Πηγή: ΟΙ ΛΑΧΑΝΑΔΕΣ
Μία από τις πιο υπέροχες μουσικά, και ταξικά/κοινωνικά συνειδητοποιημένες συνθέσεις του Παπάζογλου. Ο συνθέτης αυτός, σαν κάτοικος της Κοκκινιάς που ήταν, ζωγράφισε με έντονα χρώματα τον Πειραιά αρκετό καιρό πριν το κάνουν ο Μάρκος, ο Μπαγιαντέρας, ο Παπαϊωάννου και άλλοι και η θεματολογία αυτού και άλλων τραγουδιών του είναι κάτι σαν κοινωνική ιστορία των περιθωριακών κοινωνικών ομάδων, ντόπιων και προσφυγικών που συγχωνεύτηκαν στο μεγάλο κοινωνικό καμίνι του προπολεμικού Πειραιά. Τα παλιά Λεμονάδικα ήταν στην πλατεία Καραϊσκάκη, κατόπιν "μετακόμισαν" στην πλατεία Ιπποδάμειας (που δεν υπάρχει πια) και ήταν κεντρική πιάτσα ποτοφολάδων (όπως του παρόντος τραγουδιού), νταβατζήδων, και λοιπών ημι-παρανόμων ή παρανόμων στοιχείων, ανθρώπων του κοινωνικού περιθωρίου που στη συνείδηση του τραγουδιού βλέπονται από τον πολύ παρατηρητικό συνθέτη με συμπάθεια, σαν κοινωνικά θύματα και όχι σαν παράνομοι.
Φυσικά "λαχανάδες" εννοούνται οι πορτοφολάδες, "λάχανα" τα παλαιά πράσινα χάρτινα πεντακοσάρικα, και "παντόφλες" τα πορτοφόλια, στην καθημερινή αργκό της εποχής.
Το τραγούδι έγινε πασίγνωστο από την πρώτη του κυκλοφορία το 1933 και αμέσως κυκλοφόρησε και σε διάφορες χώρες της Ευρώπης. Στην Ελλάδα οι διάφορες ηχογραφήσεις του είναι πάμπολλες. Διαλέγω αυτή του 1934 με τον Στελλάκη Περπινιάδη για αυτή την καταγραφή.
ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ
Το ενδιαφέρον σ' αυτή την ηχογράφηση είναι πως ο Παπάζογλου προτιμά να μην ξαναπαίξει καθόλου την πασίγνωστη εισαγωγή του τραγουδιού όπως κάνει στις ηχογραφήσεις με το Ρούκουνα και την Ρόζα Εσκενάζυ, ή τουλάχιστον κάθε διπλή φορά όπως στην ηχογράφηση με την Κατίνα Χωματιανού. Εδώ χρησιμοποιεί σαν ενδιάμεσες εισαγωγές τις δύο τελευταίες φωνητικές φράσεις. Επίσης εδώ έχουμε την μόνη ηχογράφηση που συμπεριλαμβάνει και την πέμπτη στροφή των στίχων όπου οι λαχανάδες εξηγούν τη στάση τους, τα κίνητρά τους και την "επιλογή" του "επαγγέλματος" των.
Η συμπερίληψη της πέμπτης στροφής έχει σαν αποτέλεσμα την μη επανάληψη της οργανικής απάντησης του μέτρου 5 (της παρτιτούρας) η οποία διπλή απάντηση είναι παρούσα σε όλες τις άλλες ηχογραφήσεις υπό συζήτηση.
Υπάρχει μία άλλη εκτέλεση στη βάση δεδομένων με τον Περιστέρη στο σόλο όργανο όπου ο τραγουδιστής αναφέρεται σαν "άλλος καλλιτέχνης". Σε αυτήν μου φαίνεται πως τραγουδά ο Βιδάλης, αλλά αν κάποιος έχει διαφορετική γνώμη ας την διατυπώσει.
Η ηχογράφηση με την Μπέλλου (στην γηραιά της ηλικία), με ντραμς και τα ρέστα ακούγεται αισχρή και σλυλάδικη στα δικά μου αυτιά.
Κανένα ενδιαφέρον (όσον αφορά τον Σμυρναίικο τρόπο εκτέλεσης) δεν παρουσιάζει για μένα επίσης η ηχογράφηση με τον Ιορδάνη Τσομίδη.
