4. ΑΠΤΑΛΙΚΟ(Σ):
Ο ρυθμός αυτός σχηματίζεται αν ξεκινήσουμε το Παλιό Ζεϊμπέκικο από το 7ο όγδοο:
1 μέτρο Παλιού Ζεϊμπέκικου 9/8:
...1o......2o.......3o......4o......5o......6o......7o......8o......9o......
.dum..tek-tek...dum....tek...dum..tek-tek.dum....tek......tek....
1 μέτρο Απτάλικου 9/8:
dum......tek.......tek...dum..tek-tek.dum....tek...dum...tek-tek..
Στο 2ο και το 3ο όγδοο μπορεί να έχουμε αντίθετες δυναμικές. Ο Απτάλικος είναι ο ρυθμός ο οποίος προσεγγίζει περισσότερο το συνδυασμό μετρικών σχημάτων 3 +2 +2 +2, ο οποίος δεν συναντάται στα ρεμπέτικα τραγούδια. Η μόνη του διαφορά είναι ότι το 5ο και το 9ο όγδοο αναλύεται σε δύο δέκατα έκτα.
Σε περίπτωση που συναντήσουμε τραγούδια με αργή και συγκεκριμένα με τη μισή ταχύτητα θα πρέπει να δεχτούμε ως μέτρο τα 9/4 ενώ με διπλάσια ταχύτητα θα έχουμε 9/16.
Ο Απτάλικος είναι αντικριστός χορός και ολοκληρώνεται ανά εννέα χρόνους. Πολύ σημαντικά είναι τα τρία πρώτα βήματα στα οποία δίνεται έμφαση από τους χορευτές και αντιστοιχούν στους τρεις πρώτους χτύπους, δηλαδή στο 1ο, 2ο και 3ο όγδοο.
Παραδείγματα:
Πίνω και μεθώ
Στο Φάληρο που πλένεσαι
Αντιλαλούν οι φυλακές
Κάν’ τονε Σταύρο
Αν παίξουμε ένα Πεταχτό Ζεϊμπέκικο από το 7ο όγδοο θα έχουμε μία Παραλλαγή Απτάλικου, η οποία δεν συναντάται συχνά:
1 μέτρο Πεταχτού Ζεϊμπέκικου 9/8:
...1o......2o......3o......4o......5o......6o......7o......8o......9o.......
dum-tek.tek...dum.....tek.dum-tek.tek....dum....tek.....tek.......
1 μέτρο Παραλλαγής Απτάλικου 9/8:
..dum....tek.....tek..dum-tek.tek...dum.....tek.dum-tek.tek.......
Παράδειγμα αποτελεί το “Έμαθα πως είσαι μάγκας”. Χαρακτηριστική είναι η μελωδική γραμμή του τραγουδιού τόσο στα όργανα όσο και στη φωνή. Ο τονισμός φανερώνει ξεκάθαρα την παραλλαγή αυτή του Απτάλικου.
Ρυθμοί στα ρεμπέτικα τραγούδια
-
Νίκος Τριήρης
- More than 150 posts user.
- Δημοσιεύσεις: 286
- Εγγραφή: 13 Σεπ 2007 12:43 pm
- Τοποθεσία: Αθήνα, Χολαργός
-
Νίκος Τριήρης
- More than 150 posts user.
- Δημοσιεύσεις: 286
- Εγγραφή: 13 Σεπ 2007 12:43 pm
- Τοποθεσία: Αθήνα, Χολαργός
5. ΚΑΜΗΛΙΕΡΙΚΟ(Σ):
Είναι παραλλαγή του Παλιού Ζεϊμπέκικου με μόνη διαφορά ότι 4ο όγδοο αναλύεται σε δύο δέκατα έκτα. Υπάρχει όμως ως ξεχωριστός ρυθμός, διότι χορεύεται τελείως διαφορετικά και δη με ζευγάρια αντικριστά πλησιάζοντας τον Καρσιλαμά.
...1ο....2ο......3ο.....4ο......5ο......6ο.......7ο.....8ο....9ο....
dum.tek-tek.dum.tek-tek.dum..tek-tek.dum..tek...tek...
Αρκετές φορές είναι πιο γρήγορος από τον Παλιό Ζεϊμπέκικο, αλλά πιο αργός από τον Καρσιλαμά, θυμίζοντας το άκουσμά του. Δεδομένου ότι στα πιο γρήγορα κομμάτια δεν προλαβαίνει η κιθάρα να παίζει όλα τα δέκατα έκτα ή δεν ακούγεται ωραία ακούμε ρυθμό Παλιό Ζεϊμπέκικο από την κιθάρα και Καμηλιέρικο από το μπαγλαμά αν υπάρχει. Η κιθάρα μπορεί να παίζει και πιο αφαιρετικά διατηρώντας τα χτυπήματα των ισχυρών θέσεων και τα δύο τελευταία, για να δοθεί έμφαση στον εννιάσημο χαρακτήρα και ο ρυθμός να υποδεικνύεται κατά κάποιο τρόπο από τη μελωδία του μποζουκιού πχ. (Γ)καμηλιέρικο
Έτσι μπορεί να οδηγηθούμε στο παράδοξο φαινόμενο σε ένα τραγούδι που είναι γραμμένο σε Καμηλιέρικο ρυθμό η κιθάρα να παίζει Παλιό Ζεϊμπέκικο, το οποίο συναντάται στην πλειοψηφία των περιπτώσεων. Παράδειγμα αποτελεί "H μικρή του καμηλιέρη" (1/8=142 άρα 1/4=66, η "Ατσιγγάνα" (1/8 ή 1/16=170 άρα 1/4 ή 1/8=85) η "Πλημύρα" (1/8=144 άρα 1/4=72, "Για να ξέρεις αλανιάρη" (1/8=142 άρα 1/4=71), "Η Ελένη η ζωντοχήρα" (1/8=142 άρα 1/4=71)κ.ά.
