Ρυθμοί στα ρεμπέτικα τραγούδια

κλιμακες μακαμια δρομοι κλπ
Απάντηση
Μήνυμα
Συγγραφέας
Άβαταρ μέλους
Νίκος Τριήρης
More than 150 posts user.
Δημοσιεύσεις: 286
Εγγραφή: 13 Σεπ 2007 12:43 pm
Τοποθεσία: Αθήνα, Χολαργός

#50 Δημοσίευση από Νίκος Τριήρης »

10 Ουσιώδη Συμπεράσματα:

1. Χορός, ρυθμός, μελωδία και στίχοι είναι άρρηκτα συνδεδεμένα.
2. Άλλο το μέτρο και άλλο ο ρυθμός (ή καλύτερα το μέτρο του ρυθμού).
3. Ο αριθμητής δείχνει το γένος και την περίοδο ολοκλήρωσης χορού, στίχου και μελωδίας ενός ρυθμού.
4. Ο παρονομαστής δείχνει τη σχετική ταχύτητα.
5.Υπάρχουν ρυθμοί που προκύπτουν από μετρικά σχήματα και από ρυθμικά σχήματα (εμπεριέχονται και στις δύο κατηγορίες οι συνδυασμοί).
6. Οι παρτιτούρεςδεν εκφράζουν απαραίτητα με ακρίβεια το μέτρο του ρυθμού.
7. Όταν η ολοκλήρωση γίνεται ανά δύο μέτρα ενός ρυθμού έχουμε μέτρο ίσο με το διπλάσιο του πρώτου πχ. 4/8+4/8=8/8.
8. Η απλοποίηση του αριθμητή πχ. 6/4 = 2/4 δεν είναι σωστή, η απλοποίηση του παρονομαστή είναι θέμα σχετικής ταχύτητας σε σχέση με τους άλλους ρυθμούς πχ. 9/8=9/4 και η απλοποίηση όλου του κλάσματος είναι σωστή μέχρι ενός σημείου (βλ. παρακάτω).
9. Μπορεί να γίνει ένωση διαφοτερικών ρυθμών (πχ. Τσιφτετέλι και Μπάλος = Πωγωνίσιος) ένωση 2 μέτρων γρήγορης παραλλαγής και ενός μέτρου αργής ενός ρυθμού (βλ Τσιφτετέλι ή Πεντάσημος 2+3) συγχώνευση του ίδιου ρυθμού (βλ Μαντηλάτος ) προέκταση ενός ρυθμού με άλλο σημείο εκκίνησης (βλ Απτάλικος)
10. Αν παίζουμε με παύσεις επιτυγχάνουμε κοφτό ηχητικό αποτέλεσμα και το μέτρο θα ειναι το αμέσως μεγαλύτερο ισάξιο πχ. 9/8 Παλιό Ζεϊμπέκικο με παύσεις = 18/16 (αριθμητής και παρονομαστής επί 2)

Άβαταρ μέλους
Νίκος Τριήρης
More than 150 posts user.
Δημοσιεύσεις: 286
Εγγραφή: 13 Σεπ 2007 12:43 pm
Τοποθεσία: Αθήνα, Χολαργός

#51 Δημοσίευση από Νίκος Τριήρης »

Ανακεφαλαίωση

Όπως παρατηρήσαμε σε όλους τους ρυθμούς η ανάλυση έγινε κυρίως με δέκατα έκτα επειδή αποτελεί τη μικρότερη υποδιαίρεση των χτύπων σχεδόν όλων των ρυθμών. Επίσης διαπιστώθηκε ότι είναι πιο σημαντικός ο προσδιορισμός του αριθμητή ενός κλάσματος, ο οποίος δηλώνει και το γένος του ρυθμού πχ. τετράσημος, επτάσημος κλπ., αφού ο παρονομαστής μπορεί να οριοθετηθεί μόνο στα στενότερα πλαίσια σφαιρικής αντιμετώπισης ενός μουσικού είδους με μοναδικό κριτήτριο τη σχετικότητα. Το γένος όμως εκούσια δεν προσδιορίστηκε επαρκώς και αποτελεσματικά σε ορισμένους ρυθμούς – χορούς. Χρησιμοποιήθηκε ως κριτήριο η σχέση του αριθμητή με τους χτύπους του ρυθμού (1ο κριτήριο) Σε περίπτωση που ο αριθμητής είναι μικρότερος από τους χτύπους του ρυθμού δεν έγινε δεκτή η απλοποίηση του κλάσματος. Σε αυστηρό πλαίσιο αυτή η τακτική είναι ακριβής. Ταυτόχρονα υποστηρίχθηκε ότι μέχρι ενός σημείου δεχόμαστε τις απλοποιήσεις όλου του κλάσματος και ότι αυτό δεν δημιουργεί μεγάλα προβλήματα και παρερμηνείες. Θα δούμε όμως παρακάτω μέχρι ποιο σημείο!

