Το ρεμπέτικο και η "παλιά γραμμή του Ριζοσπάστη"

[Αγις]

Χαλαρά χαλαρά και γενικά.
Υπάρχουν παρατάξεις που δεν διανοούνται να υποδείξουν στα μέλη τους τι μουσική θα ακούνε ή τι θέατρο θα βλέπουνε. Και υπάρχουν και άλλες παρατάξεις που αυτό το θεωρούν αυτονόητο. Όταν παίρνουν την εξουσία οι εν λόγω παρατάξεις σου λένε που θα μείνεις, τι δουλειά θα κάνεις, τι πρέπει να πιστεύεις, ποιό είναι το καλό και το κακό στην τέχνη, και τέτοια. Και άμα δεν εκτελείς καλά τις εντολές πας και στο Γκουλάγκ, ή στο Μπίρκεναου. Ο Χίτλερ για παράδειγμα που ηγούνταν μίας τέτοιας παράταξης δεν επέτρεπε στα μέλη της αλλά και στους Γερμανούς πολίτες να ακούνε Μέντελσον, για κάποιους δικούς του λόγους.
Στην παράταξη που βρέθηκε ο Μπαγιαντέρας για ένα μικρό διάστημα (στην μετωπική και όχι στην πιό στενή βεβαια) λίγη σημασία είχε τι έλεγε αυτός για το ένα ή για το άλλο θέμα. Ήτανε απο εκείνες τις παρατάξεις που σημασία είχε τι έλεγε η καθοδήγηση. Και λίγη σημασία έχει τι ακριβώς είναι αυτό που λέει η καθοδήγηση, γιατί εντάξει, βγαίνει μία απόφαση της Κεντρικής Επιτροπής και ο Πλουμπίδης, που λέει ο λόγος, αποκαθίσταται μετά θάνατον. Σημασία έχει ότι η καθοδήγηση έχει το δικαίωμα να αποφασίζει για τα πάντα. Ακόμη και τι μουσική θα ακούς. Σήμερα το ντουβάρι είναι μαύρο και αύριο θαναι άσπρο χωρίς να το βάψει κανείς-μόνο γιατί τόπε η καθοδήγηση. Το μπαούλο του Αρη Αλεξάνδρου ήταν άδειο. Δεν είχε τίποτε μέσα. Η ουσία δεν βρισκότανε στο περιεχόμενο αλλά στο ότι η καθοδήγηση κατευθύνει με σιδηρά χείρα τους μεταφορείς από δω και από κει, αναίτια, για να τους εξουσιάζει.
Αυτοί που θέλουνε "ντοκουμέντα" είναι ανέντιμοι γιατί εάν θέλανε πραγματικά "ντοκουμέντα" θα πήγαιναν και θα απαιτούσαν να ανοίξουν τα ιστορικά αρχεία συγκεκριμένης παράταξης για να δούμε τι λέγανε οι εσωτερικές εγκύκλιοι για διάφορα θέματα, μεταξύ των οποίων και το ρεμπέτικο, την εποχή που ήταν ζωντανό.
