«…Αυτοί δεν μας συγχωρέσανε ποτέ ότι εμείς οι συνθέτες του λαϊκού τραγουδιού τους βάλαμε στο περιθώριο. Κανένας δεν τους υπολόγιζε, όπως είπα. Όλες οι εταιρείες, όπως και τα μαγαζιά, και οι κοσμικές ταβέρνες ζητάγανε λαϊκές ορχήστρες, μετά από την επιτυχία που είχαμε όλοι εμείς. Κι όπου υπήρχε μαγαζί με ελαφρά ορχήστρα δεν πήγαινε καθόλου καλά από δουλειά. Τίποτα. Ο κόσμος βρήκε σ’ εμάς αυτό που ήθελε. Αυτό, λέμε, που ήτανε δικό του. Ένας μόνο δούλευε απ’ αυτούς και μάλιστα πολύ καλά. Ο Αττίκ. Είχε και λαϊκό κόσμο στην μάντρα του ο Αττίκ. Μαζευόντουσαν κάθε λογής άνθρωποι. Ήτανε μεγάλος μουσικός αυτός και πολύ μεγάλος συνθέτης. Και πάρα πολύ καλός άνθρωπος, που κοίταγε μόνο τη δουλειά του. Χιλιάδες φορές πήγα στο μαγαζί του Αττίκ. Μου άρεσε. Επειδή κι εγώ μικρός, πριν να πιάσω μπουζούκι, έπαιζα χαβάγια, μου άρεσε ν’ ακούω τον Αττίκ και την ορχήστρα του. Τον γνώρισα τον Αττίκ.
Πιο πολύ όμως πείραζε τους Ευρωπαϊκούς συνθέτες ότι, ακόμα και στα μαγαζιά που δουλεύανε αυτοί οι πελάτες τους ζητούσανε και παραγγέλνανε τραγούδια λαϊκά, δικά μας! Ναι, κι αυτό τους ενοχλούσε πολύ. Δεν υπήρχε μαγαζί με ελαφρά ορχήστρα που να μην έπαιζε την «Φαληριώτισσα», την «Αρχόντισσα» και τα άλλα δικά μας. Ενώ εμείς δεν παίζαμε δικά τους τραγούδια, γιατί δεν τα είχαμε ανάγκη. Άλλωστε δεν τα γουστάριζε κι ο κόσμος. Ποιος θα ζήταγε ν’ ακούσει τάγκο ή βάλς στο μπουζουκάδικο; Τρελλά πράματα!
Κι όλα αυτά ήτανε η αιτία που μας βρίζανε μέρα-νύχτα. Τέτοια κακία και ζήλια δεν της έβρισκες αλλού. Χασικλήδες μας ανεβάζανε και χασικλήδες μας κατεβάζανε. Πιο πολύ ο Γιαννίδης, ο Σαββίδης. Κάτι τους πείραζε φαίνεται ακόμα πιο πολύ. Δεν υπήρχε φάρμακο γι’ αυτούς τότες.»
Ρεμπέτικες Ιστορίες
Χαρακτηριστική είναι και η αφήγηση του Μάκη Μάτσα στον Χατζηδουλή για ένα περιστατικό που είχε ακούσει από τον πατέρα του τον Μίνωα.
«Ήταν σε τέτοιο βαθμό μεγάλη η αντιπάθεια που έτρεφαν οι συνθέτες των ελαφρών τραγουδιών εναντίον των λαϊκών ώστε δημιουργούσε συνεχώς προβλήματα στην εταιρεία. Ο πατέρας μου που όπως θα έχεις ακούσει διαητρούσε άριστες σχέσεις με όλους, αγωνιζόταν να συμβιβάσει τα ασυμβίβαστα! Κυριολεκτικά! Κάποια φορά ο Χατζηαποστόλου, ο οποίος, σημειωτέον, πληρωνόταν μόνον με χρυσές λίρες(υπήρχε σχετική συμφωνία) έτυχε να έχει ηχογράφηση την ίδια ημέρα με τον Μάρκο Βαμβακάρη. Μόλις άκουσε τα τραγούδια του Βαμβακάρη κοκκίνησε και εκνευρίστηκε σε αφάνταστο βαθμό. Μέχρι που γύρισε και είπε στον πατέρα μου ότι «αποτελεί ντροπή και για το τραγούδι και για την εταιρεία η ηχογράφηση αυτών των αλήτικων τραγουδιών». Όπως καταλαβαίνεις η στιγμή ήτο δύσκολη για τον υπεύθυνο της εταιρείας. Και ο πατέρας μου δεν έκαμε τίποτε άλλο από το να προσπαθήσει να τον ηρεμήσει. Και πρέπει να τονίσω, ότι όλοι αυτοί οι συνθέτες των ελαφρών τραγουδιών ποτέ δεν συγχώρεσαν στον πατέρα μου την απόφασή του να εκδώσει πρώτος δίσκους με μπουζούκια.»