Η κατηγοριοποίηση που ακολουθεί δεν σημαίνει ότι είναι ενός πιο χαλαρού τύπου σε σχέση με τα όσα έχουν γραφτεί έως τώρα, απλά οδηγεί στην αποδοχή ορισμένων απλοποιήσεων ολόκληρου του κλάσματος. Ως κριτήριο θα χρησιμοποιήσουμε τη μέτρηση των χτυπημάτων που εμφανίζονται περισσότερο σε ένα ρυθμό πχ. αν έχουμε ένα ρυθμό με μέτρο 8/16 και διαπιστώσουμε ότι παίζουμε περισσότερα όγδοα σε σχέση με τα δέκατα έκτα θα δεχτούμε την απλοποίηση όλου του κλάσματος και θα ξαναμετρήσουμε μέχρι ο παρονομαστής να εκφράζει την ισοδύναμη πλειοψηφία των χτυπημάτων (2ο κριτήριο). Στην πράξη οι αξίες παραμένουν σταθερές σε όλα τα ίσοδύναμα κλάσματα, οπότε αρκεί να τις μετρήσουμε μία φορά. Παράλληλα θα γίνει ταξινόμηση των ρυθμών που ακόμα παραμένουν μη χαρακτηρισμένοι και μαζί με τα δέκα ουσιώδη συμπεράσματα αποτελούν συνοπτική και πλήρη ανακεφαλαίωση

Όριο Αποδοχής των Απλοποιήσεων

Στα μονά μέτρα δεν υπάρχει ζητημα, διότι ο μονός αριθμητής δεν διαιρείται περεταίρω πχ. 5/8, 7/16, 9/4. Όσον αφορά στα μετρικά σχήματα δεν μπορούμε να δεχτούμε περεταίρω απλοποιήσεις, διότι το νέο απλοποιημένο μέτρο δεν θα εκφράζει ακριβώς τους χτύπους του ρυθμού πχ. Χασάπικος 8/8. Έτσι θα ασχοληθούμε με τους υπόλοιπους ρυθμούς.

Τσιφτετέλι:

...1ο....2ο....3ο....4ο....5ο....6ο....7ο....8ο.... (8/16)
.dum...tek...........tek..dum.........tek...........
Παρατηρούμε ότι παίζουμε τρία όγδοα (2ο, 5ο και 7ο) και δύο δέκατα έκτα (1ο και 4ο). Άρα τα όγδοα είναι περισσότερα και έτσι αποδεχόμαστε το μέτρο 4/8 και συνεχίζουμε με για να δούμε αν θα δεχτούμε τα 2/4.

...1o............2o...........3o............4o........... (4/8)
.dum-tek....._-tek......dum...........tek..........
Παρατηρούμε ότι παίζουμε πάλι τρία όγδοα και δύο δέκατα έκτα επομένως αυτή είναι και η τελευταία δυνατή απλοποίηση που μπορούμε να δεχτούμε σύμφωνα με το 2ο κριτήριο.

Όπως προαναφέρθηκε οι αξίες που μετράμε δεν άλλάζουν όταν αλλάζει ο παρονομαστής του μέτρου. Αυτό είναι λογικό αφού αναφερόμαστε πάντα σε ισοδύναμα κλάσματα. Για λόγους επαλήθευσης και ποικιλίας στην απεικόνιση παρατίθεται απεικόνιση σε δέκατα έκτα και σε όγδοα.

Μπάλος:

...1ο....2ο....3ο....4ο....5ο....6ο....7ο....8ο.... (8/16)
..dum.........tek....tek.dum..........tek...........
Παρατηρούμε ότι έχουμε τρία όγδοα (1ο, 5ο και 7ο) και δύο δέκατα έκτα (3ο και 4ο) οπότε δεχόμαστε τα 4/8

...1o............2o...........3o............4o........... (4/8)
...dum......tek-tek......dum...........tek.........
Παρατηρούμε ότι δεν έχουμε δεύτερα επομένως δεν δεχόμαστε την απλοποίηση 2/4.

