"θα κάνω ότι πέθανα"

[AGIS]

Με αφορμή το τραγούδι του Χιώτη "θα κάνω ότι πέθανα", που είναι όπως φαίνεται το τελευταίο τραγούδι που ηχογράφησε, θυμήθηκα την παρακάτω αφήγηση του θεοδωράκη, όπως τη βρήκα στην εφημερίδα Ριζοσπάστης της 13-7-08.
Στην αρχή ο Θεοδωράκης αναφέρεται στο τραγούδι του "διότι δεν συνεμορφώθην", κι ακολουθεί η αφήγηση μιας σκηνής "κινηματογραφικής". από αυτές τις σκηνές που μοιάζουν λίγο με παραισθήσεις, με οπτασίες, που τις ζει κανείς κι ύστερα αναρωτιέται αν ήταν αληθινές:

«Διότι δε συνεμορφώθην προς τας υποδείξεις... »

Στην κινηματογραφική αυτοβιογραφία του Μίκη Θεοδωράκη, που σκηνοθέτησαν και επιμελήθηκαν ο Γιώργος και η Ηρώ Σουράκη, ο ίδιος ο συνθέτης διηγείται δυο στιγμιότυπα από την περίοδο που πέρασε κρατούμενος στις φυλακές του Ωρωπού:
«... Σαν εκπρόσωπος των κρατουμένων είχα πάει στο διοικητή και του είχα δώσει τις αιτήσεις όλων των κρατουμένων για τον "Ερυθρό Σταυρό". Η γραμμή της διοίκησης ήταν ότι ο καθένας έπρεπε να πάει μόνος του να κάνει την αίτηση, μήπως εκεί ο διοικητής μιλώντας του να τον καταφέρει να κάνει δήλωση. Εμείς θέλαμε να 'μαστε όλοι μαζί. Κι έτσι ο ανθυπασπιστής μπήκε μέσα και μου 'φερε όλο τον πάκο τις αιτήσεις και πάνω έγραφε "Επιστρέφονται, διότι δε συνεμορφώθη προς τις απαιτήσεις" Λοιπόν, είμαστε έτοιμοι να βγούμε έξω, αλλά τα μεγάφωνα είπαν ότι σήμερα απαγορεύεται η έξοδος. Είχα λοιπόν μπροστά μου τους στίχους αυτούς, τον πρώτο στίχο γραμμένο από τον διοικητή, έγραψα το τραγουδάκι, "διότι δε συμμορφώθην προς τις απαιτήσεις, μήνας μπαίνει, μήνας βγαίνει μες το σύρμα περπατώ". Και το μεσημέρι, το βράδυ κατεβαίνουμε στο εστιατόριο, τους τραγούδησα το καινούριο τραγούδι και μάλιστα εμήνυσα στο διοικητή ότι έχει και πνευματικά δικαιώματα, γιατί ο πρώτος στίχος είναι δικός του»...
***
Ο Μ. Θεοδωράκης εξηγεί ότι το επισκεπτήριο ήταν μια φορά κάθε δυο μήνες, πολλές φορές συγγενείς και φίλοι των κρατουμένων προσέγγιζαν στο μόλο απέναντι από τις φυλακές προκειμένου να τους βλέπουν. Αλλά αυτό απαγορευόταν, πολλές φορές τους έπιαναν.
«Μια μέρα νομίζω ήταν Φλεβάρης, Μάρτης του '70, όλο το στρατόπεδο είμαστε μέσα, κοιμόμαστε όλοι, και κάποιος φρουρός (...) με ξύπνησε. "Κύριε Μίκη", μου λέει, "κάποιοι τραγουδάνε δικά σας τραγούδια". Βγήκα λοιπόν κι ήρθα εδώ. Φύσαγε λίγος αέρας και με τον αέρα ερχότανε το Ροδόσταμο. Ηταν μια παρέα τρεις - τέσσερις άντρες, μια γυναίκα και βάδιζαν αργά στο μόλο. Εγώ γνώρισα από το ύφος που τραγουδούσε, μου 'ρθε ότι είναι ο Χιώτης. Κατάλαβα, αλλά δεν ήμουνα βέβαιος. Αυτοί όμως βάδιζαν μ' ένα τρόπο επίσημο, θα 'λεγα. Αργά, ιεροτελεστικά. Εβλεπαν προς εμάς και προχωρούσαν.
Σιγά - σιγά άρχισαν να ξυπνούν κι οι άλλοι κρατούμενοι και γέμισε εδώ όλο το συρματόπλεγμα απ' τους κρατούμενους. Και έφυγε ένας ενωματάρχης από το διοικητήριο και πήγε εκεί. Είδαμε ότι συνομιλούσαν μαζί, δεν τον έπιασαν το Χιώτη. Και τον άφησαν. Εφύγαμε κι εμείς. Την άλλη μέρα μαθαίνουμε από τον Τύπο ότι ο Μανώλης Χιώτης είχε πάει στον Ωρωπό, το απόγευμα, γύρισε στο σπίτι του στον Ωρωπό και έπαθε καρδιακή προσβολή και πέθανε».