Κυριακή.
Και τσι Κυριακές και σχόλες, κίνηση και φασαρίες!
Όργανα, τραγουδιστάδες κάτω εκεί στσι Μπυραρίες,
στου Γριζιώτη, στου Ραπτάκη, στο Σταθμό –το καλοκαίρι-
δίνουν τη χαρά στα νιάτα, μα ξεσκάζουνε και οι γέροι.
Και στον Καφενέ του Μπίμπα, στην ταβέρνα του Πηγίδη,
της «Απάνω Συνοικίας», που ‘ναι σαν διπλό στολίδι,
τα βιολιά και τα σαντούρια, τα σαρκιά και τα μεντέτια
κάνουν στο κρασί να σβήνουν, τα μεράκια και τα ντέρτια….
……Τα τουμπελέκια δεν αργούν, κιθάρες, μαντολίνα,
κόψες, σαντούρια και βιολιά –δε λείπουνε κι εκείνα-…
…Οι αμανέδες αντηχούν, τραγούδια και καντάδες,
που τραγουδούν ούλοι μαζί με τσι τραγουδιστάδες.
Δε λείπουν τα ρεμπέτικα, πόχομε τόσο πλούτο
και που μυρίζουν μαχαλά τση Σμύρνης σαν ετούτο:
Δεν σου τώπα μια μες στην Αρμενιά
δεν σου τώπα δυο μες στο μπαρμπεριό
δεν σου τώπα τρεις να μην παντρευτείς
Είχανε στείλει βιαστικά να βρουν το Θοδωράκι,
τραγουδιστή περίφημο, τση Σμύρνης τ’ αηδονάκι.
Από του «Τσακιλτζήμπαση» στον καφενέ του Μίλτη
το Θοδωράκι μ’ άφησε, με δίχως μετελίκι…
Τραγουδιστάδες άξιοι να μπουν και σε παλάτι,
είχεν η Σμύρνη κι άλλοι δυο, του Μάγκο και Μπαγιάτη.
Ο Κονταξής τραγούδαε σε ζέφκια τσελεμπήδων,
Καντηλανάφττης σκλάβωνε λένε καρδιές Βαλήδων.
Στην εποχή τως φιόριζε κι εκείνη η Κιορ-Κατίνα,
φαμόζα τραγουδίστρια γνωστή και στην Αθήνα.
Τραγουδιστή περίφημο είχεν η Σμύρνη ακόμα
τον Καραμπέτ που μάγευε με το γλυκό του στόμα.
Του Γιοβανίκα βιολιτζή –ρουμάνικης καταγωγής-
λώλαινε το μινόρε του στις πατηνάδες της αυγής.
Απ’ τον καιρό τση δόξας τως πέρασαν τόσα χρόνια,
μα τσι θυμούνται των Σμυρνιών εκείνων και τ’ αγγόνια…
Είναι πολλοί και σήμερα που μόνο εδώ συχνάζουν
και τα σαντούρια και βιολιά κουρντίζουν, δοκιμάζουν,
όπως ο Βλάχος, ο Τσορβάς και ο Λούπος – βιολιτζήδες.
Το Μποντοτζάκι, το Γιαγκί σπουδαίοι σαντουρτζήδες
και τ’ Αλεκάκι, που είπαμε – μα και τραγουδιστάδες,
που τραγουδούνε Τούρκικα κι ελληνικές καντάδες,
Βελέντζας, Μπόγιας, Πουλουδιάς, Τσανάκας, Κοκκινάκι,
Κουλούκι και το λατρευτό στη Σμύρνη Θοδωράκι.
Τραγουδιστάδες κι όργανα του τόπου κι οργανάκια
κλαίνε τα ντέρτια του σεβντά, τση Μοίρας τα φαρμάκια.
Η λαγγεμένη Ανατολή τραγουδιστά στενάζει
και μοιάζει θρήνο στον Αλλάχ κι αυτό τση το «ναμάζι»…
Λοιπόν το καφενείο αυτό στη δόξα του το βρήκα,
την ευκαιρία, φυσικά, κι εδώ δεν την αφήκα…
Λεβέντες το γκιουβέτσι τως –με ρεφενέ- είχαν φέρει
και πίναν και τραγούδαγαν γλυκά το τζιβαέρι…
Μα το βιολί του παίζοντας γι’ αυτούς το Μεμετάκι,
τους ήτανε να σπάζουνε ποτήρια απ’ το μεράκι…
Του Μεμετάκι οι δοξαριές, αλήθεια, πως το «λενε»,
κάνουν και πέτρινες καρδιές και τα θεριά να κλαίνε.