Υπάρχουν όμως οι μαρτυρίες των (παραπλανημένων) αγωνιστών της εποχής. Εγώ έχω ακούσει καποιες από δικά μου πρόσωπα και δεν είναι καθόλου επαμφοτερίζουσες: το ρεμπέτικο χρησίμευσε σαν πρόσχημα εσωτερικής καταπίεσης και τρομοκράτησης (για "μικροαστικές επιρροές") γιατί γενικά δεν ήταν στην σωστή κατεύθυνση και εκτός αυτού άκουγε και ο Μουσχουντής.
Στην ιστοσελίδα με την εκπομπή του Κούλογλου νομίζω υπάρχει μία συγκλονιστική μαρτυρία. Αν θυμάμαι καλά λέει για τις φυλακές της Αίγινας όπου η καθοδήγηση (ο Νίκανδρος Κεπέσης μου φαίνεται) έβαζε τους παραπλανημένους αγωνιστές να κάνουν απεργία πείνας για να μην παίζει ραδιόφωνο στους θαλάμους γιατί το ραδιόφωνο ήταν συντονισμέμο στον Ενόπλων Δυνάμεων που έπαιζε συνέχεια ρεμπέτικα (οι μοναρχοφασίστες βλέπεις είχαν πιάσέι το νόημα). Και αφού έκαναν το κομματικό τους καθήκον τα μέλη, επειδή ήταν λαϊκά παιδιά και είχαν μεγαλώσει με το ρεμπέτικο, πήγαιναν μετά -κρυφά από την καθοδήγησή τους που την φοβόντουσαν φαίνεται περισσότερο από τους βασανιστές τους- και καθόντουσαν έξω από τα γραφεία για να κρυφακούν ρεμπετικα από τα ραδιόφωνα που έπαιζαν μέσα. Ψάξτε και θα βρείτε την σχετική διήγηση.
Το θέμα λοιπόν δεν είναι τι εγραψε κάποιος μία φορά στην "Επιθεώρηση Τέχνης" αλλά το γεγονός ότι θεωρείται αποδεκτό πως το κόμμα θα πει τελικά, γιατί είναι δική του υπόθεση, τι είναι καλό και τι κακό στην τέχνη. Αυτός που αποδέχεται κάτι τέτοιο και το θεωρεί θεμιτό όχι μόνο παθαίνει κράμπα στους σιαγωνιαίους μυς αν πάει να μασήσει μόνος το φαΊ του αλλά είναι και πλυντηριάκι του ολοκληρωτισμού.
Υπάρχουν και παρατάξεις ξερετε, αν και εγώ δεν ανήκω σε καμμία, που δεν σου λένε τι ώρα θα γυρίσεις σπίτι σου ούτε και τι μουσική είσαι υποχρεωμένος ν' ακούς. Και για να λέμε του στραβού το δίκιο τέτοιες παρατάξεις υπήρχαν και στην εποχή του ρεμπέτικου.
Οι ρεμπέτες είναι πολύ προχωρημένοι, ακόμη και πιό πέρα από την σημερινή εποχή, γιατί δεν καταλάβαιναν από τέτοια, και δεν περίμεναν από κανέναν να τους πει τι είναι αυτό που πρέπει να τους αρέσει-απαραίτητη προϋπόθεση για να είναι κανείς ελεύθερος άνθρωπος.
Ας χαλαρώσουμε τώρα.

