Ανέστης Δελιάς
Ανέστης Δελιάς ή Ανεστάκι ή Αρτέμης (1912 Σμύρνη - 1944 Αθήνα)
Βιογραφικά στοιχεία
Ο Ανέστης Δελιάς (Δέλιος το πραγματικό του επίθετο), ίσως η πλέον τραγική φιγούρα στο χώρο του ρεμπέτικου τραγουδιού, γεννήθηκε στη Σμύρνη το 1912 και πέθανε ηρωϊνομανής στην Αθήνα τον Ιούλιο του 1944. Καταγόταν από μουσική οικογένεια. Ο παππούς του Σιδερής Δέλιος έπαιζε βιολί, ο πατέρας του Παναής (με παρατσούκλι Μαύρη Γάτα) σαντούρι και ο θείος του Μιχάλης, βιολί.
Ο Ανέστης με τη μητέρα του Φωτεινή, έγκυο στη μικρότερη αδελφή του Ελένη, και την άλλη αδελφή του Στέλλα, έρχονται πρόσφυγες στην Ελλάδα μετά την καταστροφή της Σμύρνης, ενώ ο πατέρας του έχει σκοτωθεί από τους Τούρκους. Στην Ελλάδα ο Ανέστης δουλεύει σε διάφορες δουλειές για να συντηρήσει την οικογένειά του.
Υπήρξε αυτοδίδακτος μουσικός. Αρχικά έπαιζε κιθάρα, στη συνέχεια μπαγλαμά και μετά το 1930 μπουζούκι.
Γύρω στα 1930 δουλεύει σε ταβέρνα στη Δραπετσώνα. Εκεί γνωρίζεται με πολλούς μπουζουξήδες από τους παλιότερους (Νίκος Αϊβαλιώτης, Σκούρτης ο τυπογράφος, κ.ά) αλλά και τους νεότερους (Μάρκος Βαμβακάρης, Στράτος Παγιουμτζής κ.ά.). Πήρε μέρος στην πρώτη ρεμπέτικη κομπανία με το Μάρκο Βαμβακάρη, το Γιώργο Μπάτη και το Στράτο Παγιουμτζή που εμφανίστηκε στη μάντρα του Σαραντόπουλου στην Ανάσταση του Πειραιά το 1934. Τότε γνωρίζεται με τη Νταίζη Σταυροπούλου, η οποία τον ερωτεύεται παράφορα. Ο Μάθεσης του έδωσε το στίχο "Ο Νίκος ο τρελλάκιας". Σύμφωνα με το Μάθεση ο Μπάτης του έκανε μαι χοντρη πλάκα και ο Μάθεσης έφτασε σε σημείο να πυροβολήσει τον Ανέστο ! Ητανε στον τεκε του Μαρκεζίνη ο Μάθεσης, ο Στράτος, ο Μπάτης και ο Μουστάκιας και του λέει ο Μαρκεζίνης : "Ρε Μάθεση, βγήκε ο δίσκος με το τραγούδι πουχει τ'ονομα σου, αλλα εγω δεν τον τον έχω. Αμα ξανάρθεις αν θέλεις φέρτονε"Εντάξει λέει ο Μάθεσης. Οταν βγήκανε έξω λέει του Μπάτη : "Αμα δεις τον Ανέστο πές του μου στείλει δυο-τρεις δίσκους με το Νίκο τον τρελλάκια". Μετα απο κανα δυο μέρες βλέπει το Μπάτη και του λέει αν το είπε στο Δελιά. Ο Μπάτης κάνοντας πλάκα του λέει : Τον είδα του το είπα και μουπε να σου πω να πας να αγοράσεις" Την άλλη μέρα με τρελλη μαστούρα ο Μάθεσης σκέφτεται αυτο που του είπε ο Μπάτης και μια και δυό πάει στη Δραπετσώνα στου Δελιά. Πάνω του είχε ένα πιστόλι. Ήτανε εκει ο Στράτοε και ο μπάρμπα