Ρεμπέτικα και Blues δρόμοι παράλληλοι

Προτάσεις και αναζητήσεις για Μουσική, Θέατρο, Κινηματογράφο, Βιβλία....
Απάντηση
Μήνυμα
Συγγραφέας
Άβαταρ μέλους
fakk
More than 150 posts user.
Δημοσιεύσεις: 933
Εγγραφή: 07 Μαρ 2006 10:22 am

Ρεμπέτικα και Blues δρόμοι παράλληλοι

#1 Δημοσίευση από fakk »

ΡΕΜΠΕΤΙΚΑ ΚΑΙ BLUES ΔΡΟΜΟΙ ΠΑΡΑΛΛΗΛΟΙ Από τη Σμύρνη και τον Πειραιά, ως τον Μισισιπή και την Νέα Ορλεάνη
γράφει ο Πάνος Σαββόπουλος

http://www.24grammata.com/?p=43932

Άβαταρ μέλους
nikolas Apf
More than 50 posts user
Δημοσιεύσεις: 58
Εγγραφή: 20 Νοέμ 2009 07:08 pm
Τοποθεσία: Αθήνα

#2 Δημοσίευση από nikolas Apf »

Όλα καλά αλλά όταν γράφει πως έχει μια εκτέλεση του how dry i am απο το 1929 και εμείς δεν μπορούμε να την ακούσουμε, όλο το άρθρο χάνει για μένα την αξία του όσο καλό και αν μπορεί να είναι.
Πρέπει να το ακούσουμε. Ολόκληρο internet και δεν υπάρχει πουθενά.
Κατα τ' άλλα. τα ίδια και τα ίδια. Τα έχει ξαναπεί και ξαναγράψει. Τίποτα καινούργιο για αυτόν.
...Φεύγω δυστυχής και πλάνος...

Άβαταρ μέλους
socrates
More than 150 posts user.
Δημοσιεύσεις: 438
Εγγραφή: 21 Οκτ 2006 11:31 pm
Τοποθεσία: the other side of nowhere

#3 Δημοσίευση από socrates »

Έχει παρατραβήξει αυτός ο παραλληλισμός μεταξύ ρεμπέτικου και blues από ανεύθυνους και ημιμαθείς δημοσιογράφους.
Οπωσδήποτε θα συμφωνούσα ότι τα δύο είδη παρουσιάζουν αρκετές ομοιότητες στις κοινωνικές απαρχές και καταβολές τους, στην στιχουργική τους θεματολογία και στην πορεία τους μέσα στο χρόνο, αλλά κι΄εκεί υπάρχουν κατά τη γνώμη μου και μερικές σημαντικές διαφορές.

Λόγου χάριν, το ρεμπέτικο είναι έκφραση ελευθέρων ανθρώπων με πολιτικά δικαιώματα, (όσο μας παίρνει βέβαια).
Το blues είναι έκφραση σκλαβωμένων ανθρώπων χωρίς τέτοια, έστω μηδαμινά, δικαιώματα.
Η πιο μεγάλη υλοποιός διαφορά, (και δεν με νοιάζει αν ακούγομαι μαρξιστής), είναι ότι το ρεμπέτικο είναι προϊόν μίας κυρίως αγροτικής οικονομίας, ενώ το blues μίας ανεπτυγμένης βιομηχανικής.