Ο ρυθμός χαρακτηρίζεται περισσότερο από το άκουσμα και την αίσθηση που αποπνέει παρά από τον ακριβή ρυθμό που κρατούν τα ρυθμικά όργανα. Πιο πιστό ρυθμικό όργανο είναι ο μπαγλαμάς στην πλειοψηφία των περιπτώσεων ή κάποιο κρουστό αν υπάρχει. Από μουσικής άποψης τα τραγούδια που είναι γραμμένα σε Καμηλιέρικο ρυθμό διακρίνονται συχνά από επανάληψη μίας μελωδικής φράσης τρεις φορές, η οποία "λύνεται" στην τέταρτη. Το Καμηλιέρικο είναι περισσότερο εμπειρικό βίωμα ως προς τον τρόπο αναγνώρισης παρά εντοπισμού αυστηρά δομημένων χτυπημάτων στα ρυθμικά όργανα.
Θα μπορούσε κάποιος να υποστηρίξει ότι το Καμηλιέρικο μοιάζει με έναν Καρσιλαμά παιγμένο με νοοτροπία Παλιού Ζεϊμπέκικου.
Αν παρατηρήσουμε τα τραγούδια που έχουν γραφτεί σε Καμηλιέρικο ρυθμό και ιδιαίτερα αυτά στα οποία η κιθάρα παίζει Παλιό Ζειϊμπέκικο θα διαπιστώσουμε ότι είναι πιο γρήγορα από τον Παλιό Ζεϊμπέκικο. Εξάλλου δεν θα μπορούσαν να χορευτούν παρόμοια με τον Καρσιλαμά για λόγους ταχύτητας. Έτσι θα μπορούσαμε να ισχυριστούμε ότι κάποια Καμηλιέρικα είναι 9/8 και κάποια 9/16. Όσο αυξάνει η ταχύτητά τους τόσο περισσότερο προσεγγίζουν τον Καρσιλαμά.
Όπως έχει επισημανθεί ήδη το αν είναι τέταρτα ή όγδοα ή δέκατα έκτα ένας ρυθμός εξαρτάται από την ταχύτητά του σε σχέση με τα υπόλοιπα ρεμπέτικα τραγούδια που είναι γραμμένα τόσο σε αυτόν το ρυθμό όσο και σε άλλους. Έτσι αν διαπιστώσουμε ότι τα τέταρτα έχουν περίπου 40 χτύπους το λεπτο, τα όγδοα θα έχουν 80 και τα δέκατα έκτα 160. Επομένως τα τραγούδια που αναφέρονται ως παραδείγματα και έχει γραφτεί η ταχύτητά τους δίπλα έχουν μέτρο 9/16. Αν όμως τα τέταρτα διαπιστώσουμε ότι έχουν ταχύτητα περίπου 50 χτύπους το λέπτο τότε τα όγδοα θα έχουν 100 και τα δέκατα έκτα 200. Άρα μέχρι τα 150 θα είναι περισσότερο 9/8 και από τα 150 και πάνω θα έιναι 9/16.
Στην παρτιτούρα συναντάμε το Καμηλιέρικο με μέτρο 9/8 στην πλειοψηφία των περιπτώσεων κυρίως για λόγους καλύτερης οπτικής απεικόνισης και ευκολίας στην ανάγνωση.
Μεταγενέστερα των ρεμπέτικων τραγουδιών γράφτηκαν τραγούδια σε Καμηλιέρικο ρυθμό, όπως “Με παρέσυρε το ρέμα”, “Tο Βαπόρι απ’ την Περσία” “Ρολόι – κομπολόι” κ.ά.
Είναι παραλλαγή του Παλιού Ζεϊμπέκικου με μόνη διαφορά ότι 4ο όγδοο αναλύεται σε δύο δέκατα έκτα. Υπάρχει όμως ως ξεχωριστός ρυθμός, διότι χορεύεται τελείως διαφορετικά και δη με ζευγάρια αντικριστά πλησιάζοντας τον Καρσιλαμά.
...1ο....2ο......3ο.....4ο......5ο......6ο.......7ο.....8ο....9ο....
dum.tek-tek.dum.tek-tek.dum..tek-tek.dum..tek...tek...
Αρκετές φορές είναι πιο γρήγορος από τον Παλιό Ζεϊμπέκικο, αλλά πιο αργός από τον Καρσιλαμά, θυμίζοντας το άκουσμά του. Δεδομένου ότι στα πιο γρήγορα κομμάτια δεν προλαβαίνει η κιθάρα να παίζει όλα τα δέκατα έκτα ή δεν ακούγεται ωραία ακούμε ρυθμό Παλιό Ζεϊμπέκικο από την κιθάρα και Καμηλιέρικο από το μπαγλαμά αν υπάρχει. Η κιθάρα μπορεί να παίζει και πιο αφαιρετικά διατηρώντας τα χτυπήματα των ισχυρών θέσεων και τα δύο τελευταία, για να δοθεί έμφαση στον εννιάσημο χαρακτήρα και ο ρυθμός να υποδεικνύεται κατά κάποιο τρόπο από τη μελωδία του μποζουκιού πχ. (Γ)καμηλιέρικο
Έτσι μπορεί να οδηγηθούμε στο παράδοξο φαινόμενο σε ένα τραγούδι που είναι γραμμένο σε Καμηλιέρικο ρυθμό η κιθάρα να παίζει Παλιό Ζεϊμπέκικο, το οποίο συναντάται στην πλειοψηφία των περιπτώσεων. Παράδειγμα αποτελεί "H μικρή του καμηλιέρη" (1/8=142 άρα 1/4=66, η "Ατσιγγάνα" (1/8 ή 1/16=170 άρα 1/4 ή 1/8=85) η "Πλημύρα" (1/8=144 άρα 1/4=72, "Για να ξέρεις αλανιάρη" (1/8=142 άρα 1/4=71), "Η Ελένη η ζωντοχήρα" (1/8=142 άρα 1/4=71)κ.ά.
