Η Αλήθεια της Μουσικής βρίσκεται στην Ψυχή

Προτάσεις και αναζητήσεις για Μουσική, Θέατρο, Κινηματογράφο, Βιβλία....
Απάντηση
Μήνυμα
Συγγραφέας
Άβαταρ μέλους
Χασκίλ
Συντονιστής
Δημοσιεύσεις: 560
Εγγραφή: 27 Δεκ 2006 11:53 pm
Τοποθεσία: Θεσσαλονίκη

Η Αλήθεια της Μουσικής βρίσκεται στην Ψυχή

#1 Δημοσίευση από Χασκίλ »

"Να σου κατεβάσω ένα κλαρίνο, που να χαλάει τον κόσμο!"

Ξέρω ότι ένας από τους γιους σας παίζει κι αυτός κλαρίνο, αλλά η προσοχή σας είναι στραμμένη στον εγγονό.

Είναι 16 χρονών. Τον έχω ξεστρώσει... καλά. Να σου παίξει "Ζαγορίσιο", να σου παίξει "Φράσια", να σου παίξει "Σκάρο"... τέλεια! Μ' έχει αφήσει κατάπληκτο. Ό,τι να του κάνω... αμέσως τ' αρπάζει. Απ' το μάθημά μας ήρθα εδώ. Κάθε απόγευμα, η ώρα οκτώ, πάω και του κάνω είκοσι λεπτά πρόβα. Ολοκληρωμένη. Εγώ του μετράω και τις αναπνοές. "Όπου παίρνω εγώ αναπνοή, θα παρ'ς κι εσύ", του λέω, "πρόσεξε. Με τέσσερις αναπνοές βγάζουμε αυτή τη δουλειά, με μισή εκείνη, εδώ τονίζουμε..." Τα γράφω και στο μαγνητόφωνο και τον βάζω να τα ξαναπεράσει. Αυτός, πιστεύω... -αν θα βρει κοινωνία τότε- αυτός μπορεί και να δυστυχήσει γιατί η κοινωνία δεν θα έχει σχέση μ' αυτά. Και στο σχολείο, που τον ρώτησα εγώ, "Με κοροιδεύουν, παππού", λέει, "τι είν' αυτά που παίζεις και τι είν' αυτά που μαθαίνεις;" Του λέω: "Δεν πειράζει, εσύ μάθε και θα σε στείλω και στο Ωδείο. Κι άμα θέλει κάποιος να παίζεις από τα δικά μου, θα του παίζεις, αν θέλει από τ' άλλα, θα παίζεις από τ' άλλα". Στο μέλλον θα υπάρχουν λίγοι άνθρωποι που θα ακούν παραδοσιακά τραγούδια. Ε, θέλω να μάθει γι' αυτούς τους λίγους. "Αλλά στο Ωδείο", του λέω, "δεν θέλω να σου δείξουν πως να παίζεις, τη θεωρία θέλω να σου δείξουν. Να ξερ'ς τη θεωρία της μουσικής και να μπορείς να διαβάζεις - τίποτ' άλλο. Μόνον αυτό θα καν'ς κι είμαστε εντάξει". Το είπα και στους δασκάλους: "Δεν θέλω να δείξετε στον εγγονό μου κλαρίνο. Θέλω μόνο τη θεωρία να του μάθετε. Το κλαρίνο το δείχνω εγώ", τους είπα. Βλέπεις... είναι ορισμένα πράγματα... δεν έχω πάει στο σχολείο για να μάθω να διαβάζω και να γράφω μουσική... θα βρισκόμασταν σε άλλη κατάσταση εμείς οι οργανοπαίχτες... ίσως, να βρισκόταν σε άλλη κατάσταση η παραδοσιακή μουσική μας. Κατέχουμε την πρακτική... όταν ήμασταν παιδιά και ακούγαμε έναν γάιδαρο να γκαρίζει. βάζαμε στοίχημα... "Τι τόνος είν' αυτός;"... "Τα ποτήρια άδεια τι ήχο βγάζουν;..." "Μισογεμάτα με νερό;" Αν μου δώσεις μια φωνή, σου βρίσκω όλες τις άλλες, αλλά θέλω μία, δε μπορώ να τη βρω μόνος μου, δεν ξέρω σολφέζ.

