ΑΜΑΝΕΔΕΣ-ΝΟΥΡΟΣ

[Adonis]

Είκοσι μανέδες έχουν ανέβει με τον Κώστα Νούρο. Ο 2ος έχει τούρκικα λόγια, όποιος γνωρίζει τη γλώσσα ας συμπληρώσει τα λόγια, ενώ ο 10ος και ο 17ος έχουν τα ίδια λόγια αλλά πρόκειται για διαφορετική εκτέλεση.


1. Γαλάτ Μανές(1930)
Κιθάρα, Σαντούρι, Βιολί

Λησμόνησε με ολότελως, μην έχεις πια ελπίδα
και πες πως δεν σε γνώρισα ούτε ποτέ σε είδα.

2. Μπιρ Μαβιλί Μανές

3. Ματζόρε Μανές

Αφού εσύ με μίσησες, το παν θα σε μισήσει
και ο μισεμένος άνθρωπος δεν πρέπει πια να ζήσει.

4. Τζιβαέρι Μανές(1927)

Κρυφή πληγή αδύνατον να λάβεις σωτηρία
γιατί σ’ αυτή τη συμφορά εσύ είσαι η αιτία.

5. Σαμπάχ Μανές
Δίσκος Columbia 8398
Βιολί: Γιάννης Δραγάτσης
Ούτι: Αγάπιος Τομπούλης

Πέσ’ μου βρε Χάρε, να χαρείς, το μαύρο σου σκοτάδι
σαν αποθάνω, ο πόνος μου, θα γιατρευτεί στον Άδη;

6. Χουζάμ Μανές
Δίσκος Columbia DG 53
Σύνθεση, στίχοι: Κώστας Νούρος
Διεύθυνση ορχήστρας Παναγιώτης Τούντας
Βιολί: Γιάννης Δραγάτσης
Ούτι: Αγάπιος Τομπούλης

Ποιος έχει μαύρη την καρδιά, να γίνουμε συντρόφοι
να περπατάμε σ’ ερημιές, να μη θωρούμε ανθρώποι.

7. Χετζάζ Μανές
Δίσκος Columbia 8398
Σύνθεση, στίχοι: Κώστας Νούρος
Βιολί: Γιάννης Δραγάτσης
Ούτι: Αγάπιος Τομπούλης

Ο κόσμος με κατηγορεί, δίχως να ξεύρει λέει
αν ήξευρε τον πόνο μου, μαζί μου θε να κλαίει.

8. Ταμπαχανιώτικος Μανές(1928)
Δίσκος ODEON GA 1162
Σύνθεση, στίχοι: Κώστας Νούρος
Βιολί: Γιάννης Δραγάτσης
Σαντούρι, Κιθάρα

Ως πότε την αγάπη σου, κρυφά θα τη λατρεύω
θα την εφανερώσω πια κι ό,τι μου μέλλει, ας γένω.

9. Γκαλάτα Αντάμ αμάν Μανές
Δίσκος ODEON GA 1162
Σύνθεση, στίχοι: Κώστας Νούρος
Βιολί: Γιάννης Δραγάτσης
Σαντούρι, Κιθάρα

Δοκίμασέ με όταν θες και τότε θα πιστέψεις
κι αν σ’ απατούν οι λόγοι μου, σκληρά να με παιδέψεις.

10. Σμυρναίικο Μινόρε Μανές(1930)
Βιολί: Γιάννης Δραγάτσης

Πνοή πλέον δεν μ’ άφησες και στήθος για ν’ αντέξω
γιατί εσύ με τυραννείς, δίχως εγώ να φταίξω.

11. Μινόρε Μανές(1928)

Αν ήξευρες τον πόνο μου και μέσα την καρδιά μου
θα κλαίγανε τα μάτια σου, πιότερο απ’ τα δικά μου.

12. Σαμπάχ Μανές(1929)
Βιολί: Δημήτρης Σέμσης

Σαν ευτυχεί ο άνθρωπος όλοι τον αγαπούνε
και μια ακόμη συμφορά δεν θέλουν να τον ειδούνε.

13. Πειραιώτικος Μανές(1928)

Πολλά είναι τα βάσανα, κόσμε που μου έχεις δώσει
λιγόστεψέ μου μερικά, πριν το κορμί μου λιώσει.

14. Τζιβαέρι Μανές(1929)

Χήρα ν’ αλλάξεις τα’ όνομα να μην σε λένε χήρα
γιατί και εγώ γεννήθηκα, στον κόσμο δίχως μοίρα.

15. Ράστ Μανές(1928)

Σαν παραδώσω την ψυχή στο χάρο, εγώ για σένα
τότε και αν με λυπηθείς τι όφελος για μένα;

16. Ουσάκ Μανές(1929)

Στον κόσμο εγεννήθηκες για τον αφανισμό μου
και βλαστημώ την τύχη μου που σ’ έφερε εμπρός μου.