Ο ρυθμός χαρακτηρίζεται περισσότερο από το άκουσμα και την αίσθηση που αποπνέει παρά από τον ακριβή ρυθμό που κρατούν τα ρυθμικά όργανα. Πιο πιστό ρυθμικό όργανο είναι ο μπαγλαμάς στην πλειοψηφία των περιπτώσεων ή κάποιο κρουστό αν υπάρχει. Από μουσικής άποψης τα τραγούδια που είναι γραμμένα σε Καμηλιέρικο ρυθμό διακρίνονται συχνά από επανάληψη μίας μελωδικής φράσης τρεις φορές, η οποία "λύνεται" στην τέταρτη. Το Καμηλιέρικο είναι περισσότερο εμπειρικό βίωμα ως προς τον τρόπο αναγνώρισης παρά εντοπισμού αυστηρά δομημένων χτυπημάτων στα ρυθμικά όργανα.
Θα μπορούσε κάποιος να υποστηρίξει ότι το Καμηλιέρικο μοιάζει με έναν Καρσιλαμά παιγμένο με νοοτροπία Παλιού Ζεϊμπέκικου.
Αν παρατηρήσουμε τα τραγούδια που έχουν γραφτεί σε Καμηλιέρικο ρυθμό και ιδιαίτερα αυτά στα οποία η κιθάρα παίζει Παλιό Ζειϊμπέκικο θα διαπιστώσουμε ότι είναι πιο γρήγορα από τον Παλιό Ζεϊμπέκικο. Εξάλλου δεν θα μπορούσαν να χορευτούν παρόμοια με τον Καρσιλαμά για λόγους ταχύτητας. Έτσι θα μπορούσαμε να ισχυριστούμε ότι κάποια Καμηλιέρικα είναι 9/8 και κάποια 9/16. Όσο αυξάνει η ταχύτητά τους τόσο περισσότερο προσεγγίζουν τον Καρσιλαμά.
Όπως έχει επισημανθεί ήδη το αν είναι τέταρτα ή όγδοα ή δέκατα έκτα ένας ρυθμός εξαρτάται από την ταχύτητά του σε σχέση με τα υπόλοιπα ρεμπέτικα τραγούδια που είναι γραμμένα τόσο σε αυτόν το ρυθμό όσο και σε άλλους. Έτσι αν διαπιστώσουμε ότι τα τέταρτα έχουν περίπου 40 χτύπους το λεπτο, τα όγδοα θα έχουν 80 και τα δέκατα έκτα 160. Επομένως τα τραγούδια που αναφέρονται ως παραδείγματα και έχει γραφτεί η ταχύτητά τους δίπλα έχουν μέτρο 9/16. Αν όμως τα τέταρτα διαπιστώσουμε ότι έχουν ταχύτητα περίπου 50 χτύπους το λέπτο τότε τα όγδοα θα έχουν 100 και τα δέκατα έκτα 200. Άρα μέχρι τα 150 θα είναι περισσότερο 9/8 και από τα 150 και πάνω θα έιναι 9/16.
Στην παρτιτούρα συναντάμε το Καμηλιέρικο με μέτρο 9/8 στην πλειοψηφία των περιπτώσεων κυρίως για λόγους καλύτερης οπτικής απεικόνισης και ευκολίας στην ανάγνωση.
Μεταγενέστερα των ρεμπέτικων τραγουδιών γράφτηκαν τραγούδια σε Καμηλιέρικο ρυθμό, όπως “Με παρέσυρε το ρέμα”, “Tο Βαπόρι απ’ την Περσία” “Ρολόι – κομπολόι” κ.ά.
-
Νίκος Τριήρης
- More than 150 posts user.
- Δημοσιεύσεις: 286
- Εγγραφή: 13 Σεπ 2007 12:43 pm
- Τοποθεσία: Αθήνα, Χολαργός
6. ΚΑΡΣΙΛΑΜΑΣ:
Αποτελείται από τα μετρικά σχήματα 2 και 3 με διάταξη 2+2+2+3:
...1ο....2o....3o....4o....5o....6o....7o....8o....9o....
..dum..tek..dum..tek..dum...tek..dum..tek…tek....
Αν κάνουμε ένα συσχετισμό με τους ρυθμικούς εννιάσημους θα διαπιστώσουμε ότι μοιάζει περισσότερο με το Παλιό Ζεϊμπέκικο και η μόνη τους διαφορά είναι ότι ο Καρσιλαμάς δεν αναλύει το 2ο και το 6ο όγδοο σε δύο δέκατα έκτα έκαστο. Θα μπορούσαμε να πούμε ότι είναι στην ουσία ο ίδιος ρυθμός και επειδή παίζεται πιο γρήγορα (Καρσιλαμάς) παραλείπουμε τα δέκατα έκτα.
Φυσικά είναι διαφορετικοί ρυθμοί με άλλο άκουσμα και νοοτροπία καθώς και χορό.
Επίσης θα μπορούσαμε να πούμε ότι ο Καρσιλαμάς είναι ένας Μαντηλάτος συν το μετρικό σχήμα 2.
Το μέτρο 9/16 ταιριάζει περισότερο σε σχέση με τα 9/8 στις ταχύτητες των ρεμπέτικων τραγουδιών
Στις παρτιτούρες συναντάται συνήθως με μέτρο 9/8.