Συρτός:

...1ο....2ο....3ο....4ο....5ο....6ο....7ο....8ο.... (8/16)
..dum..........tek...tek..........tek...tek..........
Παρατηρούμε ότι έχουμε τρία όγδοα (1ο, 4ο και 7ο) και δύο δέκατα έκτα (3ο και 6ο) οπότε δεχόμαστε τα 4/8

...1o............2o...........3o............4o........... (4/8)
...dum.......tek-tek....._-tek.........tek..........
Παρατηρούμε ότι δεν έχουμε δεύτερα επομένως δεν δεχόμαστε την απλοποίηση 2/4.

Πωγωνίσιος:

...1ο....2ο....3ο....4ο....5ο....6ο....7ο....8ο.... (8/16)
.dum..tek....tek..tek..dum..........tek...........
Παρατηρούμε ότι έχουμε δύο όγδοα και τέσσερα δέκατα έκτα, τα οποία είναι ισοδύναμα. Ο ρυθμός είναι ισομοιραμένος ανάμεσα σε όγδοα και δέκατα έκτα και έτσι σύμφωνα με το 2ο κριτήριο μπορούμε να διαλέξουμε ανάμεσα σε 8/16 και 4/8. Εαν επιλέξουμε τα 4/8 και επεκτείνουμε την απλοποίηση περεταίρω θα γίνουν δεκτά και τα 2/4.

Πατινάδα:

...1ο....2ο....3ο....4ο....5ο....6ο....7ο....8ο.... (8/16)
...tek..dum..........tek.........dum.................
Παρατηρούμε ότι έχουμε δύο όγδοα (2o και 4ο) ένα δέκατο έκτο (1ο) και ένα παρεστιγμένο όγδοο (6ο), δηλαδή ένα όγδοο και μισό όγδοο (1/8 + 1/16), οπότε δεχόμαστε τα 4/8

...1o............2o...........3o............4o........... (4/8)
.tek-dum...._-tek......._-dum......................
Παρατηρούμε ότι δεν έχουμε δεύτερα επομένως δεν δεχόμαστε την απλοποίηση 2/4.

Τσάμικος:

....1ο....2ο....3ο....4ο....5ο....6ο....7ο....8ο....9ο....10ο....11ο....12ο....(12/16)
..dum..................tek..dum..........tek..........dum............tek.............
Παρατηρούμε ότι έχουμε τέσσερα όγδοα, ένα παρεστιγμένο όγδοο, δηλαδή ένα όγδοο και ένα δέκατο έκτο και τέλος ένα δέκατο έκτο. Συνολικά έχουμε πέντε όγδοα και δύο δέκατα έκτα. Αφού υπερισχύουν τα όγδοα δεχόμαστε το απλοποιημένο μέτρο 6/8.

....1ο....2ο....3ο....4ο....5ο....6ο.... (6/8)
..dum.._-tek.dum..tek..dum..tek...
Δεν υπάρχει διαφορά στις αξίες που παρατηρούμε επομένως δεν μπορούμε να δεχτούμε τα 3/4.

Χαβά(ς):

....1ο....2ο...3ο....4ο....5ο....6ο....7ο....8ο....9ο....10ο....11ο....12ο....13ο....14ο....15ο....16ο....(16/16)
..dum.._-t....tek...tek..tek...dum..tek..........dum...........dum.............tek................................
Παρατηρούμε ότι έχουμε ένα τέταρτο (13ο) τρία όγδοα (7ο, 9ο και 11ο), πέντε δέκατα έκτα (1ο, 3ο, 4ο,5ο και 6ο) και ένα τριακοστό δεύτερο (2ο). Τη μεγαλύτερη αξία συνολικά έχουν τα όγδοοα και επομένως μπορούμε να δεχτούμε την απλοποίηση σε μέτρο 8/8.
......1ο.......2ο........3ο.......4ο......5ο......6ο.......7ο......8ο...... (8/8)
dum-_-t..tek-tek.tek-dum..tek....dum...dum......tek..............

Σε όγδοοα θα έχουμε και πάλι τις ίδιες αξίες και επειδή υπερισχύουν τα όγδοα θα δεχτούμε το μέτρο 8/8 και όχι τα 4/4.