Εννοείτε έναν τόνο;

Ναι. Με δοκίμασαν στην Αμερική και τις βρήκα όλες μετά. Απόρεσαν... "Δεν πήγες καθόλου σχολείο;" "Καθόλου". Η πράξη, βλέπεις!
Κι αφού τους είπα "Δεν θέλω να του δείξετε", λεν τα παιδιά "Εντάξει". Με ξέραν τα παιδιά... "Κλαρίνο εσύ, θεωρία εμείς". Κάποια φορά, πριν φύγω για την Αμερική, πρέπει να ήταν πριν του Ευαγγελισμού, "Παππού", μου λέει ο μικρός, "δείξε μου τον Καλαματιανό, γιατί θα παίξουμε..." Του' δειξα το Καλαματιανό όπως το παίζω εγώ, σ'ν εντέλεια. Φεύγω για Αμερική. Του λέει ο δάσκαλος: "Πέτρο, το καν'ς το Καλαματιανό;" "Το κάνω". "Για πάμε να το κάν'ς"... είχε ορχήστρα ολόκληρη... και κιθάρα μέσα... και βιολί μέσα... και ντουμπερλέκια μέσα... το κάνει το παιδί επαγγελματικό. Παίρνει το κλαρίνο ο δάσκαλος και το δείχνει αλλοιώς! Το κάνει το παιδί. Γυρνάω απ' την Αμερική... και τ' ακούω... "Έλα δω, Πέτρο. Έτσι σου το' δειξα εγώ;" "Παππού..." "Ταξί", του λέω, "να πάμε στο δάσκαλο απάν'". Βρίσκω τους δασκάλους... "Βρε παιδιά... εγώ θα ισιώνω το κλίμα, εσείς θα το στραβώνετα;... Σας είπα μόνο θεωρία". "Έπαιζε εξηκοστά τέταρτα ενώ τ' άλλα παιδάκια έπαιζαν δέκατα έκτα", λέει ο δάσκαλος. "Τι να έκανα; Το 'παιζε σαν εκπαιδευμένος επαγγελματίας". "Θα σε παρακαλέσω, άλλη φορά να μην τον βάλεις να παίξει. Διότι αν το κάνεις δυο-τρεις φορές, μου τον στράβωσες".
Και στον Πέτρο λέω: "πέτρο, μάθε τους νόμους της μουσικής κι εγώ μετά θα σου μάθω ότι ορισμένα πράγματα πρέπει να τα σπάσουμε για να προχωρήσουμε. Ορισμένοι κανόνες πρέπει να σπάσουν". Άκουσα τον Benny Goodman στην Αμερική - ήρθε στο μαγαζί μου, πήρε το κλαρίνο κι έπαιξε... κι ορισμένα πράγματα τα 'σπαγε... άαα λέω... τα σπάει αυτός που έχει σπουδάσει μουσική... άρα καλά κάνουμε εμείς που τα σπάμε... εκ πείρας!
ΜΙα μέρα λέω στον γιο μου: "Θέλεις να κάνουμε μια δουλεια... να κάτσει ακόμα ένα χρόνο στο σχολείο και να τον πάρω για δυο χρόνια, να πάω σ' ένα βουνό... να μη βλέπει ούτε άνθρωπο, ούτε κανέναν - εγώ κι αυτός! Να του μάθω τα πάντα όπως τα παίζω εγώ... και να σου κατεβάσω μετά από δυο χρόνια ένα κλαρίνο -να μας φέρνετε μόνο να τρώμε και να φεύγετε, να μη σας βλέπουμε!- που να χαλάει τον κόσμο.

Τι απάντησε ο γιος σας;

Ένας κούκος δεν φέρνει την Άνοιξη! Αν μετά από δυο-τρία χρόνια ο κόσμος αλλάξει, τι θα κάνει αυτός;

Τι κρίμα!