Στα τούρκικα Καρσιλαμάς θα πει αντικρυστός και χορεύται με αυτόν τον τρόπο από ζευγάρια σε αντίθεση με τον Απτάλικο, ο οποίος χορεύται κυρίως από 2 άντρες. Έχει τέσσερα βήματα συνολικά, όπου τα τρία πρώτα έχουν δύο χρόνους και το τέταρτο τρεις, όπως ακριβώς η διάταξη των μετρικών σχημάτων και το βασικό βήμα ολοκληρώνεται ανά εννέα χρόνους
Συναντάται και με την εξής παραλλαγή κυρίως σε τούρκικα κομμάτια:
...1o....2o....3o....4o....5o....6o....7o....8o....9o....(9/16)
..dum..........tek.........dum..........tek..(tek).........
και με αντιστροφή δυναμικής όλων των χτύπων
...1o....2o....3o....4o....5o....6o....7o....8o....9o....(9/16)
...tek.........dum..........tek..........dum.(dum).......
Οι παραλλαγές αυτές μοιάζουν αρκετά με τον Συγκαθιστό.
Παραδείγματα:
Η φωνή του αργιλέ (Πέντε χρόνια δικασμένος) (1/16=226 άρα 1/8=113)
Εργάτης (Είμαι εργάτης τιμημένος) (με Ρούκουνα) (1/16=200 άρα 1/8=100)
Ράμπι (με Ρόζα Εσκενάζυ) όπου η ορχήστρα παίζει τούρκικο Καρσιλαμά με γρήγορη ταχύτητα (1/32=269) και τα ρυθμικά όργανα παίζουν τις θέσεις και τις τρεις τελευταίες αδύναμες. Επομένως είναι η πρωτη παραλλαγή συν το τελευταίο tek.
Αποτελείται από τα μετρικά σχήματα 2 και 3 με διάταξη 2+2+2+3:
...1ο....2o....3o....4o....5o....6o....7o....8o....9o....
..dum..tek..dum..tek..dum...tek..dum..tek…tek....
Αν κάνουμε ένα συσχετισμό με τους ρυθμικούς εννιάσημους θα διαπιστώσουμε ότι μοιάζει περισσότερο με το Παλιό Ζεϊμπέκικο και η μόνη τους διαφορά είναι ότι ο Καρσιλαμάς δεν αναλύει το 2ο και το 6ο όγδοο σε δύο δέκατα έκτα έκαστο. Θα μπορούσαμε να πούμε ότι είναι στην ουσία ο ίδιος ρυθμός και επειδή παίζεται πιο γρήγορα (Καρσιλαμάς) παραλείπουμε τα δέκατα έκτα.
Φυσικά είναι διαφορετικοί ρυθμοί με άλλο άκουσμα και νοοτροπία καθώς και χορό.
Επίσης θα μπορούσαμε να πούμε ότι ο Καρσιλαμάς είναι ένας Μαντηλάτος συν το μετρικό σχήμα 2.
Το μέτρο 9/16 ταιριάζει περισότερο σε σχέση με τα 9/8 στις ταχύτητες των ρεμπέτικων τραγουδιών
Στις παρτιτούρες συναντάται συνήθως με μέτρο 9/8.
Στα τούρκικα Καρσιλαμάς θα πει αντικρυστός και χορεύται με αυτόν τον τρόπο από ζευγάρια σε αντίθεση με τον Απτάλικο, ο οποίος χορεύται κυρίως από 2 άντρες. Έχει τέσσερα βήματα συνολικά, όπου τα τρία πρώτα έχουν δύο χρόνους και το τέταρτο τρεις, όπως ακριβώς η διάταξη των μετρικών σχημάτων και το βασικό βήμα ολοκληρώνεται ανά εννέα χρόνους
Συναντάται και με την εξής παραλλαγή κυρίως σε τούρκικα κομμάτια:
...1o....2o....3o....4o....5o....6o....7o....8o....9o....(9/16)
..dum..........tek.........dum..........tek..(tek).........
και με αντιστροφή δυναμικής όλων των χτύπων
...1o....2o....3o....4o....5o....6o....7o....8o....9o....(9/16)
...tek.........dum..........tek..........dum.(dum).......
Οι παραλλαγές αυτές μοιάζουν αρκετά με τον Συγκαθιστό.
Παραδείγματα:
Η φωνή του αργιλέ (Πέντε χρόνια δικασμένος) (1/16=226 άρα 1/8=113)
Εργάτης (Είμαι εργάτης τιμημένος) (με Ρούκουνα) (1/16=200 άρα 1/8=100)
Ράμπι (με Ρόζα Εσκενάζυ) όπου η ορχήστρα παίζει τούρκικο Καρσιλαμά με γρήγορη ταχύτητα (1/32=269) και τα ρυθμικά όργανα παίζουν τις θέσεις και τις τρεις τελευταίες αδύναμες. Επομένως είναι η πρωτη παραλλαγή συν το τελευταίο tek.
-
Νίκος Τριήρης
- More than 150 posts user.
- Δημοσιεύσεις: 286
- Εγγραφή: 13 Σεπ 2007 12:43 pm
- Τοποθεσία: Αθήνα, Χολαργός
7. ΑΡΓΙΛΑΜΑΣ:
Αποτελείται από τα μετρικά σχήματα 2 και 3 με διάταξη 2+3+2+2:
και χρησιμοποιείται είτε αυτούσιος είτε σε συνδυασμό με τον καρσιλαμά:
...1o...2o...3o...4o...5o...6o...7o...8o...9o...
.dum..tek.dum.tek..tek.dum.tek..dum.tek.
Με τον Καρσιλαμά ταιριάζει, διότι μπορούμε να πούμε ότι αποτελεί έναν Καρσιλαμά ξεκινώντας από το 5ο δέκατο έκτο. Επίσης από άποψη δομής είναι ένα μέτρο Ράικο(ς) συν το μετρικό σχήμα 2.
