Βιογραφικό - Μάρκος Βαμβακάρης

[APOSTOLOS-USA]

Γεννήθηκε στις 10 Μαΐου του 1905, στην Άνω Χώρα της Σύρου. Η φτώχεια και η άσχημη οικονομική κατάσταση της οικογένειας του τον αναγκάζουν να παρατήσει τα γράμματα και το σχολείο που τόσο αγαπούσε και να κάνει διάφορα μικροεπαγγέλματα. Το 1917 έρχεται στον Πειραιά όπου εργάζεται αρχικά σαν φορτοεκφορτωτής στο λιμάνι και στην συνέχεια σαν εκδορέας στα σφαγεία. Μπουζούκι άρχισε να παίζει το 1925 όταν έκανε την στρατιωτική του θητεία. Συχνάζει στα ουζερί και τους τεκέδες του Πειραιά, που εκείνα τα χρόνια θεωρείται ως το κέντρο της φτώχειας, της παρανομίας, των ναρκωτικών και της πορνείας, όπου και γνωρίζεται με τους Μπάτη, Παγιουμτζή, Μπαγιαντέρα, Κερομύτη, Δελιά κ.α. Τον Νοέμβριο του 1932 ηχογραφεί τον πρώτο του τραγούδι με τίτλο"Εφουμέρναμε ένα βράδυ" στην Columbia . Θα ακολουθήσουν κι άλλες ηχογραφήσεις: "Ο μαστούρης", "Μόρτισσα χασικλού" κ.ά. που όμως δεν προωθούνται από τους υπεύθυνους της εταιρίας, ίσως για το "βαρύ" περιεχόμενό τους καθώς και για τις ενορχηστρώσεις στις οποίες δεσπόζουν τα μπουζούκια και οι μπαγλαμάδες που θεωρούνταν όργανα του υποκόσμου, των φυλακών και των τεκέδων. Εδώ πρέπει να σημειωθεί ότι τραγούδια με "χασικλίδικο" περιεχόμενο κυκλοφορούσαν ήδη από το 1925, από τους πρωταγωνιστές της μικρασιατικής σχολής που είχαν σαν κύρια όργανα το σαντούρια και τα βιολιά. Απογοητευμένος, πηγαίνει στις ανταγωνίστριες Odeon-Parlophone όπου γραμμοφωνεί τα "Χαρμάνης",
"Δερβίσης", "Καραντουζένι" κ.α. τα οποία πραγματοποιούν μεγάλες πωλήσεις και ανοίγουν τον δρόμο για να καθιερωθεί το μπουζούκι και το ρεμπέτικο τραγούδι στην δισκογραφία. Είναι χαρακτηριστικό ότι η Columbia και η "συγγενική" της Ηis Master's Voice, βλέποντας την επιτυχία του Μάρκου τον καλούν να τηρήσει το αρχικό συμβόλαιο που είχε μαζί τους για ορισμένο αριθμό τραγουδιών. Έτσι ο Μάρκος γραμμοφωνεί για αυτές 24περίπου τραγούδια - ανάμεσα τους και η "Φραγκοσυριανή" - και επιστρέφει στις Odeon-Parlophone με τις οποίες συνδέεται ο κύριος όγκος του έργου του. Το καλοκαίρι του 1934, μαζί με τους Μπάτη, Παγιουμτζή και Δελιά, σχηματίζουν την πρώτη ρεμπέτικη κομπανία, την ξακουστή "Τετράς του Πειραιώς" και για 6 περίπου μήνες εμφανίζονται με τεράστια επιτυχία στην "Μάντρα" του Σαραντόπουλου, στην Δραπετσώνα. Δίνεται έτσι το έναυσμα για την δημιουργία κι άλλων κομπανιών με κύρια όργανα τους μπουζουκομπαγλαμάδες που σύντομα θα κατακλύσουν τον Πειραιά, την Θεσσαλονίκη και τα άλλα αστικά κέντρα της χώρας.
Στα τέλη της δεκαετίας του '30, ο Μάρκος είναι ο σημαντικότερος και ο πιο εμπορικός δημιουργός και τραγουδιστής της ελληνικής δισκογραφίας. Στις αρχές του '50 σταματά η παρουσία του στην δισκογραφία και αντιμετωπίζει μεγάλα προβλήματα υγείας και επιβίωσης. Δεν βρίσκει δουλειά στα μαγαζιά και αναγκάζεται να γυρνά στην επαρχία και να παίζει σε ταβέρνες, καφενεία και ουζερί. Μαζί με τον γιο του Στέλιο βγαίνουν για "σφουγγαράδα" {πιατάκι}, στα καφενεία του Πειραιά. Όταν το 1958, στο Ρέντη, τον διώχνουν από ένα καφενέ γιατί "ενοχλούσε" τους θαμώνες με τις πενιές του που ήθελαν να ακούσουν τραγούδια από το τζουκ - μποξ, μαυρίζει η καρδιά του. Τότε γράφει το εκπληκτικό "Απελπίστηκα μανούλα μου να υποφέρω...". Την επόμενη χρονιά οι Τσιτσάνης και Χιώτης, που είχαν αναλάβει καλλιτεχνικοί διευθυντές στην Columbia, επαναφέρουν μερικά από τα πιο σημαντικά τραγούδια
του Μάρκου στο προσκήνιο, σε δεύτερες εκτελέσεις, με κύριο ερμηνευτή τον Γρ. Μπιθικώτση και βασικό μπουζούκι τον Νίκο Καρανικόλα: "Τα ματόκλαδα σου λάμπουν", "Αντιλαλούνε οι φυλακές", "Να πεθάνεις, να πεθάνεις" κ.ά.}. Με αυτόν τον τρόπο δημιουργούνται οι προϋποθέσεις μιας πρώτης αναβίωσης του κλασικού ρεμπέτικου. Στην δεκαετία του '60 περνούν στην δισκογραφία περισσότερα από 50 - κυρίως επανεκτελέσεις- τραγούδια του και το όνομα και η προσφορά του "αποκαθιστούνται". Σε αυτό συντελούν η αγάπη των νέων ανθρώπων και κυρίως των φοιτητών των πανεπιστημιακών σχολών για το έργο του και κάποιες ειδικές εκδηλώσεις που διοργανώνονται για να τιμηθεί η προσφορά του στο τραγούδι. Ξαναεμφανίζεται "σποραδικά" στο πάλκο, εκδίδει την αυτοβιογραφία του αλλά δεν καταφέρνει να πραγματοποιήσει το ταξίδι του στην Αμερική, που τόσο ονειρευόταν και επιθυμούσε. Έσβησε στις 8 Φεβρουαρίου του 1972.