Το καρακόλι βρίσκεται δυο βήματα καρσί
κι ένας τσαούσης που κρυφά πίνει κι αυτός κρασί,
σα ζύγωσε και ρώτησε τον καφετζή, «τι τρέχει»,
εκείνος με το μπρούσικο το λάρυγγά του βρέχει…
Σε λίγο να κι ο Πουλουδιάς. Κάνει της ώρας στίχοι
κι όταν θα πει τον αμανέ, ραγίζουνε κι οι τοίχοι.
Τη νύχτα ξεκινήσανε –καιρός για πατινάδα-
στο μαχαλά του καθενού γυρίσαν καροτσάδα.
Ο Πουλουδιάς τραγούδησε σε μερικά σοκάκια
και ξύπνησαν κι ανοίξανε παντού γλυκά ματάκια:
«Για να συναναστρέφομαι ολημερίς με σένα
μπερδεύτηκα στα κάλλη σου κι αλίμονο σε μένα».
«Αχ, γιατί μου μάνισες και το τζάμι σφάλισες
και γιατί δε μου το λες, μόνο κάθεσαι και κλαις;
Μήνυσέ μου να σου στείλω λαλεδάκια απ’ το βουνό
να τα βάλεις στο ποτήρι να θαρρείς πως είμαι εγώ…»
«Το όνειρό μου είσαι συ, με σε θέλω να ζήσω
κι επιθυμώ στα στήθη σου τα μάτια μου να κλείσω…»
…
Σμυρνιός κι ο Γεώργος Σαβαρής, ο πρώτος στσι καντάδες,
στα «Πολιτάκια» ο αρχηγός, τρανός στσι πατινάδες.
Τα «Πολιτάκια» τα Σμυρνιά του Γεώργου Σαβαρή,
τα προσκαλούν στα γλέντια τως άνθρωποι σοβαροί.
Με «κάπο» του το Σιδερή, που παίζει μανδολίνο,
το κάλεσαν το γκρουπ αυτό να παίξει στο Λονδίνο.
Ορίστε και τα ονόματα: Βασίλης Σιδερής,
Τσαγκάρης Λάκος, Μεριγκλής, Βοϊλας, Σαβαρής,
μαζί τως κι ο Βαϊνδηρλής κι ο Γ. Ελισαίος,
(πολίτης ένας γέννημα κι ο άλλος Αθηναίος).
Αυτή είν’ η Σμύρνη η ξακουστή, του Ραψωδού η πατρίδα
Που στο γινάτι των καιρών παρέμεινε Ελληνίδα…
…Να και του Τσαλκιτσήμπαση, που μοιάζει σα ρεμπέτης,
αλλ’ όμως ονομάζεται «Απόλλων Μουσηγέτης».
Στη φάτσα στέκει ακούνητο τ’ άγαλμα το μικρό
ο «Απόλλων με τη λύρα του», φθαρμένο απ’ τον καιρό.
Γνώρισε αυτός ο καφενές γενιές παιχνιδιατόροι
τραγουδιστάδες άφταστοι, μεγάλοι κανταδόροι.
Σε μια γωνιά του καφενέ μου ‘δειξαν κρεμασμένο
κι είν’ απ’ τον κόσμο σεβαστό και πολυτιμημένο,
ένα πολύ παλιό βιολί του βιολιστή Μπινέτα,
που κάποια ρίμα του παλιά τα λέει νέτα σκέτα:
«Σαν του Καρίπη το ψωμί, του Αριστείδη γόβα
και του Μπινέτα το βιολί, δεν έχει άλλη χώρα.»
Την εποχή που το βιολί κείνο γλυκολαλούσε,
ηζούσε κι ο Γεράσιμος, που τόσο συγκινούσε.
Ήτανε περιζήτητος για τη γλυκιά φωνή του
και για την ετοιμόλογη κι έξυπνη ποίησή του.
Μπινέτας και Γεράσιμος, τ’ αξέχαστα τ’ αηδόνια,
«τσί προσκυνούσαν οι Σμυρνιοί» σαν παίζαν στα σαλόνια.
…Στου Μίλτη εκεί τον καφενέ πάνε παιχνιδιατόροι
και μουστερήδες καρτερούν, λαγούς οι κατσαδόροι.
Κι όμως δουλεύουν ούλοι τους, αν και μισοί τρακόσιοι,
γιατ’ έχει κόσμο που γλεντά κι όταν δεν έχει γρόσι…
…Σπίτι δεν θα βρεις εύκολα, εργάτη είτ’ αφέντη
που να μην έχει κι όργανο δικό του, για το γλέντι…
…Στ’ Αυτάρα εκεί τον καφενέ, παρέα κουτσοπίνει,
κι ο κοψατζής τως γελαστός κουρντίζει το καντίνι.