«Ήταν σε τέτοιο βαθμό μεγάλη η αντιπάθεια που έτρεφαν οι συνθέτες των ελαφρών τραγουδιών εναντίον των λαϊκών ώστε δημιουργούσε συνεχώς προβλήματα στην εταιρεία. Ο πατέρας μου που όπως θα έχεις ακούσει διαητρούσε άριστες σχέσεις με όλους, αγωνιζόταν να συμβιβάσει τα ασυμβίβαστα! Κυριολεκτικά! Κάποια φορά ο Χατζηαποστόλου, ο οποίος, σημειωτέον, πληρωνόταν μόνον με χρυσές λίρες(υπήρχε σχετική συμφωνία) έτυχε να έχει ηχογράφηση την ίδια ημέρα με τον Μάρκο Βαμβακάρη. Μόλις άκουσε τα τραγούδια του Βαμβακάρη κοκκίνησε και εκνευρίστηκε σε αφάνταστο βαθμό. Μέχρι που γύρισε και είπε στον πατέρα μου ότι «αποτελεί ντροπή και για το τραγούδι και για την εταιρεία η ηχογράφηση αυτών των αλήτικων τραγουδιών». Όπως καταλαβαίνεις η στιγμή ήτο δύσκολη για τον υπεύθυνο της εταιρείας. Και ο πατέρας μου δεν έκαμε τίποτε άλλο από το να προσπαθήσει να τον ηρεμήσει. Και πρέπει να τονίσω, ότι όλοι αυτοί οι συνθέτες των ελαφρών τραγουδιών ποτέ δεν συγχώρεσαν στον πατέρα μου την απόφασή του να εκδώσει πρώτος δίσκους με μπουζούκια.»
Σημαντικότατες πληροφορίες του Παπαϊωάννου και του Χατζηδουλή για τα "αρπακτικά" των εταιρειών και των μεσαζόντων που λυμαίνονταν το χώρο του λαϊκού τραγουδιού, σ' αυτή τη περίπτωση το θύμα ήταν ο Παπαϊωάννου...
«Είχα γράψει τη «Φαληριώτισσα», το πρώτο μου τραγούδι, για πολλά χρόνια την τραγουδάγαμε με τους φίλους στους δρόμους. Χιλιάδες κόσμος είχε ακούσει που κάναμε καντάδα τη «Φαληριώτισσα» στα σοκάκια. Ήτανε η πιο μεγάλη καντάδα εκείνης της εποχής στις Τζιτζιφιές και στο Φάληρο. Όπου άκουγες τσούρμο από νέους τραγουδάγανε τη «Φαληριώτισσα»!
«Ένας μ’ άκουσε λοιπόν, με τη «Φαληριώτισσα» και με πήγε στην «ΟΝΤΕΟΝ», στο γέρο Μάτσα, και μαέστρος, γενικό κουμάντο, ήταν ο Περιστέρης ο Σπύρος….Έγραψα τη «Φαληριώτισσα» κι ένα σέρβικο. Όταν πήγα να πάρω τα πρώτα ποσοστά απ’ το πρώτο μου τραγούδι, τρελλάθηκα, γιατί ήταν πολλά, πάρα πολλά, ρεκόρ για την εποχή εκείνη. Τα ποσοστά ήταν τότε 44 χιλιάδες, πολλά για την εποχή εκείνη, που όμως δεν κράτησαν ούτε 44 μέρες! Τόσα πολλά λεφτά, φανταστείτε τι δίσκους πουλήσανε σε 2 μήνες. Τότες που, στα δέκα άτομα, το ένα είχε γραμμόφωνο. Όχι όπως τώρα.»
Ο Κώστας Χατζηδουλής σημειώνει τα εξής χαρακτηριστικά σχετικά με τα παραπάνω:
«Ο Κ.Γρυπάρης(αδελφός του γνωστού ποιητή) που έγραφε στίχους ελαφρών τραγουδιών ήταν εκείνος που πήγε τον Παπαϊωάννου στην «ΟΝΤΕΟΝ». Το αποτέλεσμα ήταν να του πάρει ο Γρυπάρης τα μισά ποσοστά από τη «Φαληριώτισσα»! κάτι σαν…προμήθεια. Από τότε υπήρχαν τα νταβατζηλίκια αυτά στο δισκογραφικό χώρο του τόπου μας. Ο ίδιος ο μπάρμπα Γιάννης όταν το κουβεντιάσαμε μου είπε ότι, όταν του πρότεινε ο Γρυπάρης να τον πάει στην «ΟΝΤΕΟΝ» του ζήτησε τα μισά δικαιώματα. Κι ο Παπαϊωάννου, από καθαρή άγνοια, όπως με διαβεβαίωσε, δέχτηκε.» και συνεχίζει ο Χατζηδουλής
«Πραγματικά η επιτυχία της «Φαληριώτισσας» υπήρξε τεράστια. Και οι πωλήσεις της εκπληκτικές. Οι 44 χιλιάδες δραχμές ποσοστά, που αναφέρει ο μπάρμπα Γιάννης και που αντιπροσώπευαν τον πρώτο μήνα κυκλοφορία της, μεταφράζονται σε 12.500 αντίτυπα περίπου! Φανταστικός αριθμός για την πρωτόγονη εκείνη εποχή. Και για να γίνω ακόμα πιο σαφής πρέπει να σημειώσω ότι, προπολεμικά, τα Συνθετικά και Συγγραφικά Δικαιώματα σε κάθε δίσκο(που φυσικά είχε δυο τραγούδια), ήταν τέσσερις δραχμές και ογδόντα λεπτά(4,80). Κατά συνέπεια, ο Παπαϊωάννου, από το συγκεκριμένο δίσκο της «Φαληριώτισσας» έπαιρνε τρεις δραχμές και εξήντα λεπτά(3,60), αφού και το πίσω τραγούδι του δίσκου ήταν δικό του. Ο δε Γρυπάρης έπαιρνε μια δραχμή και είκοσι λεπτά(1,20) δηλαδή το ένα τέταρτο, το οποίο αντιπροσώπευε τα δικαιώματα μισού τραγουδιού.»