17. Ταμπαχανιώτικος Μανές(1931)
Βιολί: Γιάννης Δραγάτσης

Πνοή πλέον δεν μ’ άφησες και στήθος για ν’ αντέξω
γιατί εσύ με τυραννείς, δίχως εγώ να φταίξω.

18. Πειραιώτικος Μανές(1929)

Τα βάσανα με θρέφουνε και οι καημοί με ζούνε
ως πότε πια θα περπατώ και θα παραπονούμαι;

19. Μπουρνοβαλιό Μανές(1928)
Βιολί: Γιάννης Δραγάτσης

Αν δε με δεις τρελαίνομαι και τρέχω στη σκιά σου
τη γνώμη δεν αλλάζω πια απ’ τη σκληρή καρδιά σου.

20. Ράστ Μανές(1928)
Βιολί: Γιάννης Δραγάτσης

Ως πότε την αγάπη σου κρυφά θα την λατρεύω,
θα την εφανερώσω πια κι ότι μου μέλλει ας γένω.

[mpletsas]

Σχετικά με το δεύτερο τραγούδι στην παραπάνω λίστα, το «Μπιρ Μαβιλί»,τελικά δεν πρόκειται για μανέ αλλά για άλλου είδους τραγούδι.

Νομίζω ότι στην κατηγορία ΑΜΑΝΕΔΕΣ στη λίστα το είχα περάσει εγώ και όχι ο Μιχάλης που το ανέβασε (τότε δεν είχε φτιαχτεί ακόμα η αντίστοιχη κατηγορία) αλλά ήταν σφάλμα. Δεν αποκλείω βεβαίως να με μπέρδεψε κι εμένα το γεγονός ότι στην ίδια γκάφα είχε υποπέσει και κοτζάμ ερευνητής του ρεμπέτικου, ο Κ. Χατζηδουλής, ο οποίος το είχε συμπεριλάβει στον δίσκο «Αμανέδες», τον οποίο είχε επιμεληθεί. Στον ίδιο δίσκο περιλαμβάνεται κι άλλο τουρκόγλωσσο τραγούδι, το «Ουσάκ Νεβά Γκαζέλ» με την φωνή του Χ. Μαχμούτ. Και πάλι, δεν είναι μόνο η γλώσσα που το κάνει να διαφέρει από τους (ρωμαίικους) μανέδες, αλλά τουλάχιστον βρίσκεται πλησιέστερα σε αυτούς.

Κατάφερα πάντως να βρω τα λόγια για το «Μπιρ Μαβιλί» από μια Τουρκάλα φίλη, η οποία αφού το άκουσε, τα κατέγραψε:


Aman aman
Rastgeldim iki tane
Biri al giyer
Biri mavili
Al giyen aldı aklımı
İlle mavili he mavili
Gel gel gel gel gel geeeeel

Aman aman
Senin bilmiyor deyip vazife varayim seyre (λέξη που δεν ακούγεται καθαρά)
Olur yüz bin tane kurban ile
He mavili
Gel gel gel gel gel geeeeel

(Η τρίτη στροφή δεν ακούγεται καθαρά)

Αμάν αμάν
Ράστγκελντιμ ικί τάνε
Μπίρι αλ γκιγιέρ
Μπίρι μάβιλι
Αλ γκιγιέν αλντού ακλουμού
Ίλλε μάβιλι, χε μάβιλι
Γκελ γκελ γκελ γκελ γκελ γκεεεέλ.

Αμάν αμάν
Σένιν μπιλμιγιόρ ντεγίπ βάφιζε βαραγίμ σεϊρέ (λέξη που δεν ακούγεται καθαρά)
Ολούρ γιούζ μπιν τάνε κουρμπάν ιλέ
Χε μάβιλι
Γκελ γκελ γκελ γκελ γκελ γκεεεέλ.

(Η τρίτη στροφή δεν ακούγεται καθαρά)


Όπως είναι εμφανές, το τραγούδι έχει αρκετά λόγια. Καμία σχέση δηλαδή ως προς τον στίχο και το μέτρο με τον ελληνικό μανέ που κατα κανόνα αποτελείται από δύο 15σύλλαβους στίχους όλους κι όλους. Ούτε έχουμε επανάληψη ημιστιχίου, που είναι το άλλο χαρακτηριστικό γνώρισμα του μανέ.