[nikolas Apf]

Άγη το μόνο που θέλω είναι να σκεφτείς και να μας πείς τι εποχές ήταν εκείνες που έγιναν οτι περιγράφεις.Δεν λέω εποχές γεμάτες λάθη, αλλά ήταν άλλες...
Και δευτερον ξέρεις κάτι για το τώρα;Αν οχι μην τα σμπαραλιάζουμε ολα με γενικεύσεις και εύκολα συμπεράσματα.
Τελευταίο,παύεις να είσαι αντικειμενικός και σωστός απ την στιγμή που μου αναφέρεις τον Κούλογλου.Δεν υπάρχει κάτι πιο αισχρό στην ελληνική δημοσιογραφία.Σε άλλη βάση θα έλεγα οτι γράφεις και χαλαρά και αγνά.
Χωρίς παρεξήση ελπίζω

[bill1961]

Ξεκίνησα αυτό το θέμα μόνο και μόνο για να φανεί το αν στέκει ή αν δεν στέκει ένας αφορισμός γιά τη "γραμμή του Ριζοσπάστη" ως προς το ρεμπέτικο.

Και περιμένεις αγαπητέ μου AGH να διατυπωθούν απόψεις επί του θέματος; Και γιατί να εμπλακεί κάποιος σε μια τέτοια συζήτηση στην οποία είναι εκ των προτέρων χαμένος; Αφού αν διατυπώσει κάτι το οποίο είναι «εκτός γραμμής» θα κατηγορηθεί αυτομάτως ότι διατυπώνει-υποστηρίζει «αφορισμούς» για το Ριζοσπάστη ή ακόμη μπορεί και να χαρακτηριστεί ως «εμπαθής αντικομμουνιστής» (η υπέρτατη ύβρις!!!), εκτός βέβαια αν απλά θέλει να διατυπώσει την υποστήριξή του στην επίσημη θέση.
Επειδή εγώ, "Ευχαριστώ, αλλά δεν θα πάρω...", θα επαναλάβω για μια ακόμη φορά, πως στοιχεία υπάρχουν, μπορεί ο καθένας μας να τα αναζητήσει και να σχηματίσει άποψη.

[Alcibiadis]

Χαλαρά χαλαρά και γενικά.
Αυτοί που θέλουνε "ντοκουμέντα" είναι ανέντιμοι γιατί εάν θέλανε πραγματικά "ντοκουμέντα" θα πήγαιναν και θα απαιτούσαν να ανοίξουν τα ιστορικά αρχεία συγκεκριμένης παράταξης για να δούμε τι λέγανε οι εσωτερικές εγκύκλιοι για διάφορα θέματα, μεταξύ των οποίων και το ρεμπέτικο, την εποχή που ήταν ζωντανό.
Υπάρχουν όμως οι μαρτυρίες των (παραπλανημένων) αγωνιστών της εποχής. Εγώ έχω ακούσει καποιες από δικά μου πρόσωπα και δεν είναι καθόλου επαμφοτερίζουσες:

Απ' το 1974 δεν έκανα άλλη δουλειά απο το να μιλάω με τους παππούδες της αντίστασης. (του προσωπικού μου περιβάλλοντος φυσικά)
Κανείς απ' αυτούς δεν μου είπε ότι το ρεμπέτικο ήταν τότε κομματικά απαγορευμένο. Τα τραγούδια τα γνώριζαν απ' την εποχή που έβγαιναν και γλεντούσαν μ' αυτά.
Ποιους να πιστέψω τώρα;; Τους δικούς σου παππούδες ή τους δικούς μου;;
Ντοκουμέντο για μένα που να ενισχύει την άποψη σου θα ήταν αν οι: Μπαγιαντέρας ,Καλφόπουλος, Κυριαζής , Δερβενιώτης, Μπακάλης, (που ανήκαν σ' αυτόν τον πολιτικό χώρο και που έδωσαν πολλές συνετεύξεις) αποκάλυπταν το "κομματικό κυνηγητό" που σίγουρα θα τους είχε συμβεί αν όλα γίνονταν σύμφωνα με την εικόνα που παρουσιάζεις.
Επίσημα στοιχεία δεν είναι μόνο τα κομματικά έντυπα Είναι και οι απόψεις των αριστερών μπουζουξήδων της εποχής που το θέμα τους αφορούσε άμεσα.
Αν έχεις κάποιο στοιχείο σχετικό που τυχαίνει να μην το ξέρω θα το δεχτώ ανεπιφύλακτα.

υγ. ο χαρακτηρισμός "ανέντιμοι" επειδή ψαχνόμαστε για ντοκουμέντα μάλλον είναι ατυχής. Τι θα πρέπει να κάνουμε δηλ;; απεργία πείνας έξω απ' τον Περισσό;; ή να ξαναγίνω μέλος του ΚΚΕ μετά απο 30 χρόνια "απόσυρσης";
ας χαλαρώσουμε περισσότερο... (':)')

[AGIS]

Ξεκίνησα αυτό το θέμα μόνο και μόνο για να φανεί το αν στέκει ή αν δεν στέκει ένας αφορισμός γιά τη "γραμμή του Ριζοσπάστη" ως προς το ρεμπέτικο.