Συνδυάζεται όμορφα και με τον Καλαματιανό (3+2+2), όπως στην “Κανελόριζα” (κάτω στο γιαλό, κάτω στο περιγιάλι-Δημοτικό με τη Δόμνα Σαμίου) και με το μετρικό πεντάσημο (3+2) όπως στην εισαγωγή του “Τεκετζή” (Είμαι φίνος μάγκας), αφού εμπεριέχει και τους δύο προαναφερθέντες ρυθμούς.
Και στον Αργιλαμά, όπως και στους άλλους ρυθμούς που αποτελούνται από μετρικά σχήματα πλην του Χασάπικου συναντάμε το αφαιρετικό παίξιμο, στο οποίο παίζονται όλες οι ισχυρές θέσεις είτε μόνες τους είτε μαζί με ορισμένες αδύναμες.
Το μέτρο 9/16 ταιριάζει περισότερο σε σχέση με τα 9/8 στις ταχύτητες των ρεμπέτικων τραγουδιών
Στις παρτιτούρες συναντάται συνήθως με μέτρο 9/8.
Παραδείγματα:
Τα παιδιά της γειτονιάς σου
Δημητρούλα μου (εισαγωγή Καρσιλαμάς και λόγια Αργιλαμάς)
Το γλυκό φιλί (όταν είσαι μεθυσμένη τότε πιο πολύ)
Από λίγο-λίγο
Αποτελείται από τα μετρικά σχήματα 2 και 3 με διάταξη 2+3+2+2:
και χρησιμοποιείται είτε αυτούσιος είτε σε συνδυασμό με τον καρσιλαμά:
...1o...2o...3o...4o...5o...6o...7o...8o...9o...
.dum..tek.dum.tek..tek.dum.tek..dum.tek.
Με τον Καρσιλαμά ταιριάζει, διότι μπορούμε να πούμε ότι αποτελεί έναν Καρσιλαμά ξεκινώντας από το 5ο δέκατο έκτο. Επίσης από άποψη δομής είναι ένα μέτρο Ράικο(ς) συν το μετρικό σχήμα 2.
Συνδυάζεται όμορφα και με τον Καλαματιανό (3+2+2), όπως στην “Κανελόριζα” (κάτω στο γιαλό, κάτω στο περιγιάλι-Δημοτικό με τη Δόμνα Σαμίου) και με το μετρικό πεντάσημο (3+2) όπως στην εισαγωγή του “Τεκετζή” (Είμαι φίνος μάγκας), αφού εμπεριέχει και τους δύο προαναφερθέντες ρυθμούς.
Και στον Αργιλαμά, όπως και στους άλλους ρυθμούς που αποτελούνται από μετρικά σχήματα πλην του Χασάπικου συναντάμε το αφαιρετικό παίξιμο, στο οποίο παίζονται όλες οι ισχυρές θέσεις είτε μόνες τους είτε μαζί με ορισμένες αδύναμες.
Το μέτρο 9/16 ταιριάζει περισότερο σε σχέση με τα 9/8 στις ταχύτητες των ρεμπέτικων τραγουδιών
Στις παρτιτούρες συναντάται συνήθως με μέτρο 9/8.
Παραδείγματα:
Τα παιδιά της γειτονιάς σου
Δημητρούλα μου (εισαγωγή Καρσιλαμάς και λόγια Αργιλαμάς)
Το γλυκό φιλί (όταν είσαι μεθυσμένη τότε πιο πολύ)
Από λίγο-λίγο
-
Νίκος Τριήρης
- More than 150 posts user.
- Δημοσιεύσεις: 286
- Εγγραφή: 13 Σεπ 2007 12:43 pm
- Τοποθεσία: Αθήνα, Χολαργός
8. ΣΥΓΚΑΘΙΣΤΟΣ:
Αποτελείται από τα μετρικά σχήματα 2 και 3 με μέτρο 9/16 με διάταξη 2+2+2+3. Το πρώτο όμως και το τρίτο 2άρι δεν αναλύονται σε όγδοοα και αποτελούν τέταρτα. Επίσης έχουμε αντιστροφή δυναμικής σε σχέση με τον Καρσιλαμά στο 3ο και στο 7ο δέκατο έκτο. Αποτελεί ουσιαστικά μία παραλλαγή του Καρσιλαμά σε περίπτωση που είναι νεότερός του, αλλιώς συμβαίνει το αντίθετο. Μπορούμε να πούμε ότι εφόσον ο Καρσιλαμάς είναι κατά βάση τούρκικος ή ευρέως διαδεδομένος στην Τουρκία, ο Συγκαθιστός είναι ο "ελληνικός Καρσιλαμάς".
...1o....2o....3o....4o....5o....6o....7o....8o.....9o....(9/16)
..dum..........tek...tek.dum..........tek...tek....tek...
Τέτοιο ρυθμό παίζει η κιθάρα στη "Γυφτοπούλα" του Μπάτη, ενώ ο μπαγλαμάς παίζει Καρσιλαμά.
Αν παίξουμε το Συγκαθιστό ξεκινώντας από το 3ο όγδοο θα προκύψει μία Παραλλαγή του, η οποία χρησιμοποιείται σε κάποιο βαθμό στα Σμυρναίικα και Πολίτικα τραγούδια:
...1o....2o....3o....4o....5o....6o....7o....8o.....9o....(9/16)
...tek...tek..dum..........tek..tek....tek..dum...........
Αυτός ο ρυθμός προσεγγίζει καλύτερα το συνδυασμό μετρικών σχημάτων 2+2+3+2, ο οποίος δεν συνηθίζεται αυτούσιος. Χαρακτηριστικό εδώ, όπως και στον κανονικό Συγκαθιστό είναι η έμφαση που δίνεται στις ισχυρές θέσεις, οι οποίες έχουν τη διπλάσια διάρκεια.
