Πρώτες εκτελέσεις και τόνοι (από μεταφορά)

[Νίκος Α. Πολίτης]

Συγνώμη, δεν ήμουν ενήμερος των προηγηθεισών συζητήσεων και έτσι παρασύρθηκα από την τελευταία παράγραφο του liga rosa.

Ως μη επαγγελματίας μουσικός, είμαι βέβαια ο τελευταίος που θα είχε άποψη για τη συμπεριφορά επαγγελματιών τραγουδιστών και οργανοπαικτών σχετικά με αλλαγές τονικής βάσης, αν αυτό είναι το θέμα.

Αν πάλι, το θέμα είναι αν θα τραγουδάμε και θα συνοδεύουμε τα κομμάτια συγκερασμένα ή στα φυσικά τους διαστήματα, ανάλογα με το πώς γράφτηκαν και ηχογραφήθηκαν στην πρώτη τους εκτέλεση, επειδή έχω κάποια σχετική πείρα θα έλεγα ότι ακόμα και ένα έμπειρο αφτί δύσκολα θα διακρίνει, σε μια κάπως πολυμελή ορχήστρα, μια συγκερασμένη νότα από μια σε φυσικό διάστημα τραγουδισμένη, εκτός αν η μελωδία κάθεται για κάποια δευτερόλεπτα στη νότα αυτή. Και είναι απειροελάχιστες οι στιγμές όπου η συνήχηση της ασυγκέραστης νότας από τον τραγουδιστή και της συγκερασμένης από κάποιο όργανο θα δημιουργήσουν πρόβλημα από διακρότημα, ή αίσθημα παραφωνίας.

Για τον μετατονισμό, οι εποχές όπου στους πολίτικους μεϊχανέδες, μια παραγγελία για κάποιο συγκεκριμένο κομμάτι δεν γινόταν δεκτή με την αιτιολόγηση ότι «δεν είναι ο χανεντές (τραγουδιστής) τάδε εδώ και ο δείνα, που έχουμε σήμερα μαζί μας, δεν μπορεί να βγάλει το τραγούδι αυτό π. χ. στο νεβά, όπου και είναι τονισμένο», έχουν παρέλθει εδώ και αιώνα περίπου. Θα ήταν εξωπραγματικό να κολλήσουμε απόλυτα στην άποψη «εδώ το ήθελε το κομμάτι ο συνθέτης του, εδώ το λέμε και εμείς» γιατί, όπως λέει και ο Άλκης, Χατζηχρήστο δεν θα μπορούσαμε να παίξουμε.

[socrates]

Θεωρω το τραγουδι σαν ενα μικρο μουσικο εργο το οποιο συνηθως δεν μετατροπει και δεν παρουσιαζει καμια ιδιαιτερη δυσκολια στον μετατονισμο σε οποιανδηποτε τονικοτητα,(με καποια επιφυλλαξη φυσικα ως προς τις δυνατοτητες φωνων και οργανων). Συνεπως ο μουσικος πρεπει να ειναι ικανος να το μεταφερει οπου απαιτουν οι περιστασεις της στιγμης χωρις πολλες σοβαρες αντιρησεις (αλλα πρεπει να λαμβανονται υπ' οψην οπου υπαρχουν κι' αυτες).
Το ρεμπετικο τραγουδι και μαλιστα αυτο της ανωνημης μουσας δεν εχει δεδομενη τονικοτητα. Οι μουσικοι το επαιζαν και θα το παιζουν παντα απο οπου τους βολευει. Τωρα, πολλα τραγουδια γραφτηκαν απο επωνημους συνθετες με συγκεκριμενη τονικοτητα στο μιαλο και κυριως για να εκμεταλευτουν τις φωνητικες δυνατοτητες του Α η του Β προικισμενου τραγουδιστη η τραγουδηστριας. Αυτο ειναι ΟΚ, αλλα εμεις δεν ειμαστε αυτοι. Οταν η κορυφωση μιας μελωδιας χτυπαει το ψηλο σολ και τραγουδα ο Χατζηχρηστος, ολα ακουγονται φυσιολογικα γιατι η νοτα ειναι πολυ ευχρηστη στη δικη του φωνητικη εκταση, αλλα δεν θα συνεβαινε το ιδιο αν τραγουδουσε την ιδια μελωδια ο Τσαουσακης. Αυτο δεν σημαινει πως ο Τσαουσακης δεν ειναι εξισου καλος τραγουδιστης, απλα μονο οτι πρεπει να παιξουμε την μελωδια λιγο χαμηλωτερα για να εχουμε την ιδια καλη κορυφωση κι' απο αυτον, στη δικη του χρεια και στη δικη του ευχρηστη φωνητικη εκταση.
Ας μην κανουμε λοιπον νομο την τονικοτητα που ετυχε να ηχογραφηθει ενα τραγουδι. Οι ιδιοι οι ρεμπετες της αλλαζαν κατα βουληση στο παλκο. Διαφορετικα οντως θα μας κλαινε οι ρεγγες μετα απο κανα μισαωρο ζωντανου ξεφωνηματος.