Το όλο ενδιαφέρον όμως, και για τα δύο είδη, δεν σταματά εκεί.
Εκεί το έχει σταματήσει η ημιμάθεια και ο λαϊκισμός (προσέξατε τη γλώσσα του?) των προαναφερθέντων.
Και δεν είναι μόνο αυτοί, υπάρχουν και άλλοι πολύ σοβαρότεροι άνθρωποι, με επιστημονική κατάρτιση, που έχουν κάνει λάθος (και για τα δύο είδη).
Οι ίδιες οι επιστήμες της κοινωνικής ανθρωπολογίας και της εθνομουσικολογίας είναι υπεύθυνες με το να έχουν στρέψει όλη την έρευνα στην κοινωνική πλευρά των δύο μουσικών φαινομένων, με σχεδόν παντελή αδιαφορία προς την ίδια τη μουσική.
Τελικά, ρε παλληκάρια, αποφασίστε για τι μιλάμε.
Μιλάμε για ρεμπέτικο, για fado, blues, flamenco, κλπ, τα οποία με τη σειρά τους μιλούν για χασίσι, ηρωίνη, φυλακή, θάνατο, γκόμενες κλπ. Αυτά είναι πανανθρώπινα θέματα και καλά κάνουν και μιλούν.
Αλλά όλα αυτά εκφράζονται με ήχο, με μουσικό ήχο. Χωρίς αυτόν δεν θα τα ακούγαμε, δεν θα τα μελετούσαμε, δεν θα παθιαζόμαστε με τίποτα απ' όλα αυτά.
Για τον ήχο όμως κουβέντα.
Ας γράψει κάτι, ας κάνει μία σύγκριση εδώ ο Σαββόπουλος, ο κάθε Σαββόπουλος, ώστε να γίνουν αντιληπτές οι ομοιότητες και οι διαφορές σε ήχο.
Αλλά αυτός μας λέει ότι η μπλε νότα είναι η Πέμπτη της κλίμακας όταν τις βάλουμε ύφεση. Τί να πώ?
Αμόρφωτος? Ημιμαθής? Μπορώ μόνο να σας πώ να μην το πιστεύετε, η μπλε νότα είναι η έβδομη της κλίμακας όταν της βάλουμε ύφεση, και προφανώς εννοεί (χωρίς να το ξέρει) τη μείζονα κλίμακα, αλλά είναι ματζοράκιας, τον συγχωρούμε.
Λίγο πιο σοβαρά.
Το blues μελωδικά στηρίχτηκε και στη μελωδική φυλετική μνήμη των Αφρικανών και στις μελωδίες των ευρωπαϊκών φυλών (κυρίως Βρετανών και Κελτών), που πήγαν εκεί, εξ' ου και τα γκόσπελ.
Ανήκει σαν τραγούδι εξ ολοκλήρου στο διατονικό γένος, ήτοι δεν χρησιμοποιεί χρωματικούς τρόπους όπως τους ξέρομε στην ανατολή, σαν τη λαϊκή μουσική της δυτικής Ευρώπης βασικά, (Ισπανίας και Ουγγαρίας εξαιρουμένων). Αν το εξετάσουμε αρμονικά βλέπουμε ότι και αυτό και η jazz υπακούουν θέλοντας και μη στη λειτουργικότητα της αρμονίας της ευρωπαϊκής κλασικής μουσικής, (όπως και το ρεμπέτικο), και συγγνώμη ηδυπαθείς ανατολίτες που σας τη λέω πάλι. Αρμονικά σκεπτόμενοι βλέπουμε ότι δεν υπάρχει τίποτα νεότερο που να μην το είχαν ανακαλύψει οι κλασικοί πολύ πριν το οικειοποιηθούν οι ρεμπέτες ή οι Νέγροι, ή ο υπόλοιπος πληθυσμός της Γής.