Παραδείγματα:
Ήθελα να ‘ρθώ το βράδυ, στα λόγια (η εισαγωγή είναι Καρσιλαμάς)
πρώτο μέρος Πολίτικου Καρσιλαμά (οργανικό), μετά είναι κανονικός Καρσιλαμάς.
Θα μεθώ και θα τα σπάω (εισαγωγή κανονικός Συγκαθιστός)
Δεδομένου ότι δεν υπάρχει αυτούσιος εννιάσημος ρυθμός που να αποτελείται από συνδυασμό μετρικών σχημάτων με διάταξη 2+2+3+2, αλλά υπάρχει η παραλλαγή του Συγκαθιστού είναι λογικό κάποιοι ρυθμικοί εννιάσημοι όπως ο Παλιός Ζεϊμπέκικος να προσπαθούν να ενταχθούν σε αυτή τη λογική αλλάζοντας τη θέση στα λόγια ξεκινώντας από το 3ο όγδοο ως εξής:
...1o......2o......3o......4o......5o......6o......7o......8o......9o......
.dum....tek...dum.tek-tek..dum......tek.....tek....dum...tek-tek.
Παράδειγμα αποτελεί ο "Κατάδικος" του Γιοβάν Τσαούς και το ομώνυμο "Γιοβάν Τσαούς" στα λόγια. Στις εισαγωγές παίζεται Παλιός Ζεϊμπέκικος. Εναλλακτικά μπορεί να παραληφθεί από τον Παλιό Ζεϊμπέκικο το δεύτρο δέκατο έκτο του δεύτερου όγδοου και να προκύψει ρυθμός ανάμεσα σε Παλιό Ζεϊμπέκικο και Καρσιλαμά:
...1o......2o......3o......4o......5o......6o......7o......8o......9o......
.dum.....tek....dum.....tek...dum..tek-tek.dum....tek.....tek.....
Τέτοιο ρυθμό συναντάμε στο πρώτο μέρος κάθε εισαγωγής του "Γιοβάν Τσαούς", η οποία μπορεί να εκληφθεί και ως Καρσιλαμάς θεωρητικά, αλλά λόγω του μέτρου που ακολουθεί στα λόγια είναι πιο ορθό να πούμε ότι πρόκειται περί παραλλαγής Παλιού Ζεϊμπέκικου, αφού έχουν περισσότερα κοινά στοιχεία στη νοοτροπία. Ακόμα ορθότερο είναι να το εκλάβουμε ως Καμηλιέρικο στο οποίο η κιθάρα παίζει Παλιό Ζεϊμπέκικο (βλ. Καμηλιέρικο)
Το ίδιο σκεπτικό μπορεί να το συναντήσουμε σε άλλα τραγούδια τα οποία να προσπαθούν να προσεγγίσουν τον Αργιλαμά με νοοτροπία Παλιού Ζεϊμπέκικου. Αν είναι έτσι θα έχουν μέτρο:
...1o......2o......3o......4o......5o......6o......7o......8o......9o.......
.dum..tek-tek.dum....tek.....tek.....dum.tek-tek.dum....tek......
Αποτελείται από τα μετρικά σχήματα 2 και 3 με μέτρο 9/16 με διάταξη 2+2+2+3. Το πρώτο όμως και το τρίτο 2άρι δεν αναλύονται σε όγδοοα και αποτελούν τέταρτα. Επίσης έχουμε αντιστροφή δυναμικής σε σχέση με τον Καρσιλαμά στο 3ο και στο 7ο δέκατο έκτο. Αποτελεί ουσιαστικά μία παραλλαγή του Καρσιλαμά σε περίπτωση που είναι νεότερός του, αλλιώς συμβαίνει το αντίθετο. Μπορούμε να πούμε ότι εφόσον ο Καρσιλαμάς είναι κατά βάση τούρκικος ή ευρέως διαδεδομένος στην Τουρκία, ο Συγκαθιστός είναι ο "ελληνικός Καρσιλαμάς".
...1o....2o....3o....4o....5o....6o....7o....8o.....9o....(9/16)
..dum..........tek...tek.dum..........tek...tek....tek...
Τέτοιο ρυθμό παίζει η κιθάρα στη "Γυφτοπούλα" του Μπάτη, ενώ ο μπαγλαμάς παίζει Καρσιλαμά.
Αν παίξουμε το Συγκαθιστό ξεκινώντας από το 3ο όγδοο θα προκύψει μία Παραλλαγή του, η οποία χρησιμοποιείται σε κάποιο βαθμό στα Σμυρναίικα και Πολίτικα τραγούδια:
...1o....2o....3o....4o....5o....6o....7o....8o.....9o....(9/16)
...tek...tek..dum..........tek..tek....tek..dum...........
Αυτός ο ρυθμός προσεγγίζει καλύτερα το συνδυασμό μετρικών σχημάτων 2+2+3+2, ο οποίος δεν συνηθίζεται αυτούσιος. Χαρακτηριστικό εδώ, όπως και στον κανονικό Συγκαθιστό είναι η έμφαση που δίνεται στις ισχυρές θέσεις, οι οποίες έχουν τη διπλάσια διάρκεια.
Παραδείγματα:
Ήθελα να ‘ρθώ το βράδυ, στα λόγια (η εισαγωγή είναι Καρσιλαμάς)
πρώτο μέρος Πολίτικου Καρσιλαμά (οργανικό), μετά είναι κανονικός Καρσιλαμάς.