[ADAMAS]

σωστα τα λες φιλε(SOKRATES)πολλες φορες συμβαινει στα μαγαζια που παμε πολοι μουσικοι ναμη μπορουν ναπαιξουν απο αλλο τονο για να μη σου πω οτι οι περισοτεροι παιζουν μονο απο τον τονο που πιανουν αυτοι.

[ADAMAS]

σωστα τα λες φιλε(SOKRATES)πολλες φορες συμβαινει στα μαγαζια που παμε πολοι μουσικοι ναμη μπορουν ναπαιξουν απο αλλο τονο για να μη σου πω οτι οι περισοτεροι παιζουν μονο απο τον τονο που πιανουν αυτοι.

[liga rosa]

στο θέμα μας πάλι, ξέχασα πριν να αναφέρω πως οι βασικοί φθόγγοι των αραβικών μακάμ (που τα αντιλαμβάνομαι σαν πρόγονους των δικών μας δρόμων) βασίστηκαν στην ανθρώπινη φωνή -όπως και η βυζαντινή, καθαρά φωνητική μουσική. ας μας διαφωτίσει κάποιος ασυγκέραστος!

χμ, από δώ ξεκίνησε η παρανόηση... ευχαριστώ για τις πληροφορίες πάντως!
εννοούσα πως η μουσική της ανατολικής μεσογείου χρησιμοποιεί και για τα όργανα την έκταση της ανθρώπινης φωνής. γιατί απλούστατα μπορούμε να φτιάξουμε πρίμα-μπάσα όργανα, αλλά όχι και φωνές!
λόγω ασυγκέραστου συστήματος, συγκεκριμένα μακάμ κλπ ξεκινούσαν από συγκεκριμένους φθόγγους. αυτός ο περιορισμός έχει εκλείψει στο μπουζούκι και στην κιθάρα, αλλά οι ανοιχτές χορδές και η μεσαία περιοχή των οργάνων είναι που καθορίζουν πια τις πρόσφορες τονικότητες -σε συνδυασμό με την εκάστοτε φωνή πάντα.
στο θέμα ακριβώς που έβαλε ο χρήστος-collector, θα έχουμε πιο κοντινό άκουσμα στην πρώτη εκτέλεση αν δεν αλλάξουμε τόνο. και το ιδανικό ίσως ήχο, γιατί ο συνθέτης δεν διάλεξε τυχαία την δακτυλοθεσία. αν βρούμε δε φωνή με την ίδια έκταση τόσο το καλύτερο. μέχρι τότε, όμως, ας βάλουμε νερό στο κρασί μας και μαλακτικό στο λαιμό μας...
σόρρυ αν επαναλαμβάνομαι, προσπαθώ να γίνω σαφής