«Είχα γράψει τη «Φαληριώτισσα», το πρώτο μου τραγούδι, για πολλά χρόνια την τραγουδάγαμε με τους φίλους στους δρόμους. Χιλιάδες κόσμος είχε ακούσει που κάναμε καντάδα τη «Φαληριώτισσα» στα σοκάκια. Ήτανε η πιο μεγάλη καντάδα εκείνης της εποχής στις Τζιτζιφιές και στο Φάληρο. Όπου άκουγες τσούρμο από νέους τραγουδάγανε τη «Φαληριώτισσα»!
«Ένας μ’ άκουσε λοιπόν, με τη «Φαληριώτισσα» και με πήγε στην «ΟΝΤΕΟΝ», στο γέρο Μάτσα, και μαέστρος, γενικό κουμάντο, ήταν ο Περιστέρης ο Σπύρος….Έγραψα τη «Φαληριώτισσα» κι ένα σέρβικο. Όταν πήγα να πάρω τα πρώτα ποσοστά απ’ το πρώτο μου τραγούδι, τρελλάθηκα, γιατί ήταν πολλά, πάρα πολλά, ρεκόρ για την εποχή εκείνη. Τα ποσοστά ήταν τότε 44 χιλιάδες, πολλά για την εποχή εκείνη, που όμως δεν κράτησαν ούτε 44 μέρες! Τόσα πολλά λεφτά, φανταστείτε τι δίσκους πουλήσανε σε 2 μήνες. Τότες που, στα δέκα άτομα, το ένα είχε γραμμόφωνο. Όχι όπως τώρα.»
Ο Κώστας Χατζηδουλής σημειώνει τα εξής χαρακτηριστικά σχετικά με τα παραπάνω:
«Ο Κ.Γρυπάρης(αδελφός του γνωστού ποιητή) που έγραφε στίχους ελαφρών τραγουδιών ήταν εκείνος που πήγε τον Παπαϊωάννου στην «ΟΝΤΕΟΝ». Το αποτέλεσμα ήταν να του πάρει ο Γρυπάρης τα μισά ποσοστά από τη «Φαληριώτισσα»! κάτι σαν…προμήθεια. Από τότε υπήρχαν τα νταβατζηλίκια αυτά στο δισκογραφικό χώρο του τόπου μας. Ο ίδιος ο μπάρμπα Γιάννης όταν το κουβεντιάσαμε μου είπε ότι, όταν του πρότεινε ο Γρυπάρης να τον πάει στην «ΟΝΤΕΟΝ» του ζήτησε τα μισά δικαιώματα. Κι ο Παπαϊωάννου, από καθαρή άγνοια, όπως με διαβεβαίωσε, δέχτηκε.» και συνεχίζει ο Χατζηδουλής
«Πραγματικά η επιτυχία της «Φαληριώτισσας» υπήρξε τεράστια. Και οι πωλήσεις της εκπληκτικές. Οι 44 χιλιάδες δραχμές ποσοστά, που αναφέρει ο μπάρμπα Γιάννης και που αντιπροσώπευαν τον πρώτο μήνα κυκλοφορία της, μεταφράζονται σε 12.500 αντίτυπα περίπου! Φανταστικός αριθμός για την πρωτόγονη εκείνη εποχή. Και για να γίνω ακόμα πιο σαφής πρέπει να σημειώσω ότι, προπολεμικά, τα Συνθετικά και Συγγραφικά Δικαιώματα σε κάθε δίσκο(που φυσικά είχε δυο τραγούδια), ήταν τέσσερις δραχμές και ογδόντα λεπτά(4,80). Κατά συνέπεια, ο Παπαϊωάννου, από το συγκεκριμένο δίσκο της «Φαληριώτισσας» έπαιρνε τρεις δραχμές και εξήντα λεπτά(3,60), αφού και το πίσω τραγούδι του δίσκου ήταν δικό του. Ο δε Γρυπάρης έπαιρνε μια δραχμή και είκοσι λεπτά(1,20) δηλαδή το ένα τέταρτο, το οποίο αντιπροσώπευε τα δικαιώματα μισού τραγουδιού.»
Παπαϊωάννου συνέχεια...