Το blues όπως είπαμε στηρίχτηκε μόνο στις κλίμακες διατονικού γένους, στη σκληρή τους συγκερασμένη εκφορά και μολονότι υπάρχουν διαθέσιμες όλες οι διατονικές κλίμακες, οι μπλουζίστες έριξαν το μεγαλύτερο βάρος σε μιά μορφή μείζονος, στον Ιόνιο τρόπο με χαμηλωμένη εβδόμη, και στον Λύδιο που κι' αυτός ματζορίζει, (Εδώ την πάτησε ο Σαββόπουλος, μου φαίνεται), δείχνοντας πολύ λιγότερη προτίμηση για τρόπους που ηχούν ελάσσονες.
Το ρεμπέτικο όμως χρησιμοποιεί με άνεση και φυσικότητα και το διατονικό και το χρωματικό είδος και στις δύο εκφορές των, τη μαλακή και τη σκληρή. Επομένως εν τη γενέσει του έχει στη διάθεση του αντί ενός, τέσσερα συστήματα για γραφή μελωδίας, και οι πιο έμπειροι συνθέτες του έχουν μία έμφυτη τάση να μετατροπούν από το ένα στο άλλο με φυσικότητα και ευκολία.
Και εδώ γεννούνται και έρχονται στο προσκήνιο οι τρόποι (δρόμοι) του ρεμπέτικου και οι συνδυασμοί των. Πάρα πολλοί και δεν πρόκειται εδώ να επεκταθώ.
Θα αρκεστώ σε λίγα:
Το blues έχει εν δυνάμει στο οπλοστάσιό του τους επτά διατονικούς τρόπους και αρέσκεται να χρησιμοποιεί δύο ή τρείς.
Το ρεμπέτικο έχει στο δικό του οπλοστάσιο πολύ μεγάλο αριθμό τρόπων (δρόμων), αρέσκεται να τους χρησιμοποιεί όλους, και σαν να μην φτάνανε, ψάχνει να βρεί καινούργιους. Στις περισσότερες περιπτώσεις εφεύρει κάτι που ήδη υπήρχε σε κάποια προγενέστερη μορφή, εν αγνοία του συνθέτη φυσικά, μερικές φορές.
Για να τελειώνω, η ματζόρε σκάλα μπλουζ με χαμηλωμένη εβδόμη μοιάζει αρκετά με το Ραστ που παίζουν οι ουτίστες και που προσπαθούμε κι' εμείς οι κακόμοιροι οι μπουζουξήδες. Αλλά φτάνει αυτό να μας ψήσει ότι το ρεμπέτικο και το μπλουζ είναι δύο παράλληλοι και παρόμοιοι μουσικοί κόσμοι?
Εγώ δεν νομίζω, και αν κανείς γνωρίζει και άλλες τόσο έκδηλες ηχητικές ομοιότητες ας με διαφωτίσει, εγώ δεν ξέρω άλλες. Από την άλλη μεριά, ας ρωτήσουμε και κάποιον μπλουζίστα, ας του ζητήσουμε να μας αυτοσχεδιάσει ένα σαμπαχαδάκι, ένα ουσάκ, χιτζάζ, νικρίζ, νιαβέντι, καρτζιγκιάρ, να πάρει ο διάολος… μπερδευτήκαμε εμείς, πώς να μη μπερδευτεί αυτός. Θα μας κοιτάει σαν αρειανούς.
Αυτά είναι ήχοι του ρεμπέτικου και της ανατολής εν γένει, και εκεί έγκειται η μεγάλη διαφορά του ρεμπέτικου από το μπλουζ. Είναι κυρίως μουσική. Οι δύο πολιτισμοί απέχουν πάρα πολύ μεταξύ τους, δεν υπάρχει ούτε προσέγγιση ούτε τέτοια θέληση διαφαίνεται. Οι ομοιότητες και οι παραλληλισμοί είναι κυρίως για δημοσιογράφους ή στην καλύτερη περίπτωση για κοινωνικούς ανθρωπολόγους.
Μας τσαμπουνήσαν τα ίδια για πενήντα χρόνια, νισάφι, τους βαρέθηκα πια.