Το τραγούδι έχει τροπική συμπεριφορά Χουζάμ (όπως το "Σαν Εγύριζα απ' την Πύλο") και βασισμένη και εδώ στο ελαφρά χαμηλωμένο ΣΙ (όχι ΣΙb), επομένως, απολύτως τεχνικά δεν είναι "Χουζάμ" γιατί σαν Χουζάμ θα βασιζόταν στο ελαφρά χαμηλωμένο ΜΙ. Οι Άραβες έχουν δύο ονομασίες για αυτή την παραπλήσια τροπική συμπεριφορά σε διαφορετική τεσιτούρα, τα τετράχορδα IRAK (Ιράκ) για τη χαμηλή 8βα και EVIC (Εβίτζ) για την ψιλή 8βα, αμφότερα βασισμένα στα αντίστοιχα τονικά ύψη του ελαφρά χαμηλωμένου ΣΙ.
Η οργανική εισαγωγή είναι φημισμένη, πολυπαιγμένη και διασκευασμένη σε άπειρες μετέπειτα ηχογραφημένες εκτελέσεις του τραγουδιού. Δεν είναι τίποτα πάρα πάνω από μία κατιούσα κλίμακα παιγμένη δύο φορές υπό μορφή ερώτησης στην δεσπόζουσα (ΡΕ) και απάντησης στην τονική (ΣΙv*).
Όταν το σόλο όργανο είναι ασυγκέραστο (βιολί) η σκάλα παίζεται απλά και σε όγδοα συνήθως, όταν το σόλο όργανο είναι συγκερασμένο (και ευέλικτο, - κιθάρα ή μπάντζο στην παρούσα περίπτωση, ή θα μπορούσε και μαντολίνο) η εισαγωγή παίζεται συνήθως διανθισμένη (με πλεχτή διπλοπενιά και σε δέκατα έκτα).
Το τραγούδι μέσα από τη διεργασία πολλών δεκαετιών που έχουν προκύψει έχει καταντήσει να παίζεται/ακούγεται σαν τελείως συγκερασμένο (σκληρό ματζόρε) και εξ' ού οι προστιθέμενες προαιρετικές διφωνίες σε παράλληλες τρίτες/έκτες στην ταμπλατούρα του μπουζουκιού.
Βασίζω, όπως έχω ξαναπεί, τις καταγραφές κυρίως στην πρώτη στροφή. Στην παρούσα καταγραφή δίνω και τη δεύτερη στροφή όπως την άκουσα από την ηχογράφηση του Περπινιάδη, για να δείξω κάποιες μικρές διαφορετικές λεπτομέρειες ρυθμού και εκφοράς κυρίως.
Η κυρίως παρτιτούρα και η ταμπλατούρα για μαντολίνο (σαν οδηγός στην πρώτη θέση του οργάνου εξ' ολοκλήρου) δίνονται στην αρχική τονικότητα-τροπικότητα. Οι συζεύξεις προσωδίας στην παρτιτούρα αφορούν τη φωνή και όχι το χειρισμό της πένας η οποία είναι έκδηλη στην ταμπλατούρα χωρίς αυτού του είδους legato που είναι πιο ιδιωματικό για βιολί.
Η ταμπλατούρα για μπουζούκι μεταφέρεται μία τετάρτη χαμηλότερα σε ΡΕ. Υπάρχουν πολλοί αποτελεσματικοί και πρακτικοί δαχτυλισμοί για το αριστερό χέρι, αλά αφήνω αυτόν που χρησιμοποιεί μόνο την πρώτη χορδή για μεγαλύτερη ομοιογένεια ήχου.
Η προαιρετική διφωνία της εισαγωγής δίνεται στο τέλος της σελίδας.
(Ταμπλατούρες για σόλο κιθάρα ή μπάντζο δεν δίνονται, αλλά μπορούν να ζητηθούν αν είναι επιθυμητές).
Εννοείται πως το κομμάτι είναι πανεύκολο για πλάγιο φλάουτο ή φλάουτο ντόλτσε σε ΣΟΛ και σε ΡΕ.
Ρυθμική μορφή
Από τις δύο μορφές γραφής του αμπντάλικου διαλέγω την πρώτη του ολοκλήρου μέτρου ανά μουσική φράση στη μορφή 3+2+2+2/4 (με ανάκρουση ογδόου για το παρόν κομμάτι), αλλά είναι δυνατόν να γραφεί με προ-ανάκρουση ογδόου και ελλιπές μέτρο τριών τετάρτων στην αρχή, χωρίς καμία έκδηλη ρυθμική ασάφεια στην παρτιτούρα ή στον τονισμό.
*Εδώ μιλάμε για τροπικές σχέσεις τονικής-δεσπόζουσας που δεν υφίστανται πάντα σε καθαρές πέμπτες και στην παρούσα περίπτωση είναι σε σχέση μικρής τρίτης (ΣΙv-ΡΕ)
- 4-CHORDS-IRAK-EVIC-HUZAM.png (15.98 KiB) Προβλήθηκε 9586 φορές
Click Here for Scrolling Score - Κλικ εδώ για κινούμενη παρτιτούρα