ΠΕΡΙ ΖΑΜΠΕΤΑ
«Αυτόνε το Ζαμπέτα εγώ τον είχα πριν 20-25 χρόνια. Τονέ τράβαγα μαζί μου τόσα χρόνια, από πίσω μου ερχότανε, ήξερε τι έκανε. Έγινε καλός στο όργανο, αλλά άλλος αυτός και άλλοι εμείς. Είναι πολύ μακριά από μας σε πολλά, εμείς βγήκαμε στη παραλία γιατί τελείωσε το μεγάλο κατόρθωμα που κάναμε και τελείωσε με δόξα. Ολόκληρο ταξείδι ζωή ολόκληρη. Αυτός είναι πολύ πίσω, θέλει μαθήματα πολλά ακόμα και σε πολλά ζητήματα. Φροντηστήριο θέλει και μάλιστα χωρίς διακοπή. Εγώ στο μπουζούκι είμαι Παραγωγός, ο Ζαμπέτας, είναι Έμπορας! Χωρίς παραγωγό δεν υπάρχει Έμπορας, δε υπάρχει τίποτα. Γιατί το περιβόλι, το αμπέλι, όπως θέλετε πέστε το, ο παραγωγός το καλλιεργεί, το φτιάχνει και βγάζει πράμα, τροφή για τον κόσμο. Ο έμπορας έρχεται ύστερα και παίρνει από τον παραγωγό, ό,τι έσπειρε και καλλιέργησε. Όλα έτοιμα για να τα εμπορευθεί. Δηλαδή νταβατζηλίκι. Καταλάβατε; Αναγκαίο κακό, όμως, κι αυτό.»
ΠΕΡΙ ΖΑΜΠΕΤΑ
«Αυτόνε το Ζαμπέτα εγώ τον είχα πριν 20-25 χρόνια. Τονέ τράβαγα μαζί μου τόσα χρόνια, από πίσω μου ερχότανε, ήξερε τι έκανε. Έγινε καλός στο όργανο, αλλά άλλος αυτός και άλλοι εμείς. Είναι πολύ μακριά από μας σε πολλά, εμείς βγήκαμε στη παραλία γιατί τελείωσε το μεγάλο κατόρθωμα που κάναμε και τελείωσε με δόξα. Ολόκληρο ταξείδι ζωή ολόκληρη. Αυτός είναι πολύ πίσω, θέλει μαθήματα πολλά ακόμα και σε πολλά ζητήματα. Φροντηστήριο θέλει και μάλιστα χωρίς διακοπή. Εγώ στο μπουζούκι είμαι Παραγωγός, ο Ζαμπέτας, είναι Έμπορας! Χωρίς παραγωγό δεν υπάρχει Έμπορας, δε υπάρχει τίποτα. Γιατί το περιβόλι, το αμπέλι, όπως θέλετε πέστε το, ο παραγωγός το καλλιεργεί, το φτιάχνει και βγάζει πράμα, τροφή για τον κόσμο. Ο έμπορας έρχεται ύστερα και παίρνει από τον παραγωγό, ό,τι έσπειρε και καλλιέργησε. Όλα έτοιμα για να τα εμπορευθεί. Δηλαδή νταβατζηλίκι. Καταλάβατε; Αναγκαίο κακό, όμως, κι αυτό.»
ΠΕΡΙ ΕΤΑΙΡΕΙΩΝ
«Μα έμπορας δεν είναι μόνον αυτός που εμπορεύεται ό,τι έσπειραν και καλλιέργησαν, άλλοι τόσα και τόσα χρόνια, αλλά και πολλοί σαν κι αυτόνε. Τόσα χρόνια στο πάλκο εμείς τι κάναμε; Σαράντα χρόνια εγώ ξενύχτια, αγώνες. Ένα σπίτι έκανα με τρεις Αμερικές λεφτά. Τρεις φορές μόνο πήγα στην Αμερική. Ξέρετε τι είναι τρεις φορές Αμερική; Τρεις φορές ο Γολγοθάς του Χριστού! Ένα σπίτι όλο κι όλο κι αυτό με αίμα, τίποτε άλλο! Κι ο Τσιτσάνης τα ίδια. Τόσες επιτυχίες, τόσα σουξέ, χιλιάδες δίσκοι, τόσα λεφτά στο πάλκο, περιουσίες ολόκληρες. Λεφτά που τα πήρανε αυτοί με τις εταιρείες και αυτοί που δεν έχουνε ούτε ιερό ούτε όσιο, ούτε ιερό. Από κει που σου κάνουνε υποκλίσεις όταν μπαίνεις στα γραφεία τους, εκεί δεν σε ξέρουνε και δε σε αφήνουνε να περάσεις ούτε τα σκαλοπάτια τους. Τα ξέρα αυτά εγώ, μόνον εγώ που τους έζησα μια ζωή ολόκληρη, ξέρω τι καθήκια είναι όλοι τους! Μια δικιά μας παλιά μεγάλη τραγουδίστρια, που τώρα τελευταία δυστυχούσε, πήγε για βοήθεια σε μια εταιρεία και δεν της δώσανε σημασία! Ναι, σου λέω, δεν την αφήνανε να μπει ούτε μέσα. Καθήκια. Και της είπανε να σφουγκαρίζει τις σκάλες και κάτι τέτοια, που εγώ τάμαθα μετά! Και δεν είχα άδικο που, μετά είδα κάποιονε απ’ αυτούς και τονέ πλάκωσα στο μπινελίκι. Αλλά τ’ αυτί τους δεν ιδρώνει από τέτοια. Τομάρια, σου λέω!