Είν’ ο Καδής, που ‘ναι κουτσός, μα πό ‘χει γλυκό χέρι,
και στο «ταμπαχανιώτικο» δεν βρίσκεται το ταίρι…
…Το βράδυ που στο Τζαϊρλή τραγούδαε η Αγγελάρα
τσαούσης με ζαπτιέδες δυο κάνει την κουταμάρα…
…Στου Κουτρουμπή τον καφενέ δε λείπουν οι παρέες
και πάνε κι έρχονται πολλές τση γειτονιάς ωραίες…
…Ο καφενές ο ξακουστός κι ο Τζίμπας είν’ εκεί
γλεντζέδες δεν του λείπουνε ποτές την Κυριακή.
Και τσι Κυριακές και σχόλες, κίνηση και φασαρίες!
Όργανα, τραγουδιστάδες κάτω εκεί στσι Μπυραρίες,
στου Γριζιώτη, στου Ραπτάκη, στο Σταθμό –το καλοκαίρι-
δίνουν τη χαρά στα νιάτα, μα ξεσκάζουνε και οι γέροι.
Και στον Καφενέ του Μπίμπα, στην ταβέρνα του Πηγίδη,
της «Απάνω Συνοικίας», που ‘ναι σαν διπλό στολίδι,
τα βιολιά και τα σαντούρια, τα σαρκιά και τα μεντέτια
κάνουν στο κρασί να σβήνουν, τα μεράκια και τα ντέρτια….
……Τα τουμπελέκια δεν αργούν, κιθάρες, μαντολίνα,
κόψες, σαντούρια και βιολιά –δε λείπουνε κι εκείνα-…
…Οι αμανέδες αντηχούν, τραγούδια και καντάδες,
που τραγουδούν ούλοι μαζί με τσι τραγουδιστάδες.
Δε λείπουν τα ρεμπέτικα, πόχομε τόσο πλούτο
και που μυρίζουν μαχαλά τση Σμύρνης σαν ετούτο:
Δεν σου τώπα μια μες στην Αρμενιά
δεν σου τώπα δυο μες στο μπαρμπεριό
δεν σου τώπα τρεις να μην παντρευτείς
Είχανε στείλει βιαστικά να βρουν το Θοδωράκι,
τραγουδιστή περίφημο, τση Σμύρνης τ’ αηδονάκι.
Από του «Τσακιλτζήμπαση» στον καφενέ του Μίλτη
το Θοδωράκι μ’ άφησε, με δίχως μετελίκι…
Τραγουδιστάδες άξιοι να μπουν και σε παλάτι,
είχεν η Σμύρνη κι άλλοι δυο, του Μάγκο και Μπαγιάτη.
Ο Κονταξής τραγούδαε σε ζέφκια τσελεμπήδων,
Καντηλανάφττης σκλάβωνε λένε καρδιές Βαλήδων.
Στην εποχή τως φιόριζε κι εκείνη η Κιορ-Κατίνα,
φαμόζα τραγουδίστρια γνωστή και στην Αθήνα.
Τραγουδιστή περίφημο είχεν η Σμύρνη ακόμα
τον Καραμπέτ που μάγευε με το γλυκό του στόμα.
Του Γιοβανίκα βιολιτζή –ρουμάνικης καταγωγής-
λώλαινε το μινόρε του στις πατηνάδες της αυγής.
Απ’ τον καιρό τση δόξας τως πέρασαν τόσα χρόνια,
μα τσι θυμούνται των Σμυρνιών εκείνων και τ’ αγγόνια…
Είναι πολλοί και σήμερα που μόνο εδώ συχνάζουν
και τα σαντούρια και βιολιά κουρντίζουν, δοκιμάζουν,
όπως ο Βλάχος, ο Τσορβάς και ο Λούπος – βιολιτζήδες.
Το Μποντοτζάκι, το Γιαγκί σπουδαίοι σαντουρτζήδες
και τ’ Αλεκάκι, που είπαμε – μα και τραγουδιστάδες,
που τραγουδούνε Τούρκικα κι ελληνικές καντάδες,
Βελέντζας, Μπόγιας, Πουλουδιάς, Τσανάκας, Κοκκινάκι,
Κουλούκι και το λατρευτό στη Σμύρνη Θοδωράκι.