Λορέντζος και κάνανε πρόβες (!!) Τραβάει το πιστόλι και του λέει : "Εγω θα πάω να αγοράσω δίσκους αλλα εσυ θα αγοράσεις φέρετρο"! Εριξε μερικές σφαίρες αλλα δεν τον πέτυχε απο την πολλη μαστούρα, μόνο ένας καθρέφτης έπσασε ! Πέσανε όλοι κάτω για να γλυτώσουνε. Την άλλη μέα ορκίστηκε ο Ανέστος ότι δεν είχε πει τίποτα, ήτανε τελικά πλάκα του Μπάτη !! (Ρεμπ.Ιστ. 1 Κ.Χατζηδουλή σελ.103-104)(επεξ.Ντουζενης) Μοιραίο ρόλο στη ζωή του έπαιξε, από το 1937 που τη γνώρισε, μια πόρνη από τα μπουρδέλα των Βούρλων η Κ. Σκουλαρίκα ή Σκουλαρικού που τον ρίχνει στην πρέζα. Μάταια προσπαθεί ο φίλος του Μήτσος Καρυδάκιας (μπουζουξής, συνθέτης του σπουδαίου τραγουδιού "Αφότου εγεννήθηκα" που δολοφονήθηκε στα 1942) να τον βοηθήσει νακόψει την πρέζα. Το 1938 ο Μ. Γενίτσαρης τον βρίσκει εξόριστο ως τοξικομανή στη Νιό. Τον βοηθάει να κόψει την πρέζα. Όταν επιστρέφει από την εξορία για να ξεφύγει από τη Σκουλαρικού και την πρέζα φεύγει με τη Νταίζη Σταυροπούλου για τη Θεσσαλονίκη. Δουλεύει εκεί για μικρό διάστημα και τελικά παρατάει τη Νταίζη στη Θεσσαλονίκη (όπου την ανακαλύπτει ο Τσιτσάνης και αρχίζει η δικογραφική της καριέρα), επιστρέφει στην Αθήνα και στην πρέζα. Με τη βοήθεια του Στράτου Παγιουμτζή και του Μπαγιαντέρα καταφέρνει και πάλι να την κόψει, αλλά για λίγο.
Το καλοκαίρι του 1944 παίζουν μαζί στου Βλάχου, ο Ανέστος, ο Στράτος και ο Γενίτσαρης. Παρά την πείνα και την εξαθλίωση ο Ανέστος εξακολουθεί να παίρνει ηρωΐνη. Έτσι, ένα πρωί τον μαζεύει το κάρο του δήμου, άψυχο έξω από τον τεκέ του Ντανάκουλη στο Μεταξουργείο.
Δισκογραφία
- Χαρέμι στο χαμάμ (Columbia DG 6165 - 1935)
- Το σακκάκι (Columbia DG 6165 - 1935)
- Ο πόνος του πρεζάκια (Columbia DG 6185 - 1936)
- Ο Νίκος ο Τρελλάκιας (Columbia DG 6185 - 1936)
- Το κουτσαβάκι (HMV AO 2307 - 1936)
- Σούρα και μαστούρα (HMV AO 2307 - 1936)
- Αθηναίισσα (HMV AO 2375 - 1937)
- Ραστ Νεβά μανές (Μόνον εγώ γεννήθηκα αμαρτωλός) (HMV AO 2375 - 1937)
- Ουσάκ (Το τραγούδι της ξενιτειάς) (Columbia DG 6282 - 1937)
- Τον άντρα σου και μένα (Columbia DG 6282 - 1937)
Βιβλιογραφία
- Ηλίας Βολιώτης Καπετανάκης: Μάγκες Αλήστου Εποχής (Εκδ. Μετρονόμος)
- Τάσος Σχορέλης: Ρεμπέτικη Ανθολογία, Τόμος Α (Εκδ. Πλέθρον)
- Κώστα Χατζηδουλή: Ρεμπέτικη Ιστορία 1 (Εκδ. Νεφέλη)
- Διονύση Μανιάτη: Η εκ περάτων δισκογραφία γραμμοφώνου