Το τραγούδι δεν είναι σούπα να βάλουμε την κουτάλα μέσα στο καζάνι, ξέρω τραγουδιστή που τον θάψανε γιατί είπε μια κουβέντα σε κάποιο κουμανταδόρο μιας εταιρείας. Έσβησε μια καριέρα, για ένα πείσμα. Μεγάλη δουλειά, αυτά που λέω. Ξέρω άλλονε, που θάφτηκε γιατί δεν έκανε τα γούστα σε κάποιον απ’ αυτούς και έναν άλλον που έγινε φίρμα γιατί τους έκανε τα γούστα. Βρωμιά για να κρατάς τη μύτη σου. ένας τόλμησε να ζητήσει λεφτάμ κάτι ποσοστά λίγα, ίσα-ίσα για να ζήσει και τονέ στείλανε από κει που ήρθε. Δεν πρέπει να ζητάς από τις εταιρείες, παρά μόνο να παίρνεις τα ψίχουλα που σου δίνουνε. Όποιος τολμήσει και ανοίξει το στόμα του για να απαιτήσει κάτι θα το μετανοιώσει. Να το ξέρετε αυτό. Γιατί, αυτοί που είναι στις εταιρείες, όταν σηκώσεις κεφάλι δε στο συγχωράνε ποτέ. Όποιος και νάσαι! Πάρε παράδειγμα το Στέλιο το Καζαντζίδη και βγάλε συμπέρασμα. Μόλις τους κουνήθηκε λιγάκι και είπε ο άνθρωπος ότι δεν του αρέσει να δουλέυει τσάμπα τονέ βάλανε στο μάτι. Και είπανε ότι αυτουνού πρέπει να του κόψουμε το τσαμπουκά γιατί ξυπνάνε και οι άλλοι! Καταλάβατε; Γιατί όλοι αυτοί που έχουνε τις εταιρείες τα λένε μεταξύ τους και μαζί όλοι τους πέρνουνε αποφάσεις για το τι θα γίνει στο τραγούδι. Μαζί! Εδώ, εγώ, ήμουνα φιρμάρα και πάλι θέλανε να μου κάνουνε τα δικά τους, τότες, πριν είκοσι χρόνια. Τα ίδια και του Τσιτσάνη και όλων των άλλων. Θέλανε ντε και καλά να επιβάλουνε το δικό τους και τα κέφια τους. Στα δικά μου τραγούδια θέλανε να μου υποδείξουνε τον τραγουδιστή που θα τα έλεγε. Τρελλά πράγματα. Λές και εγώ δεν ήμουνα υπεύθυνος και δεν είχα γνώμη. Αλλά τους έστειλα στο διάολο πολλές φορές και τους είπα ότι εγώ θα κάνω κουμάντο στα δικά μου. Έτσι έκανε το Καζαντζίδη τραγουδιστή, μια και λέγανε πώς δεν κάνει ούτε για να γκαρίζει. Λόγια του γέρο Μηλιόπουλου, που έλυνε και έδενε τότες στη «ΚΟΛΟΥΜΠΙΑ», και η γνώμη του πέρναγε. Ο γέρο Μάτσας δεν ήτανε έτσι, είχε πιο πολύ μυαλό απ’ όλους αυτούς και άκουγε με προσοχή τι έλεγε ο συνθέτης. Εμένα μ’ αγάπαγε πολύ ο γέρο Μάτσας.»
«Μα έμπορας δεν είναι μόνον αυτός που εμπορεύεται ό,τι έσπειραν και καλλιέργησαν, άλλοι τόσα και τόσα χρόνια, αλλά και πολλοί σαν κι αυτόνε. Τόσα χρόνια στο πάλκο εμείς τι κάναμε; Σαράντα χρόνια εγώ ξενύχτια, αγώνες. Ένα σπίτι έκανα με τρεις Αμερικές λεφτά. Τρεις φορές μόνο πήγα στην Αμερική. Ξέρετε τι είναι τρεις φορές Αμερική; Τρεις φορές ο Γολγοθάς του Χριστού! Ένα σπίτι όλο κι όλο κι αυτό με αίμα, τίποτε άλλο! Κι ο Τσιτσάνης τα ίδια. Τόσες επιτυχίες, τόσα σουξέ, χιλιάδες δίσκοι, τόσα λεφτά στο πάλκο, περιουσίες ολόκληρες. Λεφτά που τα πήρανε αυτοί με τις εταιρείες και αυτοί που δεν έχουνε ούτε ιερό ούτε όσιο, ούτε ιερό. Από κει που σου κάνουνε υποκλίσεις όταν μπαίνεις στα γραφεία τους, εκεί δεν σε ξέρουνε και δε σε αφήνουνε να περάσεις ούτε τα σκαλοπάτια τους. Τα ξέρα αυτά εγώ, μόνον εγώ που τους έζησα μια ζωή ολόκληρη, ξέρω τι καθήκια είναι όλοι τους! Μια δικιά μας παλιά μεγάλη τραγουδίστρια, που τώρα τελευταία δυστυχούσε, πήγε για βοήθεια σε μια εταιρεία και δεν της δώσανε σημασία! Ναι, σου λέω, δεν την αφήνανε να μπει ούτε μέσα. Καθήκια. Και της είπανε να σφουγκαρίζει τις σκάλες και κάτι τέτοια, που εγώ τάμαθα μετά! Και δεν είχα άδικο που, μετά είδα κάποιονε απ’ αυτούς και τονέ πλάκωσα στο μπινελίκι. Αλλά τ’ αυτί τους δεν ιδρώνει από τέτοια. Τομάρια, σου λέω!