Θα μεθώ και θα τα σπάω (εισαγωγή κανονικός Συγκαθιστός)
Δεδομένου ότι δεν υπάρχει αυτούσιος εννιάσημος ρυθμός που να αποτελείται από συνδυασμό μετρικών σχημάτων με διάταξη 2+2+3+2, αλλά υπάρχει η παραλλαγή του Συγκαθιστού είναι λογικό κάποιοι ρυθμικοί εννιάσημοι όπως ο Παλιός Ζεϊμπέκικος να προσπαθούν να ενταχθούν σε αυτή τη λογική αλλάζοντας τη θέση στα λόγια ξεκινώντας από το 3ο όγδοο ως εξής:
...1o......2o......3o......4o......5o......6o......7o......8o......9o......
.dum....tek...dum.tek-tek..dum......tek.....tek....dum...tek-tek.
Παράδειγμα αποτελεί ο "Κατάδικος" του Γιοβάν Τσαούς και το ομώνυμο "Γιοβάν Τσαούς" στα λόγια. Στις εισαγωγές παίζεται Παλιός Ζεϊμπέκικος. Εναλλακτικά μπορεί να παραληφθεί από τον Παλιό Ζεϊμπέκικο το δεύτρο δέκατο έκτο του δεύτερου όγδοου και να προκύψει ρυθμός ανάμεσα σε Παλιό Ζεϊμπέκικο και Καρσιλαμά:
...1o......2o......3o......4o......5o......6o......7o......8o......9o......
.dum.....tek....dum.....tek...dum..tek-tek.dum....tek.....tek.....
Τέτοιο ρυθμό συναντάμε στο πρώτο μέρος κάθε εισαγωγής του "Γιοβάν Τσαούς", η οποία μπορεί να εκληφθεί και ως Καρσιλαμάς θεωρητικά, αλλά λόγω του μέτρου που ακολουθεί στα λόγια είναι πιο ορθό να πούμε ότι πρόκειται περί παραλλαγής Παλιού Ζεϊμπέκικου, αφού έχουν περισσότερα κοινά στοιχεία στη νοοτροπία. Ακόμα ορθότερο είναι να το εκλάβουμε ως Καμηλιέρικο στο οποίο η κιθάρα παίζει Παλιό Ζεϊμπέκικο (βλ. Καμηλιέρικο)
Το ίδιο σκεπτικό μπορεί να το συναντήσουμε σε άλλα τραγούδια τα οποία να προσπαθούν να προσεγγίσουν τον Αργιλαμά με νοοτροπία Παλιού Ζεϊμπέκικου. Αν είναι έτσι θα έχουν μέτρο:
...1o......2o......3o......4o......5o......6o......7o......8o......9o.......
.dum..tek-tek.dum....tek.....tek.....dum.tek-tek.dum....tek......
-
socrates
- More than 150 posts user.
- Δημοσιεύσεις: 438
- Εγγραφή: 21 Οκτ 2006 11:31 pm
- Τοποθεσία: the other side of nowhere
Δεν ειχα σκοπο να παρεμβω πριν ο Νικος ολοκληρωσει την παρουσιαση της πολυ πρωτοτυπης και πολυ αξιολογης εργασιας του πανω στα ρυθμικα/χορευτικα σχηματα, αλλα δυστυχως δεν θα μπορεσω να συμμετεχω σ' αυτην την συζητηση απο τη επομενη Κυριακη και για αρκετο καιρο μετα τα Χριστουγεννα. Για την πληροτητα του πινακος των χρονικων αξιων που δημοσιευσε στην αρχη της συζητησης, παραθετω τον επιπροσθετο πινακα χρονικων αξιων του 16ου αιωνα, οπως συμφωνηθηκε, και την σχετικη βιβλιογραφια. Οι αξιες αυτες "λευκου συστηματος" ειναι σε αναλογια (περιπου) 2:1 των σημερινων και χρησιμοποιηθηκαν αποκλειστικα για φωνητικη μουσικη, (αναλογες νοτες του "μαυρου συστηματος" χρησιμοποιηθηκαν για οργανικη μουσικη. Στους ανατολικους μουσικους μπορουν να χρησιμευσουν για την απεικονιση μεγαλων μετρικων ενοτητων ή μετρων με πολυ μεγαλους αριθμητες, ισοκρατηματα μεγαλης διαρκειας κ.λ.π.
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
1. Jeppesen Knud: Counterpoint (The Polyphonic Vocal Style of the Sixteenth Century) - Dover Publications - New York 1992
2. Ευαγγελατος Κωστας: Αντιστιξη 16ου Αιωνα (ακολουθωντας τα χναρια του Giovanni Pierluigi da Palestrina) - Κ. Παπαγρηγοριου & Χ. Νακας - Αθηνα 2000
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
1. Jeppesen Knud: Counterpoint (The Polyphonic Vocal Style of the Sixteenth Century) - Dover Publications - New York 1992
2. Ευαγγελατος Κωστας: Αντιστιξη 16ου Αιωνα (ακολουθωντας τα χναρια του Giovanni Pierluigi da Palestrina) - Κ. Παπαγρηγοριου & Χ. Νακας - Αθηνα 2000
-
Νίκος Τριήρης
- More than 150 posts user.
- Δημοσιεύσεις: 286
- Εγγραφή: 13 Σεπ 2007 12:43 pm
- Τοποθεσία: Αθήνα, Χολαργός
Πολύ ενδιαφέροντα Σωκράτη!