Και περιμένεις αγαπητέ μου AGH να διατυπωθούν απόψεις επί του θέματος; Και γιατί να εμπλακεί κάποιος σε μια τέτοια συζήτηση στην οποία είναι εκ των προτέρων χαμένος; Αφού αν διατυπώσει κάτι το οποίο είναι «εκτός γραμμής» θα κατηγορηθεί αυτομάτως ότι διατυπώνει-υποστηρίζει «αφορισμούς» για το Ριζοσπάστη ή ακόμη μπορεί και να χαρακτηριστεί ως «εμπαθής αντικομμουνιστής» (η υπέρτατη ύβρις!!!), εκτός βέβαια αν απλά θέλει να διατυπώσει την υποστήριξή του στην επίσημη θέση.
Επειδή εγώ, "Ευχαριστώ, αλλά δεν θα πάρω...", θα επαναλάβω για μια ακόμη φορά, πως στοιχεία υπάρχουν, μπορεί ο καθένας μας να τα αναζητήσει και να σχηματίσει άποψη.

Το βλέπω λίγο διαφορετικά:
Ξεκινάμε κάποια συζήτηση με αφορμή μια αναφορά στην «παλιά γραμμή του Ριζοσπάστη» .
Όταν διαβάζω "η παλιά γραμμή του Ριζοσπάστη" καταλαβαίνω αυτό που διαβάζω: "Η παλιά γραμμή του Ριζοσπάστη" .

Παραθέτω λοιπόν κάποια κείμενα από το «Ριζοσπάστη» του 1947.
Αυτά τα κείμενα είναι και η «παλιά γραμμή» του Ριζοσπάστη (αν μπορεί να γίνει εν προκειμένω λόγος για «γραμμή» ) , μια που όπως είναι γνωστό πέντε περίπου μήνες μετά ο Ριζοσπάστης απαγορεύτηκε, έκλεισε και ξαναβγήκε νόμιμα το 1974.

Όταν το θέμα, λοιπόν, με την «παλιά γραμμή του Ριζοσπάστη» δεν επιβεβαιώνεται από τα «ντοκουμέντα» , και έτσι δεν μπορεί να εξυπηρετηθεί το αναμάσημα του ίδιου κλισέ, πραγματοποιείται το άλμα από τον Ριζοσπάστη στις μυστικές «εγκυκλίους» γύρω από το ρεμπέτικο, που βρίσκονται βαθιά θαμμένες στα κομματικά αρχεία και που σίγουρα θα ανακαλυφθούν μόλις τα αρχεία «ανοίξουν» .

Αυτού του είδους ο διάλογος αυτοαναγορεύεται σε «εντιμότητα» , για την άλλη πλευρά (προφανώς εμένα) αφήνεται η αιχμή περί «ανεντιμότητας» και στο τέλος καλούμαι και να χαλαρώσω.

Έπειτα προκύπτει πως πρέπει να εξηγήσω γιατί είπα "αφορισμός"
Το να πω: "αυτό που λές για παλιά γραμμή του Ριζοσπάστη είναι αφορισμός" , δεν το λέω "αυτόματα", το τεκμηριώνω και κατά τη γνώμη μου επαρκώς.

Από την άλλη, δεν μπορώ να αρχίσω να "απαντάω" γύρω από τα κομματικά αρχεία, τα γκούλαγκ, τον Πλουμπίδη, το ποιός είναι πιο αντιλαϊκός και πιο δημοκρατικός, για το Τζιμάκο, τις μαρτυρίες στον Κούλογλου, ούτε επίσης να μπω στη λογική μιάς συζήτησης του είδους: "καλά, μας λες για το Ριζοσπάστη, πες μας όμως τώρα και για τις εγκυκλίους. Καλά, μας λες για τις εγκυκλίους, πες μας όμως τώρα για τη μαρτυρία, που δεν θυμάμαι ποιος είπε στον νομίζω για τον Κεπέση. Καλά, μας λες για τη μαρτυρία αυτή, πές μας όμως τώρα για τα γκούλαγκ κλπ κλπ" .