Το τραγούδι δεν είναι σούπα να βάλουμε την κουτάλα μέσα στο καζάνι, ξέρω τραγουδιστή που τον θάψανε γιατί είπε μια κουβέντα σε κάποιο κουμανταδόρο μιας εταιρείας. Έσβησε μια καριέρα, για ένα πείσμα. Μεγάλη δουλειά, αυτά που λέω. Ξέρω άλλονε, που θάφτηκε γιατί δεν έκανε τα γούστα σε κάποιον απ’ αυτούς και έναν άλλον που έγινε φίρμα γιατί τους έκανε τα γούστα. Βρωμιά για να κρατάς τη μύτη σου. ένας τόλμησε να ζητήσει λεφτάμ κάτι ποσοστά λίγα, ίσα-ίσα για να ζήσει και τονέ στείλανε από κει που ήρθε. Δεν πρέπει να ζητάς από τις εταιρείες, παρά μόνο να παίρνεις τα ψίχουλα που σου δίνουνε. Όποιος τολμήσει και ανοίξει το στόμα του για να απαιτήσει κάτι θα το μετανοιώσει. Να το ξέρετε αυτό. Γιατί, αυτοί που είναι στις εταιρείες, όταν σηκώσεις κεφάλι δε στο συγχωράνε ποτέ. Όποιος και νάσαι! Πάρε παράδειγμα το Στέλιο το Καζαντζίδη και βγάλε συμπέρασμα. Μόλις τους κουνήθηκε λιγάκι και είπε ο άνθρωπος ότι δεν του αρέσει να δουλέυει τσάμπα τονέ βάλανε στο μάτι. Και είπανε ότι αυτουνού πρέπει να του κόψουμε το τσαμπουκά γιατί ξυπνάνε και οι άλλοι! Καταλάβατε; Γιατί όλοι αυτοί που έχουνε τις εταιρείες τα λένε μεταξύ τους και μαζί όλοι τους πέρνουνε αποφάσεις για το τι θα γίνει στο τραγούδι. Μαζί! Εδώ, εγώ, ήμουνα φιρμάρα και πάλι θέλανε να μου κάνουνε τα δικά τους, τότες, πριν είκοσι χρόνια. Τα ίδια και του Τσιτσάνη και όλων των άλλων. Θέλανε ντε και καλά να επιβάλουνε το δικό τους και τα κέφια τους. Στα δικά μου τραγούδια θέλανε να μου υποδείξουνε τον τραγουδιστή που θα τα έλεγε. Τρελλά πράγματα. Λές και εγώ δεν ήμουνα υπεύθυνος και δεν είχα γνώμη. Αλλά τους έστειλα στο διάολο πολλές φορές και τους είπα ότι εγώ θα κάνω κουμάντο στα δικά μου. Έτσι έκανε το Καζαντζίδη τραγουδιστή, μια και λέγανε πώς δεν κάνει ούτε για να γκαρίζει. Λόγια του γέρο Μηλιόπουλου, που έλυνε και έδενε τότες στη «ΚΟΛΟΥΜΠΙΑ», και η γνώμη του πέρναγε. Ο γέρο Μάτσας δεν ήτανε έτσι, είχε πιο πολύ μυαλό απ’ όλους αυτούς και άκουγε με προσοχή τι έλεγε ο συνθέτης. Εμένα μ’ αγάπαγε πολύ ο γέρο Μάτσας.»
ΠΕΡΙ ΕΤΑΙΡΕΙΩΝ ΣΥΝΕΧΕΙΑ...
«Αυτά του φουντώνουνε το μυαλό. Αηδίασα και θέλω να τα παρατήσω. Μπλαντάω, σου λέω, με δαύτους! Πρέπει να βλέπεις εταιρείες και να φτύνεις! Ούτε πρέπει να έχεις παρτίδες μ’ αυτούς, για να μπορείς να είσαι ήρεμος και σωστός άνθρωπος. Θυμάμαι, τότες, το 49΄ με 50΄ που έγινε φασαρία στις εταιρείες με τα συμβόλαια. Δηλαδή θέλανε να κάνουνε ένα πράμα που ο καλλιτέχνης όταν έφευγε από μια εταιρεία να έπαιρνε το χαρτί ότι δεν έχει άλλες υποχρεώσεις. Και μόνον τότες μπορούσες να κάνεις καινούργιο συμβόλαιο με άλλη εταιρεία. Κατάλαβες; Τα είχανε κουβεντιάσει μόνοι τους και είχανε πει μεταξύ τους να κάνουνε κάτι τέτοιο. Γιατί ήρθε η Χασκίλ η Στέλλα στη «ΚΟΛΟΥΜΠΙΑ» και είπε ότι το συμβόλαιό της στην «ΟΝΤΕΟΝ» τελείωσε. Και άρχισε να τραγουδά στη «ΚΟΛΟΥΜΠΙΑ» και να κάνει σουξέ. Δεν είχε όμως τελειώσει το συμβόλαιό της και ο Μάτσας, που είχε, λέμε, την «ΟΝΤΕΟΝ», έβαλε δικηγόρους και άρχισε να σταματάει τους δίσκους της Χασκίλ. Αυτό ήτανε η αιτία, να πούμε, που είπανε να παίρνουνε χαρτί ότι δεν έχουνε άλλες υποχρεώσεις. Η Χασκίλ τα δημιούργησε αυτά, γιατί τότες τσακώθηκε με τον Περιστέρη που έκανε κουμάντο στην εταιρεία του Μάτσα. Και σηκώθηκε να φύγει χωρίς να έχει τελειώσει το συμβόλαιό της.