Αράπικο Τσιφτετέλι:

....1ο....2ο....3ο....4ο....5ο....6ο....7ο....8ο.. (8/16)
..dum..._-t...dum..tek..dum..tek..dum..tek..
Παρατηρούμε ότι έχουμε 6 δέκατα έκτα (3o, 4o, 5o, 6o, 7o και 8ο) ένα τριακοστό δεύτερο (στο 2ο το tek) και ένα παρεστιγμένο δέκατο έκτο (1ο), που ισοδυναμεί με ένα δέκατο έκτο και ένα τριακοστό δεύτερο. Άρα συνολικά έχουμε 7 δέκατα έκτα και 2 τριακοστά δεύτερα και δεν δεχόμαστε την απλοποίηση του μέτρου σε 4/8.

Παλιός Ζεϊμπέκικος:

..1o..2o..3o..4o..5o..6o...7o..8o..9o.10o11o12o13o14ο15ο16o17ο18o..
..1o..2o..3o..4o..5o..6o...7o..8o.|1o..2o..3o..4o..5o..6o.7o..8o.1o..2o..
.dum.....tek.tek.dum......tek......dum.....tek.tek.dum.....tek.....tek.......
Παρατηρούμε ότι έχουμε εφτά όγδοα (1ο, 5ο, 7ο, 9ο, 13ο, 15ο και 17ο) και τέσσερα δέκατα έκτα (3ο, 4ο, 11ο και 12ο) επομένως δεχόμαστε το μέτρο 9/8 εφόσον πάντα δεν υπάρχουν παύσεις.

Κατά τον ίδιο τρόπο μπορούμε να απλοποιήσουμε και τις υπόλοιπες παραλλαγές (πχ. αργή παραλλαγή) και εναλλακτικούς τρόπους παιξίματος όλων των ρυθμών.

Άβαταρ μέλους
Νίκος Τριήρης
More than 150 posts user.
Δημοσιεύσεις: 286
Εγγραφή: 13 Σεπ 2007 12:43 pm
Τοποθεσία: Αθήνα, Χολαργός

#52 Δημοσίευση από Νίκος Τριήρης »

Απλοποίηση και Γένος

Μη χαρακτηρισμένοι ως προς το γένος τους παραμένουν ο Χασαποσέρβικος, ο Χασάπικος, το Τσιφτετέλι, ο Μπάλος, ο Συρτός, ο Πωγωνίσιος, η Πατινάδα, το Βαλς, ο Ζωναράδικος και το γρήγορο Αράπικο Τσιφτετέλι. Οι υπόλοιποι ανήκουν σε κατηγορίες ανάλογα με το γένος τους, δηλαδή τον αριθμητή τους. Πατατηρούμε ότι δεν υπάρχει πρόβλημα με τους ρυθμούς, οι οποίοι προκύπτουν από μετρικά σχήματα ή/ και είναι μονοί, διότι έχουν ισόχρονα χτυπήματα και δεύτερον διότι δεν μπορούν να απλοποιηθούν περισσότερο. Η ανάλυση θα γίνει χωρίς να λαμβάνουμε υπόψη τις παύσεις, ενώ αν γινόταν με παύσεις ισχύει το 10ο ουσιώδες συμπέρασμα για το μέτρο.

Το γένος των ρυθμών που συναντάμε σχεδόν σε όλες τις περιπτώσεις προκύπτει από το μέτρο με το οποίο γράφονται οι ρυθμοί στις παρτιτούρες τις περισσότερες φορές, δηλαδή τη μεγαλύτερη δυνατή απλοποίηση. Το κριτήριο αυτό δεν είναι πλήρες και ακριβές, διότι όπως έχει υποστηριχτεί μέχρι τώρα οι απλοποιήσεις πέρα από ένα όριο δεν αντικατοπτρίζουν τους χτύπους του ρυθμού παρόλο που μπορεί να έχουν σωστή διάρκεια. Λειτουργούν μόνο ως εργαλείο για εύκολη οπτική ανάγνωση της παρτιτούρας. Έτσι μπορεί να συναντήσουμε ένα Χασάπικο με μέτρο 4/4 ή 2/4 ενώ γνωρίζουμε ότι έχει 8 χτύπους. Επιπλέον δεν υπολογίζουν τη σχετική διάρκεια των ρυθμών οδηγώντας σε μεμονωμένες πρακτικές πχ. Το Παλιό Ζεϊμπέκικο μπορεί να το συναντήσουμε ως 9/4, ενώ γνωρίζουμε ότι προκύπτει από 2 μέτρα γρήγορο Μπάλο 4/8 ή 8/16 + τη μονάδα 1/8 ή 2/16, άρα 4/8 + 4/8 +1/8 = 9/8 ή 8/16 +8/16 + 2/16 = 18/16. Επομένως τα 9/4 παρόλο που είναι καλύτερος τρόπος γραφής του ρυθμού σε παρτιτούρα δεν αντικατοπτρίζει την πραγματική του ταχύτητα. Φυσικά αναφερόμαστε στην περίπτωση που το Παλιό Ζεϊμπέκικο έχει ταχύτητα που δικαιολογεί τα όγδοα στον παρονομαστή και γράφεται ως 9/4 για να είναι περισσότερο ευανάγνωστη η παρτιτούρα. Τέλος δεν λαμβάνουν υπόψη την περίοδο ολοκλήρωσης της μελωδίας των στίχων και του χορού πχ. το Βαλς έχει 12 χτύπους, οι οποίοι προκύπτουν από τέσσερις επαναλήψεις του μετρικού σχήματος 3, ενώ στις παρτιτούρες το συναντάμε με μέτρο 3/4.