Προσπαθώ΄λοιπόν να συζητάω όσο πιο πολύ μπορώ με τον τρόπο που μπορεί να γίνεται μιά συζήτηση, για να ακούσω ότι μπορεί ενδεχομένως να χαρακτηρίσω όποιον διαφωνεί μαζί μου "εμπαθή αντικομμουνιστή - την υπέρτατη ύβρι" - κι ότι επομένως δεν γίνεται μαζί μου συζήτηση, λες και ό,τι έχω ακούσει ως τώρα συζητώντας, απλά επειδή δε λέω "μάλιστα Άγι ή οποιεδήποτε, ό,τι πεις" , δεν είναι "ύβρις" ή τουλάχιστον δεν είναι η "υπέρτατη".

Τα στοιχεία μπορώ να τα αναζητήσω, αλλά αν εσύ λές "ευχαριστώ δε θα πάρω" , μπορώ να πω κι εγώ "ευχαριστώ δεν παίρνω" δύο.

----------------------------------------

Κατά τα άλλα:
Αγαπητέ, Άγι, δεν ανήκω είτε έτσι είτε αλλιώς σε αυτούς που θεωρούν πρέπον να τους υπαγορεύει η «παράταξή» τους και η όποια «παράταξη» το «τι ώρα θα γυρίσω σπίτι μου ούτε και τι μουσική είμαι υποχρεωμένος ν' ακούω» .
Και θεωρώ ότι έχουν κοστίσει αρκετά, σε ό,τι αφορά την πλευρά για την οποία ενδιαφέρομαι, τα όποια τέτοια «παραταξιακά» ατοπήματα. Τα πραγματικά όμως. Αυτά που πραγματικά υπήρξαν και όχι αυτά που αναπαράγονται σαν μισές αλήθειες ή σαν ολόκληρα ψέμματα.

Είμαι όμως υποχρεωμένος να σου πω ότι δεν υπάρχει ούτε μία «παράταξη» που να είναι όπως την περιγράφεις, .που να μην επιδιώκει να υπαγορεύει και να μην υπαγορεύει κάποτε άμεσα «τι ώρα θα γυρίσεις σπίτι σου ούτε και τι μουσική είσαι υποχρεωμένος ν' ακούς» .

Αν πάρουμε την προπολεμική περίοδο, την «εποχή του ρεμπέτικου» , υπήρχε πράγματι και κυβερνούσε μία παράταξη (και λέω μία, δεν λέω δύο, κι ας ήταν εσωτερικά «διχασμένη» αυτή η μία παράταξη) , που πράγματι δεν υπαγόρευε «τι ώρα θα γυρίσεις σπίτι σου ούτε και τι μουσική είσαι υποχρεωμένος ν' ακούς» (έως το σημείο βέβαια που το τι κάνεις έξω από το σπίτι σου και το τι ακούς δεν αποτελούσε «ιδιώνυμο» αδίκημα). Δεν «υπαγόρευε» λοιπόν κάτι τέτοιο, απλώς χάρη στον τρόπο με τον οποίο κυβερνούσε αυτή η «παράταξη» οδηγούνταν στα Βούρλα 100 – 100 οι κοπέλες που τις μάστιζε η φτώχεια κι η προσφυγιά και γύρω γύρω από αυτές τις παράγκες άνθιζαν ανάκατα το μαύρο, η πρέζα και το νταβατζιλίκι για τα αγόρια που μάστιζε η φτώχεια κι η προσφυγιά και που δεν είχαν στον ήλιο διαφορετική μοίρα. Και την οποία αυτή μοίρα τραγουδούσαν.