Συγνώμη που μακρηγόρησα, μάλλον πλήξη θα ήταν.

Καλά Χριστούγεννα και Χρόνια πολλά σε όλους!

Άβαταρ μέλους
Χασκίλ
Συντονιστής
Δημοσιεύσεις: 560
Εγγραφή: 27 Δεκ 2006 11:53 pm
Τοποθεσία: Θεσσαλονίκη

#4 Δημοσίευση από Χασκίλ »

nikolas Apf έγραψε:Όλα καλά αλλά όταν γράφει πως έχει μια εκτέλεση του how dry i am απο το 1929 και εμείς δεν μπορούμε να την ακούσουμε, όλο το άρθρο χάνει για μένα την αξία του όσο καλό και αν μπορεί να είναι.
Πρέπει να το ακούσουμε. Ολόκληρο internet και δεν υπάρχει πουθενά.
Μα το How dry I am υπάρχει στη σελίδα και μπορείς να το ακούσεις. Βάλε τον τίτλο στην αναζήτηση και θα σου βγάλει 2 αποτελέσματα.

:)

Άβαταρ μέλους
nikolas Apf
More than 50 posts user
Δημοσιεύσεις: 58
Εγγραφή: 20 Νοέμ 2009 07:08 pm
Τοποθεσία: Αθήνα

#5 Δημοσίευση από nikolas Apf »

Χασκίλ έγραψε: Μα το How dry I am υπάρχει στη σελίδα και μπορείς να το ακούσεις. Βάλε τον τίτλο στην αναζήτηση και θα σου βγάλει 2 αποτελέσματα.

:)
Αυτά τα ξέρω είναι και εκτός σελιδας ενεβασμένα. Δεν αναφέρομαι σε αυτά αλλά στον δίσκο που γράφει οτι έχει ο Σαββόπουλος
...Φεύγω δυστυχής και πλάνος...

Άβαταρ μέλους
αεροκωπηλάτης
More than 100 posts user
Δημοσιεύσεις: 100
Εγγραφή: 24 Ιαν 2010 05:59 pm

Ρεμπέτικα και Blues δρόμοι παράλληλοι

#6 Δημοσίευση από αεροκωπηλάτης »

Πολύ ενδιαφέρουσα η "αγανακτισμένη" τοποθέτηση του Socrates.
Έτσι για την ιστορία, όσο γνωρίζω, το όλο θέμα τέθηκε για πρώτη φορά από τον τζαζίστα και συγγραφέα Σάκη Παπαδημητρίου το 1975, στον συλλογικό τόμο Rebetika, songs of the old Greek underworld, που επιμελήθηκαν οι Butterworth-Schneider. Στο κειμενάκι αυτό έθιξε κάποια θέματα αναλογιών και συγκρίσεων ρεμπέτικου και μπλουζ. Πράγματι, ο όλος παραλληλισμός είχε κοινωνιολογικό περισσότερο και ελάχιστα μουσικολογικό χαρακτήρα. Και όμως, θα περίμενε κανείς από τον Παπαδημητρίου, ο οποίος κατέχει κατά τεκμήριο τον σχετικό εξοπλισμό, ως αναγνωρισμένος μουσικός, να ασχοληθεί, αν όχι από τότε, έστω έκτοτε, με μια μουσικολογική συγκριτική προσέγγιση των δύο ειδών.
Κάτι τέτοιο δεν έγινε, οπότε το σχετικό κενό και έδαφος κατελήφθη από τη δημοσιογραφική προσέγγιση, η οποία -κακά τα ψέματα- αρέσκεται σε "ηχηρές" συζεύξεις και εντυπωσιοθηρικά συμπεράσματα...

Είναι λοιπόν για μένα η πρώτη φορά που διαβάζω επιτέλους γόνιμες παρατηρήσεις επί του μουσικολογικού εδάφους, και πολύ θα ήθελα να εκπονηθεί μία εργασία εκτενέστερη και εμπεριστατωμένη, επ' αυτού.

Δημήτρης Ν.
More than 50 posts user
Δημοσιεύσεις: 67
Εγγραφή: 09 Νοέμ 2007 02:18 pm
Τοποθεσία: Μεσολόγγι

#7 Δημοσίευση από Δημήτρης Ν. »

Βλακείες του Σαββόπουλου. Δεν είχε με τι άλλο να ασχοληθεί και βρήκε θέμα.

Πριν εκπονηθεί όμως, η εργασία καλό θα ήταν να μάθει ο συγγραφέας τι είναι πραγματικά οι ..."μπλε νότες". Δεν είναι μόνο ο Σαββόπουλος ημιμαθείς (αν και είναι και αυτό σωστό....blue note= " το παίξιμο με ύφεση στην 5η νότα της κλίμακας").

Απάντηση

Επιστροφή σε “Προτάσεις”