Κι έτσι, του μεταβιβάζω την οικογενειακή παράδοση όπως μπορώ. Του μιλάω και για τα βιώματά μας -τα δικά μου, του πατέρα, του παππού-, γιατί τι γίνεται τώρα; ο πατέρας μου ζει. Είναι 93 χρονών...(το 2001) ζει στην Αμερική... πήγα στην Αμερική και... καθήσαμε και φάγαμε οι δυο μας... έβαλα και λίγο κρασί... "Θα πιούμε από ένα κρασί, πατέρα;" "Όχι", μου λέει, "εγώ δεν πίνω". Του λέω: "Πατέρα, θα πάρεις λίγο το κλαρίνο;" "Αχ, ψυχίτσα μου, δε μπορώ εγώ - πάρτ' το εσύ". Παίρνω το κλαρίνο και πάιζω το μοιρολόι που μου είχε δείξει κάποτε... Απ! Ζωήρεψε! "Όχι! Δώσ' μου το κλαρίνο!" Το πήρε, έπαιξε... "Για κάτσε, κάτσε πατέρα..." του λέω... παίρνω το άλλο κλαρίνο, παίζω το ίδιο, αλλά... άλλο έβγαινε από την καμπάνα του κλαρίνου του, αλλο από τη δική μου! Ίδιο όργανο, ίδιες νότες, αλλά... αυτού είναι τα βιώματα...

Άλλη ψυχή!

Άλλη ψυχή έβγαινε από την καμπάνα του, άλλη από τη δική μου! Κι όταν ήρθε στην Ελλάδα του είπα: "Πατέρα, θέλω να ξαναπαίξουμε εκείνο το μοιρολόι" - εκείνος, εγώ, ο γιος μου και ο εγγονός μου! Τέσσερα διαφορετικά μοιρολόγια κι ας παίζαμε το ίδιο. Εκεί διαβάζεις τη ζωή του καθενός! Την ψυχή, που είπες προηγουμένως.

Απόσπασμα από το βιβλίο "Με κέντημα δικό του, (μια μπάντα του Πετρο-Λούκα Χαλκιά", εκδόσεις Ίνδικτος 2003, συγγραφέας Κων/νος Θεμελής

Μετά τιμής, Χασκίλ Στέλλα:)
Τελευταία επεξεργασία από Χασκίλ σε 24 Μαρ 2009 11:35 pm, έχει επεξεργασθεί 1 φορά συνολικά.

Άβαταρ μέλους
bill1961
συντονιστής<br>(03/2008 ως τώρα)
Δημοσιεύσεις: 1024
Εγγραφή: 10 Μάιος 2005 11:51 pm
Τοποθεσία: Ηγουμενίτσα

#2 Δημοσίευση από bill1961 »

Αγαπητή Στέλλα,

μιλάμε για έναν ζωντανό (και εν ενεργεία) θρύλο του ηπειρώτικου κλαρίνου. Και θα μου επιτρέψετε το διαχωρισμό αυτό (σε ηπειρώτικο και μη), όχι γιατί γνωρίζω στοιχεία της τεχνικής του παιξίματος του κλαρίνου, αλλά γιατί τα ηπειρώτικα δημοτικά τραγούδια "φωνάζουν από μακριά" περί της καταγωγής τους. Η μελαγχολία που εκπέμπουν (εκτός ίσως από ορισμένα ζαγορίσια) και η οποία εκδηλώνεται και με τους στίχους, αλλά κυρίως από το παίξιμο του κλαρίνου, δεν αφήνει περιθώρια να σκεφτείς μην είναι ρουμελιώτικο, μωραΐτικο ή δεν ξέρω τι....
Αν δε κατά τύχη, κανείς "πέσει στα βαριά", δηλ. ακούσει και τα πολυφωνικά τραγούδια της Ηπείρου (και όχι από κάτι δραματοποιημένες και τελικώς τυποποιημένες εκτελέσεις της δισκογραφίας, αλλά από τους ελάχιστους πια γέροντες που γνωρίζουν και επιμένουν), τότε θα "του πάρει το μυαλό" η πεντατονία...