Έτσι καταλήγουμε στην κλασική κατηγοριοποίηση του γένους των ρυθμών, δηλαδή αυτή που συναντάμε σε διάφορα βιβλία και αναλύσεις, η οποία προκύπτει από την τελευταία δυνατή απλοποίηση πχ. Χασάπικος 4/4 άρα τετράσημος - Χασαποσέρβικος, γρήγορη παραλλαγή Μπάλου, Συρτού κλπ 2/4 άρα δίσημοι – αργός Μπάλος , Συρτός, Τσιφτετέλι κλπ. 4/4 άρα τετράσημοι – Βαλς 3/4 άρα τρίσημος, Ζωναράδικος 6/4 ή 6/8 άρα εξάσημος (συναντάται και ως 3/4 άρα τρίσημος ή ως 2/4 άρα δίσημος) κ.ά.

Θα ακολουθήσει και μία προτεινόμενη κατηγοριοποίηση, η οποία λαμβάνει υπόψη τα παραπάνω κριτήρια.

Το γένος (τρίσημος τετράσημος κλπ.) εκφράζει τη σχετική διάρκεια των ρυθμών ανεξάρτητα από τα χτυπήματα που έχει. Έτσι ένας εννιάσημος θα πρέπει να έχει τη δυνατότητα να προκύπτει από δύο μέτρα ενός τετράσημου και τη μονάδα. Ένα άλλο παράδειγμα του σκεπτικού αυτού είναι ότι ένας Τσάμικος 6/8 + το μετρικό σχήμα 3 θα πρέπει να μας δίνει ένα μέτρο με ίση ταχύτητα με το μέτρο του Πεταχτού Ζεϊμπέκικου 9/8. Άρα ο Τσάμικος δεν μπορεί να χαρακτηριστεί ως δίσημος (2/4) ή τρίσημος (3/4) παρόλο που συναντάται κάτι τέτοιο. Επίσης όλοι οι ρυθμοί θα πρέπει να είναι εκφρασμένοι σε κοινή βάση για να μπορούμε να έχουμε μέτρο σύγκρισης της ταχύτητας και της περιόδου ολοκλήρωσης, δηλαδή με ίδιο παρονομαστή (3ο κριτήριο)

Άβαταρ μέλους
Νίκος Τριήρης
More than 150 posts user.
Δημοσιεύσεις: 286
Εγγραφή: 13 Σεπ 2007 12:43 pm
Τοποθεσία: Αθήνα, Χολαργός

#53 Δημοσίευση από Νίκος Τριήρης »

Περί του Συνοπτικού Πίνακα Ρυθμών που θα ακολουθήσει:

Η ανάλυση σύμφωνα με το 3ο κριτήριο γίνεται σε δέκατα έκτα, διότι αποτελεί το μεγαλύτερο δυνατό παρονομαστή όλων των ρυθμών εκτός του Ζωναράδικου, ο οποίος δεν συναντάται στα ρεμπέτικα τραγούδια. Η κάθετη απεικόνιση με κοινό παρονομαστή αποτελεί μία σαφή και με ακρίβεια βάση σύγκρισης της ρυθμικής δομής και της διάρκειας των ρυθμών.