Και η θεματολογία όμως είναι διαφορετική, ελαφρού περιεχομένου θα έλεγα.
Τα ελάχιστα τούρκικα που ξέρω μου επιτρέπουν να καταλάβω μόνο τον τίτλο: Η λέξη «Μπιρ» είναι το αριθμητικό ένα (1) (εξ ου και «Μπιρ Αλλάχ»=«Ένας Θεός» που ψέλνουν οι μουεζίνηδες από πάνω από τον μιναρέ). «Μαβί» θα πει μπλε και με την προσθήκη της καταλήξεως -λή/-λού θα πει «με τα μπλε» (πχ όπως σεβνταλής είναι αυτός που έχει σεβντά ή μερακλής αυτός που έχει μεράκι κλπ).
Και όντως, όπως μου εξήγησε η συνάδελφος, το τραγούδι αναφέρεται σε μια όμορφη κοπέλα με τα μπλε που έχει κάψει καρδιές κλπ (αυτά θυμάμαι, έχει περάσει και καιρός).

Νομίζω επομένως ότι καλύτερα είναι να περαστεί στην κατηγορία ΔΙΑΦΟΡΑ το τραγούδι και και να βάλουμε και στο σχόλιο μια παραπομπή στο φόρουμ, στη συζήτηση αυτή.

[kostops]

Mπλέτσα το Μαβίλι (όμορφή μου γαλανομάτα) έχει τουρκικές ρίζες και έχει πρωτοηχογραφηθεί το 1905 στην Πόλη από τον Χαφίζ Ασίρ Εφέντι

[iris]

Γειά σας, αν και δεν είμαι σίγουρος για το τι ψάχνετε αφού μπαίνω για πρώτη φορά,έχω όμως ένα τραγούδι του Κων/νου Νούρου με τίτλο
ΜΠΙΡ ΜΑΒΙΛΙ 1928 (Παραδοσιακό)
Σας γράφω τους στίχους στα Ελληνικά,ελπίζοντας να είναι αυτό που ψάχνετε.(ίδιο είναι με αυτό που ανέβασε ο Μιχάλης, το κατέβασα αλλά πιθανόν λόγω των μικρών bit να μην ακούγεται καθαρά ή δεν είναι ρεμασταρισμένο)

Αμάν, συνάντησα δυο κοπέλες
τη μια ντυμένη στα κόκκινα,την άλλη στα θαλασσιά
Εκείνη με τα κόκκινα μου πήρε το μυαλό

Έλα,έλα με τα θαλασσιά

Αμάν! Σε παίρνω και φεύγουμε,
Φέρσου ευγενικά και πορεύσου μαζί μου
Με γιατριές και με θυσίες
Εκατό χιλιάδες πράγματα γίνονται

Έλα,έλα με τα θαλασσιά

Τα χώματα που θα με σκεπάσουν
Ας είναι χαλάλι σου
Γλυκό ξενάκι, άδικο είναι
Μπροστά σου να τα βρεις

Έλα,έλα με τα θαλασσιά

Η μισή ματιά σου μ' έδεσε
Πως μπορούν όσοι σε βλέπουν
Να μη σαστίζουν;
Ξέρω αξίζεις χιλιάδες ,
Αλλά δέχεσαι μόνο το καλύτερο.
Είναι ψέμα το ότι δε σημαίνεις
Τίποτα για μένα θαλασσιά μου

(και σημειώνει το ένθετο του cd Οι στίχοι πιθανώς έχουν και πολιτικό νόημα καθώς γαλανό είναι το χρώμα της Ελληνικής σημαίας και κόκκινο της Τουρκικής)

[fakk]

Το 1930 ο Γρηγόρης Ασίκης ηχογραφεί στην Pathe (80211) την Μαβιλί στα Ελληνικά.

Αμάν, αντάμωσα δυο μικρές, έμορφες, μελαχροινές.
Η μιά ήταν πιο μικρή, η Μαβιλί.
Η άλλη ήταν σαν κουκλί, νόστιμη και παχουλή.
Είχε σγουρά μαλλιά και φούστα βυσινή.
Γυρίζω, βλέπω τη μικρή, με μάγεψε σε μιά στιγμή.
Κι’ η άλλη ήταν όμορφη, με τρέλανε η Μαβιλί.

[tasosaigaleo]

Δύο ακόμή αμανέδες με τον Κώστα Νούρο.

http://www.youtube.com/watch?v=eFHkNKuh6kw

Νιχαβέντ Μανές :
"Γέλα καημένε άννθρωπε και μη παραπονιέσαι,η τύχη σου σε δίκασε παντα να τυραννιέσαι"

και

http://www.youtube.com/watch?v=py6KcIC5CAA

Τζιβαέρι Μανές :
"Κλίνε σάυτό που σου ζητώ την γνώμη μου να κάνεις, σέσένα είναι εύκολο μην θές να με πεθάνεις"
[/b]

[Alcibiadis]

αυτός μάλιστα!!!
είναι μανές!!!