Τραγουδιστάδες κι όργανα του τόπου κι οργανάκια
κλαίνε τα ντέρτια του σεβντά, τση Μοίρας τα φαρμάκια.
Η λαγγεμένη Ανατολή τραγουδιστά στενάζει
και μοιάζει θρήνο στον Αλλάχ κι αυτό τση το «ναμάζι»…
Λοιπόν το καφενείο αυτό στη δόξα του το βρήκα,
την ευκαιρία, φυσικά, κι εδώ δεν την αφήκα…
Λεβέντες το γκιουβέτσι τως –με ρεφενέ- είχαν φέρει
και πίναν και τραγούδαγαν γλυκά το τζιβαέρι…
Μα το βιολί του παίζοντας γι’ αυτούς το Μεμετάκι,
τους ήτανε να σπάζουνε ποτήρια απ’ το μεράκι…
Του Μεμετάκι οι δοξαριές, αλήθεια, πως το «λενε»,
κάνουν και πέτρινες καρδιές και τα θεριά να κλαίνε.
Το καρακόλι βρίσκεται δυο βήματα καρσί
κι ένας τσαούσης που κρυφά πίνει κι αυτός κρασί,
σα ζύγωσε και ρώτησε τον καφετζή, «τι τρέχει»,
εκείνος με το μπρούσικο το λάρυγγά του βρέχει…
Σε λίγο να κι ο Πουλουδιάς. Κάνει της ώρας στίχοι
κι όταν θα πει τον αμανέ, ραγίζουνε κι οι τοίχοι.
Τη νύχτα ξεκινήσανε –καιρός για πατινάδα-
στο μαχαλά του καθενού γυρίσαν καροτσάδα.
Ο Πουλουδιάς τραγούδησε σε μερικά σοκάκια
και ξύπνησαν κι ανοίξανε παντού γλυκά ματάκια:
«Για να συναναστρέφομαι ολημερίς με σένα
μπερδεύτηκα στα κάλλη σου κι αλίμονο σε μένα».
«Αχ, γιατί μου μάνισες και το τζάμι σφάλισες
και γιατί δε μου το λες, μόνο κάθεσαι και κλαις;
Μήνυσέ μου να σου στείλω λαλεδάκια απ’ το βουνό
να τα βάλεις στο ποτήρι να θαρρείς πως είμαι εγώ…»
«Το όνειρό μου είσαι συ, με σε θέλω να ζήσω
κι επιθυμώ στα στήθη σου τα μάτια μου να κλείσω…»
…
Σμυρνιός κι ο Γεώργος Σαβαρής, ο πρώτος στσι καντάδες,
στα «Πολιτάκια» ο αρχηγός, τρανός στσι πατινάδες.
Τα «Πολιτάκια» τα Σμυρνιά του Γεώργου Σαβαρή,
τα προσκαλούν στα γλέντια τως άνθρωποι σοβαροί.
Με «κάπο» του το Σιδερή, που παίζει μανδολίνο,
το κάλεσαν το γκρουπ αυτό να παίξει στο Λονδίνο.
Ορίστε και τα ονόματα: Βασίλης Σιδερής,
Τσαγκάρης Λάκος, Μεριγκλής, Βοϊλας, Σαβαρής,
μαζί τως κι ο Βαϊνδηρλής κι ο Γ. Ελισαίος,
(πολίτης ένας γέννημα κι ο άλλος Αθηναίος).
-
Νίκος Α. Πολίτης
- More than 150 posts user.
- Δημοσιεύσεις: 170
- Εγγραφή: 30 Μαρ 2005 08:39 pm
- Τοποθεσία: Αθήνα
-
socrates
- More than 150 posts user.
- Δημοσιεύσεις: 438
- Εγγραφή: 21 Οκτ 2006 11:31 pm
- Τοποθεσία: the other side of nowhere
Πολυ ομορφο και ενδιαφερον, Βαγγο! Ειχαμε κανει μια κουβεντουλα στο φορουμ πριν λιγο καιρο για συλλογη λογοτεχνικων και αλλων κειμενων που αναφερονται σε οργανα και οργανοπαικτες και φαινεται πως υπαρχουν μερικοι ενδιαφερομενοι μεταξυ μας για κατι τετοιο με καποια προοπτικη ισως για τη δημιουργια ενος σχετικου λημματος στο wiki. Ισως θα μπορουσες να το παραθεσεις και εκει για να τα εχουμε ολα συγκεντρωμενα. Κοιταξε εδω αν θελεις.
forum/viewtopic.php?p=11445&highlight=#11445
forum/viewtopic.php?p=11445&highlight=#11445