Οι συνθέτες όλοι τότες δεν αντιδράσανε. Κανένας τους! Ούτε κι ο Τσιτσάνης, που του πέρναγε να πει και μια κουβέντα. Τα βολέβανε καλά με τις εταιρείες και δεν θέλανε ν’ ανοίξουνε προηγούμενα. Τα γνωστά, δηλαδή. Πήρα το Μανώλη το Χιώτη και πήγαμε στο Λαμπρόπουλο. Του είπαμε ότι αυτά είναι πράματα αντικαλλιτεχνικά και ότι εμείς δεν μπορούσαμε να τα ανεχτούμε. Δεν είμαι υποχρεωμένος εγώ να σου φέρω χαρτί ότι είμαι ελεύθερος από μια άλλη εταιρεία. Αυτά, του είπα, είναι συγχωροχάρτια, που εγώ δεν τα γουστάρω καθόλου. Τα ίδια άρχισε να λέει κι ο Μανώλης. Μετά πήγαμε στο Μάτσα και κάναμε την ίδια κουβέντα. Μας απαντήσανε ότι αυτό θα κράταγε ό,τι και αν κάναμε! Δηλαδή νταηλίκια! Και κράτησε. Έμεινε. Γιατί δεν είμαστε ποτέ όλοι ενωμένοι για να επιβάλουμε αυτό που θέλουμε στις εταιρείες. Ο καθένας κοίταγε την πάρτη του και δεν υπολόγιζε τους άλλους. Αφού πριν να πάμε στο Λαμπρόπουλο να του πούμε αυτά που θέλαμε, ήξερε αυτός ότι θα πάμε και τι θα του πούμε! Ναι, σου λέω, τόξερε! Γιατί τον ειδοποιήσανε τραγουδιστές και συνθέτες, από μας τους ίδιους! Τους ξέρω, έμαθα αμέσως ποιοι κάνανε αυτή τη δουλειά. Και μάλιστα ο τραγουδιστής του είπε και τι ακριβώς είχαμε κουβεντιάσει μεταξύ μας, γιατί η κουβέντα έγινε στο Μπαράκι του Μάριου. Έκανε πολλά τέτοια αυτός. Από παλιά ήξερα τι ήτανε και τι κανόνιζε πίσω από την πλάτη μας. Αλλά άστονε, τα είδαμε τα χαΐρια του κι αυτουνού.»
«Αυτά του φουντώνουνε το μυαλό. Αηδίασα και θέλω να τα παρατήσω. Μπλαντάω, σου λέω, με δαύτους! Πρέπει να βλέπεις εταιρείες και να φτύνεις! Ούτε πρέπει να έχεις παρτίδες μ’ αυτούς, για να μπορείς να είσαι ήρεμος και σωστός άνθρωπος. Θυμάμαι, τότες, το 49΄ με 50΄ που έγινε φασαρία στις εταιρείες με τα συμβόλαια. Δηλαδή θέλανε να κάνουνε ένα πράμα που ο καλλιτέχνης όταν έφευγε από μια εταιρεία να έπαιρνε το χαρτί ότι δεν έχει άλλες υποχρεώσεις. Και μόνον τότες μπορούσες να κάνεις καινούργιο συμβόλαιο με άλλη εταιρεία. Κατάλαβες; Τα είχανε κουβεντιάσει μόνοι τους και είχανε πει μεταξύ τους να κάνουνε κάτι τέτοιο. Γιατί ήρθε η Χασκίλ η Στέλλα στη «ΚΟΛΟΥΜΠΙΑ» και είπε ότι το συμβόλαιό της στην «ΟΝΤΕΟΝ» τελείωσε. Και άρχισε να τραγουδά στη «ΚΟΛΟΥΜΠΙΑ» και να κάνει σουξέ. Δεν είχε όμως τελειώσει το συμβόλαιό της και ο Μάτσας, που είχε, λέμε, την «ΟΝΤΕΟΝ», έβαλε δικηγόρους και άρχισε να σταματάει τους δίσκους της Χασκίλ. Αυτό ήτανε η αιτία, να πούμε, που είπανε να παίρνουνε χαρτί ότι δεν έχουνε άλλες υποχρεώσεις. Η Χασκίλ τα δημιούργησε αυτά, γιατί τότες τσακώθηκε με τον Περιστέρη που έκανε κουμάντο στην εταιρεία του Μάτσα. Και σηκώθηκε να φύγει χωρίς να έχει τελειώσει το συμβόλαιό της.