AGIS
More than 150 posts user.
Δημοσιεύσεις: 392
Εγγραφή: 05 Φεβ 2005 06:16 pm
Επικοινωνία:

#3 Δημοσίευση από AGIS »

......Αν δε κατά τύχη, κανείς "πέσει στα βαριά", δηλ. ακούσει και τα πολυφωνικά τραγούδια της Ηπείρου (και όχι από κάτι δραματοποιημένες και τελικώς τυποποιημένες εκτελέσεις της δισκογραφίας, αλλά από τους ελάχιστους πια γέροντες που γνωρίζουν και επιμένουν), τότε θα "του πάρει το μυαλό" η πεντατονία...
ΟΚ έτσι είναι, αλλά υπάρχουν προσπάθειες κι από νεώτερους που με κάποια σχήματα προσπαθούν να διατηρήσουν αυτή τη μουσική παράδοση.

Όπως εδώ που απ' ό,τι φαίνεται πρόκειται για το "Πολυφωνικό συγκρότημα Νεολαίας της Γλύνας 1989
Η ομάδα των τελευταίων Γλυνιώτων που ασχολήθηκαν με το παραδοσιακό πολυφωνικό τραγούδι."
Μάρκος Μπότσαρης - μέρα που 'ναι αύριο.

http://www.youtube.com/watch?v=AwJ9CCgywtw

Κι εδώ, ξανά κάποιοι νέοι, όμως αυτοί φαίνεται δεν χρειάζονται σύλλογο για να τραγουδήσουν τα τραγούδια τους...

http://www.youtube.com/watch?v=93SdceuF ... re=related

Άβαταρ μέλους
Χασκίλ
Συντονιστής
Δημοσιεύσεις: 560
Εγγραφή: 27 Δεκ 2006 11:53 pm
Τοποθεσία: Θεσσαλονίκη

#4 Δημοσίευση από Χασκίλ »

"Άμα ήρθε αυτός... τώρα θ' ακούσετε!"

Πότε γυρίσατε;

Το 1979. Καλοκαίρι. Έφτασα βράδυ και βλέπω στην τηλεόραση ότι την άλλη μέρα γίνεται, στο Στάδιο Ειρήνης και Φιλίας, κάτι σαν σύναξη όλων των κλαρίνων της παράδοσης. Θα την παρουσίαζε ο Άλκης Στέας. Λέω: "Δεν παίρνω το κλαρίνο να πάω;" Πάω την άλλη μέρα, κάνω να περάσω. "Εσείς που πάτε, κύριε;", με ρωτάει. Λέω: "Παίζω κι εγώ λιγάκι κλαρίνο κι ήρθα να παίξω, να μ' ακούσετε". "Μα δεν δήλωσες συμμετοχή, βρε παιδί μου κι ο κόσμος θα φύγει μετά τις 2 το μεσημέρι". Λέω: "Στο τέλος, αν γίνεται". "Καλά, μπες και βλέπουμε". Πέρασα, με είδαν όλοι και δεν με γνώρισαν. Με βλέπει ο μπάρμπα-Τάσιος(Χαλκιάς) και κάνει μια κίνηση σαν να λέει είναι ο Πέτρος ή δεν είναι; Έρχεται εκεί κοντά. "Πέτρο, εσύ είσαι;" "Εγώ είμαι, μπάρμπα-Τάσιο". "Καλά, πότε ήρθες;" "Χτες το βράδυ". "Άμα ήρθε αυτός... τώρα θ' ακούσετε", λέει στους άλλους - τ' άλλα τα παιδιά δε με ήξεραν.
Εν τω μεταξύ, στα είκοσι χρόνια που έμεινα στην Αμερική, εγώ δεν είχα νοθεύσει καθόλου την παράδοσή μας. Όταν τους άκουσα, τα βρήκα όλα... αναμαλλιασμένα. Ούτε Πωγωνίσιο-Πωγωνίσιο, ούτε Σκάρο-Σκάρο, ούτε Μοιρολόι-Μοιρολόι. Τα' χαν ανακατέψει και τα είχαν κάνει ένα "τουρλού". "Μωρέ, τι παίζουν;" λεω, "τι παίζουν τώρα; Πως έγινε έτσι εδώ στην Ελλάδα;" Αφού τέλειωσαν, λέει ο Άλκης Στέας - ο κόσμος σηκώθηκε να φύγει: "Για καθίστε δυο λεπτά ακόμα", λέει, "να δούμε ο απόδημος Ελληνισμός της Νέας Υόρκης πως κρατάει την παράδοση... Μας ήρθε ένας μετά από είκοσι χρόνια απουσίας".
Με το που άρχισα έναν Σκάρο -εγώ το' παιζα ατόφιο- ο κόσμος... οι σφυριχταριές, μπερέδες στον αέρα, παλτά βγάζανε, φωνάζανε "κι άλλο, κι άλλο, κι άλλο...", όλοι είχαν παίξει από τρία τραγούδια, από τις δυόμισι πάει τρεις η ώρα παίζοντας εγώ. Λοιπόν... σηκώθηκαν κάποιοι της Πανηπειρωτικής και είπαν: "Να πάρουμε έναν χορό με τούτο το κλαρίνο!" "Βρε παιδί μου, μου θυμίζεις τα παιδικά μου χρόνια", λέει ο Στέας -ήταν Ζαγορίσιος ο Στέας-, "που ήσουν κρυμμένος εσύ;"