Υπήρχε λοιπόν μια παράταξη, που ναι μεν με τη διακυβέρνηση που ασκούσε χάραζε τα όρια αυτής της μοίρας γι’ ανθρώπους που τους μάστιζε η φτώχεια κι η προσφυγιά, αλλά όμως πράγματι δεν τους υπαγόρευε τι ώρα θα γυρίσουν στο σπίτι και τι μουσική θα ακούνε, και ευτυχώς δηλαδή, διότι δεν έφτανε ο εξαναγκασμός σε αυτή τη ζωή, θα έπρεπε να προστεθεί από πάνω της καπάκι και ο εν λόγω «κανονισμός» της. Η «παράταξη» αυτή δεν ήταν ανυπόμονη. Ήταν περισσότερο απασχολημένη με το να λύσει το πρόβλημα του εσωτερικού της διχασμού, που την έκανε να κλυδωνίζεται.

Ώσπου κάποια ημέρα του Αυγούστου του 1936 φαίνεται πώς το έλυσε. Ακόμα και οι πιο «δύσπιστοι» εκπρόσωποί της, που έως τότε προβληματίζονταν για το κατάλληλο πρόσωπο το οποίο θα μπορούσε να παίξει τον ρόλο του Έλληνος Μουσολίνι, ανέκραξαν «Ζήτω ο βασιλεύς», η «παράταξη» αντιπαρήλθε τον «διχασμό» της κάτω από την σκέπη του «Γ΄ Ελληνικού Πολιτισμού» και έκτοτε –μέχρι να έρθει ο πόλεμος και η κατοχή που αυτά τα σάρωσαν όλα- η ώρα επιστροφής στο σπίτι και η μουσική έπρεπε να συνάδουν με τις αρχές και αξίες αυτού του «Πολιτισμού» , στην εν λόγω μοίρα επιβλήθηκε ρυθμιστικός κανονισμός, κι αν κάτι από τα «παλιά» μπόρεσε να γίνει μέρος αυτού του «Πολιτισμού», να ενσωματωθεί στις «αξίες» του και να καταστεί έως και «αρχή» του, αυτό ήταν το νταβατζιλίκι, που από τότε δεν έπαψε να αποτελεί αρχή και αξία του τρίτου και του πέμπτου και του έκτου «Ελληνικού Πολιτισμού» .

Τα παραπάνω αναφέρονται, υπό μορφή παραμυθιού, «στου στραβού το δίκιο» , για το οποίο μιλάς στο τέλος του μηνύματος των 5:10 .
Με την ίδια μορφή, του παραμυθιού, μπορώ να συνεχίσω αναφερόμενος και στην άλλη, την αντίθετη παράταξη της ίδιας ιστορικής περιόδου (θα πρόκειται σα να λέμε για «του ίσιου το άδικο» ) , και επίσης να φτάσω μέχρι και τα σημερινά χρόνια όπου «κανείς» δεν λέει σε κανέναν τι μουσική θα ακούσει και τι ώρα θα γυρίσει στο σπίτι.
Μέχρι τότε θα σκέφτομαι να βρω ποια «παράταξη» είναι αυτή που δεν βαρύνεται με ατοπήματα τέτοιου είδους βάζοντας μέσα στις «παρατάξεις» και αυτήν στην όποια ανήκουν όσοι δηλώνουν ότι δεν ανήκουν σε καμία παράταξη όπως κι εσύ.

[mpletsas]

Εγώ ξέρω ότι μετά το 1990, Ουκρανίδες και Βουλγάρες κλπ κλπ. Προφανώς AGI θα φταίει και γι'αυτές τις δόλιες η «άλλη παράταξη» κι όχι η δικιά σου...

[AGIS]

και πες ότι απαντάω:

Αν για τα πριν το 1990, που Ουκρανίδες και Βουλγάρες κλπ κλπ δεν, φταίει η άλλη παράταξη κι όχι η δικιά μου
τότε να δεχτώ οτι από το 1990 κι έπειτα φταίει η δικιά μου.