Οι συνθέτες όλοι τότες δεν αντιδράσανε. Κανένας τους! Ούτε κι ο Τσιτσάνης, που του πέρναγε να πει και μια κουβέντα. Τα βολέβανε καλά με τις εταιρείες και δεν θέλανε ν’ ανοίξουνε προηγούμενα. Τα γνωστά, δηλαδή. Πήρα το Μανώλη το Χιώτη και πήγαμε στο Λαμπρόπουλο. Του είπαμε ότι αυτά είναι πράματα αντικαλλιτεχνικά και ότι εμείς δεν μπορούσαμε να τα ανεχτούμε. Δεν είμαι υποχρεωμένος εγώ να σου φέρω χαρτί ότι είμαι ελεύθερος από μια άλλη εταιρεία. Αυτά, του είπα, είναι συγχωροχάρτια, που εγώ δεν τα γουστάρω καθόλου. Τα ίδια άρχισε να λέει κι ο Μανώλης. Μετά πήγαμε στο Μάτσα και κάναμε την ίδια κουβέντα. Μας απαντήσανε ότι αυτό θα κράταγε ό,τι και αν κάναμε! Δηλαδή νταηλίκια! Και κράτησε. Έμεινε. Γιατί δεν είμαστε ποτέ όλοι ενωμένοι για να επιβάλουμε αυτό που θέλουμε στις εταιρείες. Ο καθένας κοίταγε την πάρτη του και δεν υπολόγιζε τους άλλους. Αφού πριν να πάμε στο Λαμπρόπουλο να του πούμε αυτά που θέλαμε, ήξερε αυτός ότι θα πάμε και τι θα του πούμε! Ναι, σου λέω, τόξερε! Γιατί τον ειδοποιήσανε τραγουδιστές και συνθέτες, από μας τους ίδιους! Τους ξέρω, έμαθα αμέσως ποιοι κάνανε αυτή τη δουλειά. Και μάλιστα ο τραγουδιστής του είπε και τι ακριβώς είχαμε κουβεντιάσει μεταξύ μας, γιατί η κουβέντα έγινε στο Μπαράκι του Μάριου. Έκανε πολλά τέτοια αυτός. Από παλιά ήξερα τι ήτανε και τι κανόνιζε πίσω από την πλάτη μας. Αλλά άστονε, τα είδαμε τα χαΐρια του κι αυτουνού.»
ΠΕΡΙ ΕΤΑΙΡΕΙΩΝ ΣΥΝΕΧΕΙΑ...
«Ο Διονυσίου έγινε γιατί το άξιζε. Μεγάλος τραγουδιστής. Οι άλλοι; Χέστους! Όλο λόγια και κούνημα! Χιλιάδες μεροκάματο και προσφορά μηδέν. Ιλαρά, σου λέω. Κάποτε θα καταλάβουν ότι ήτανε περαστικοί από το περιβόλι αυτό που λέγεται λαϊκό τραγούδι. Μπήκανε στο έτοιμο μποστάνι τσιμπήσανε και φάγανε ότι μπορέσανε και πήγανε από κει που ‘ρθανε. Γράφτα αυτά. Να, γιατί λέω ότι εταιρείες φταίνε για όλα. Γιατί αυτοί φτιάχνουνε και χαλάνε τραγουδιστές. Γεννάνε, θάβουνε και ανασταίνουνε τραγουδιστές. Τους Λαζάρους. Αυτούς που γουστάρουνε αυτοί. Ζούγκλα οι εταιρείες, ζούγκλα. Αυτοί δεν θέλουνε έναν Καζαντζίδη να τους κάνει γυμνάσια, θέλουνε δέκα τέτοιους και τότε τα λέμε. Μην αξιώσει ο Θεός άνθρωπος να μπλέξει με τις εταιρείες. Τον στίβουνε σαν το λεμόνι και μετά πέταμα. Όχι παίζουμε! Εδώ το Μάρκο και τον κάνανε ένα σκουπίδι, δεν το αφήνανε να πατήσει στα σκαλοπάτια τους! Που αυτός τους έκανε εταιρείες. Τα ίδια κάνανε και σε άλλους. Ρώτα τη Μπέλλου ξέρει πολλά να σου πει απ’ αυτά. Γιατί κι αυτηνής της κάνανε πολλά και τα ξέρει.»
«Ο Διονυσίου έγινε γιατί το άξιζε. Μεγάλος τραγουδιστής. Οι άλλοι; Χέστους! Όλο λόγια και κούνημα! Χιλιάδες μεροκάματο και προσφορά μηδέν. Ιλαρά, σου λέω. Κάποτε θα καταλάβουν ότι ήτανε περαστικοί από το περιβόλι αυτό που λέγεται λαϊκό τραγούδι. Μπήκανε στο έτοιμο μποστάνι τσιμπήσανε και φάγανε ότι μπορέσανε και πήγανε από κει που ‘ρθανε. Γράφτα αυτά. Να, γιατί λέω ότι εταιρείες φταίνε για όλα. Γιατί αυτοί φτιάχνουνε και χαλάνε τραγουδιστές. Γεννάνε, θάβουνε και ανασταίνουνε τραγουδιστές. Τους Λαζάρους. Αυτούς που γουστάρουνε αυτοί. Ζούγκλα οι εταιρείες, ζούγκλα. Αυτοί δεν θέλουνε έναν Καζαντζίδη να τους κάνει γυμνάσια, θέλουνε δέκα τέτοιους και τότε τα λέμε. Μην αξιώσει ο Θεός άνθρωπος να μπλέξει με τις εταιρείες. Τον στίβουνε σαν το λεμόνι και μετά πέταμα. Όχι παίζουμε! Εδώ το Μάρκο και τον κάνανε ένα σκουπίδι, δεν το αφήνανε να πατήσει στα σκαλοπάτια τους! Που αυτός τους έκανε εταιρείες. Τα ίδια κάνανε και σε άλλους. Ρώτα τη Μπέλλου ξέρει πολλά να σου πει απ’ αυτά. Γιατί κι αυτηνής της κάνανε πολλά και τα ξέρει.»