...

Χαρισιάδης...

... Χρήστος. Το καλύτερο κλαρίνο. Ακόμα και τα σημερινά κλαρίνα δεν μπορούν να τον φτάσουν. Πήγαινε εκατό χρόνια μπροστά αυτός.

Ήταν καλύτερος κι από σας;

Πολύ. Τρομερός! Από τον Σκάρο του μπόρεσα να πάρω ένα 25-30%. Το άλλο 70% δεν μπόρεσα να το βγάλω... δε βγαίνει... δε βγαίνει... τρομερός σου λέω.

Ήταν συγγενής σας από τη μεριά της μητέρας σας;

Ναι.

Ο οποίος δεν έχει αφήσει ηχογραφήσεις;

Άφησε! Πολλές! Αυτός έβγαλε τον Σκάρο, δικός του είναι. Το '29, που οι δίσκοι βγαίναν με κερί. Θα σου γράψω μια κασέτα για ν' ακούσεις τι διαφορές υπάρχουν.

Μεταξύ σας;

Όχι μόνο. Εγώ πήρα όλα τα κλαρίνα, από τότε που οι δίσκοι γράφονταν με κερί... δηλαδή πήρα ένα τραγούδι για να κάνω έλεγχο στην αλλαγή κάθε κοινωνίας που γένονταν. Πήρα την "Ιτιά", φερ' ειπείν. Την έπαιζε ένας Δαμάλλας λεγόμενος, Δαμάλλας... το '20;... μ' ένα κέντημα δικό του. Φεύγουμε απ' αυτόν, ερχόμαστε στον Καρακώστα, ακούω τις δυο "Ιτιές" και βλέπω ότι ετούτος κρατάει το κέντημα και προσθέτει κι ένα δικό του κεντηματάκι. "Άαα!" λέω, "καλό αυτό". Προχωράω τώρα δεκαετίες παρακάτω... την έχει ένας Μαλλιάρας. Κρατάει τα δυο προηγούμενα κεντίδια, έβαλε κι αυτός το δικό του. Έρχομαι στον Τάσιο Χαλκιά τώρα. Κάνει τα τρία-τέσσερα κεντήματα, βάζει κι αυτός το δικό του. Κάνω κι εγώ τώρα την "Ιτιά", κρατάω όλα τα προηγούμενα, προσθέτω και τα δικά μου.


Απόσπασμα από το βιβλίο "Με κέντημα δικό του, (μια μπάντα του Πετρο-Λούκα Χαλκιά)", εκδόσεις Ίνδικτος 2003, συγγραφέας Κων/νος Θεμελής

Μετά τιμής, Χασκίλ Στέλλα:)

Απάντηση

Επιστροφή σε “Προτάσεις”