Οι δημοσιεύσεις όπου να ναι τελειώνουν. Από ρυθμούς μένουν μόνο οι "άλλοι" εννιάσημοι. Ακολουθούν δύο τρεις δημοσιεύσεις που περιλαμβάνουν:
Μέχρι ποιο σημείο δεχόμαστε τις απλοποιήσεις
10 ουσιώδη συμπεράσματα
Ανακεφαλαίωση και
Συνοπτικός Πίνακας Ρυθμών
9. ΆΛΛΟΙ Εννιάσημοι
Σύμφωνα με το θεωρητικό σκεπτικό κατασκευής των ρυθμών γενικότερα και των εννιάσημων ειδικότερα προσπάθησα να βρω ρεμπέτικα τραγούδια, τα οποία να μην έχουν γραφτεί σε κάποιον από τους γνωστούς και συνηθισμένους εννιάσημους ρυθμούς που έχω παραθέσει μέχρι στιγμής. Όπως είναι λογικό η αναζήτηση μου αφορούσε σε τραγούδια, τα οποία θα έπρεπε να έχουν γραφτεί με τους υπόλοιπους τρόπους προκειμένου να ενισχύσω το ορθόν της ανάλυσής μου, βάσει της οποίας εξηγούνται όλοι οι ρυθμοί. Δυστυχώς δεν κατόρθωσα να εντοπίσω κάποιο ακούγοντας δεκάδες κομμάτια ούτε και να σκεφτώ από τα υπόλοιπα που γνωρίζω και συνέχισα την καταγραφή μέχρι που άκουσα πιο προσεκτικά το "Αδυνάτισα ο καημένος" του Α.Κωστή που είναι εννιάσημος ρυθμός.
Στην εισαγωγή και στα λόγια, που παίζεται η ίδια μελωδία η κιθάρα που παίζει τη μελωδία ή αντίστοιχα η φωνή και η κιθάρα που κρατάει το ρυθμό παίζουν τα εξής:
...1o.....2o.....3o.....4o.....5o.....6o.....7o.....8o.....9o.....
..dum..._-tek.dum...tek…dum..._-tek.dum...tek.... tek...
.....Α...._-δυ...νά......τι......σα...ο-καη..μέ.....νος.....tek...
δηλαδή έχουμε 2 μέτρα Γρήγορο Εναλλακτικό Μπάλο 4/16 + μονάδα (1/16) = 9/16
στη συνέχεια έχουμε:
...1o.....2o.....3o.....4o.....5o.....6o.....7o.....8o.....9o.....
..dum..._-tek.dum..tek…dum.....tek..dum...tek...tek....
.....α...._-‘πτο.ξύ.....λο.....το.....πο.....λύ.....tek....tek...
..που..._-φα...γα....στο....δέ.....κα.....δύ......ο.......βρε
....ά....._-‘πτη.χω....ρο......φυ....λα....κη.....tek….tek
δηλαδή έχουμε Γρήγορο Τσάμικο 6/16 + μετρικό σχήμα 3/16 = 9/16
Η ταχύτητα του τραγουδιού είναι περίπου 1/16=190 άρα 1/8=95
Οι δημοσιεύσεις όπου να ναι τελειώνουν. Από ρυθμούς μένουν μόνο οι "άλλοι" εννιάσημοι. Ακολουθούν δύο τρεις δημοσιεύσεις που περιλαμβάνουν:
Μέχρι ποιο σημείο δεχόμαστε τις απλοποιήσεις
10 ουσιώδη συμπεράσματα
Ανακεφαλαίωση και
Συνοπτικός Πίνακας Ρυθμών
9. ΆΛΛΟΙ Εννιάσημοι
Σύμφωνα με το θεωρητικό σκεπτικό κατασκευής των ρυθμών γενικότερα και των εννιάσημων ειδικότερα προσπάθησα να βρω ρεμπέτικα τραγούδια, τα οποία να μην έχουν γραφτεί σε κάποιον από τους γνωστούς και συνηθισμένους εννιάσημους ρυθμούς που έχω παραθέσει μέχρι στιγμής. Όπως είναι λογικό η αναζήτηση μου αφορούσε σε τραγούδια, τα οποία θα έπρεπε να έχουν γραφτεί με τους υπόλοιπους τρόπους προκειμένου να ενισχύσω το ορθόν της ανάλυσής μου, βάσει της οποίας εξηγούνται όλοι οι ρυθμοί. Δυστυχώς δεν κατόρθωσα να εντοπίσω κάποιο ακούγοντας δεκάδες κομμάτια ούτε και να σκεφτώ από τα υπόλοιπα που γνωρίζω και συνέχισα την καταγραφή μέχρι που άκουσα πιο προσεκτικά το "Αδυνάτισα ο καημένος" του Α.Κωστή που είναι εννιάσημος ρυθμός.
Στην εισαγωγή και στα λόγια, που παίζεται η ίδια μελωδία η κιθάρα που παίζει τη μελωδία ή αντίστοιχα η φωνή και η κιθάρα που κρατάει το ρυθμό παίζουν τα εξής:
...1o.....2o.....3o.....4o.....5o.....6o.....7o.....8o.....9o.....
..dum..._-tek.dum...tek…dum..._-tek.dum...tek.... tek...
.....Α...._-δυ...νά......τι......σα...ο-καη..μέ.....νος.....tek...
δηλαδή έχουμε 2 μέτρα Γρήγορο Εναλλακτικό Μπάλο 4/16 + μονάδα (1/16) = 9/16
στη συνέχεια έχουμε:
...1o.....2o.....3o.....4o.....5o.....6o.....7o.....8o.....9o.....
..dum..._-tek.dum..tek…dum.....tek..dum...tek...tek....
.....α...._-‘πτο.ξύ.....λο.....το.....πο.....λύ.....tek....tek...
..που..._-φα...γα....στο....δέ.....κα.....δύ......ο.......βρε
....ά....._-‘πτη.χω....ρο......φυ....λα....κη.....tek….tek
δηλαδή έχουμε Γρήγορο Τσάμικο 6/16 + μετρικό σχήμα 3/16 = 9/16
Η ταχύτητα του τραγουδιού είναι περίπου 1/16=190 άρα 1/8=95