Έχουν σημειωθεί με πράσινο χρώμα οι παραλλαγές των ρυθμών που χρησιμοποιούνται στα ρεμπέτικα τραγούδια πχ. ο γρήγορος Μπάλος 4/8 και όχι ο αργός 4/4 ή ο Καλαματιανός με μέτρο 7/16 και όχι με 7/8. Όσες παραλλαγές δεν συμπεριλαμβάνονται στο υπόδειγμα δεν χρησιμοποιούνται στα ρεμπέτικα τραγούδια και δεν ενσωματώθηκαν στο Συνοπτικό Πίνακα για το λόγο αυτό. Μπορούμε όμως εύκολα να δούμε πόσο θα διαρκούσε πχ. ένα Παλιό Ζεϊμπέκικο με μέτρο 9/4 σε σχέση με τους υπόλοιπους ρυθμούς. Επίσης μπορούμε να δούμε ότι ένα μέτρο Βαλς 12/16 ολοκληρώνεται όταν έχουν παιχτεί τα 6 από τα συνολικά 8 όγδοα του Χασάπικου ή όταν έχουν ολοκληρωθεί τα 3 από τα συνολικά 4/4 του Αργού Μπάλου. Ποιό θα είναι όμως το γένος του Βαλς; Δωδεκάσημος, εξάσημος ή τρίσημος;

Γένος των Ρυθμών


Ο αριθμητής των μονών μέτρων δεν αλλάζει είτε παίζουμε τη γρήγορη είτε την αργή παραλλαγή πχ. Αργός Καλαματιανός 7/8 γρήγορος 7/16. Αντίθετα όταν έχουμε ένα ζυγό μέτρο πχ 8/8 το δύο φορές πιο γρήγορο μέτρο προκειμένου να βρούμε την αμέσως γρηγορότερη παραλλαγή του, μπορεί να προσδιοριστεί με δύο τρόπους:
α) διαιρώντας τον αριθμητή δια δύο (που δεν γίνεται στα μονά μέτρα) πχ. 4/8
β) διπλασιάζοντας τον παρονομαστή πχ. 8/16
Στην πρώτη περίπτωση ο αριθμητης αλλάζει, ενώ στη δεύτερη όχι. Υπάρχει κάποιος που να είναι ο σωστός τρόπος;

Μάλλον όχι! Υπάρχουν διάφορα κριτήρια που μπορεί να προσδιορίσει κάποιος στην προσέγγισή του σχετικά με το γένος των ρυθμών και στην προσπάθειά του να τους κατηγοριοποιήσει. Η μέχρι τώρα πρακτική ακολουθεί τη μέγιστη δυνατή απλοποίηση των κλασμάτων που συναντάμε στις παρτιτούρες και έτσι έχουμε:

Δίσημοι: Χασάπικος (ή τετράσημος) Χασαποσέρβικος, Γρήγορες Παραλλαγές από Τσιφτετέλι, Μπάλο, Συρτό, Πωγωνίσιο Πατινάδα, Γρήγορο Αράπικο Τσιφτετέλι, Τσάμικος (ή τρίσημος ή εξάσημος)

Τρίσημοι: Βαλς, Ζωναράδικος (ή συχνότερα εξάσημο για να δείξουν τη διαφορά ταχύτητας με το Βαλς), Τσάμικος (ή δίσημος ή εξάσημος)

Τετράσημοι: Χασάπικος, Αργές Παραλλαγές από Τσιφτετέλι, Μπάλο, Συρτό, Πωγωνίσιο, Πατινάδα., Αράπικο Τσιφτετέλι, Αργό Χαβά

Πεντάσημοι: 2+3, 3+2

Εξάσημοι: Τσάμικος, Ζωναράδικος

Επτάσημοι: Καλαματιανός, 2+3+2, Μαντηλάτος

Οκτάσημοι: κανένας

Εννιάσημοι: Παλιό Ζεϊμπέκικο, Πεταχτό Ζεϊμπέκικο, Καρσιλαμάς, Αργιλαμάς, Απτάλικο, Καμηλιέρικο, Συγκαθιστός

Μειονεκτήματα: Δεν δίνεται έμφαση στην κατασκευαστική δομή των ρυθμών, δηλαδή στο γεγονός ότι ορισμένοι ρυθμοί προκύπτουν από κάποιους άλλους πχ. ο Τσάμικος (εξάσημος) προκύπτει από έναν τετράσημο + το μετρικό σχήμα 2. Επομένως τον Εναλλακτικό Μπάλο οφείλουμε να τον δεχτούμε ως τετράσημο. Αν τον δεχτούμε ως δίσημο δηλαδή 2/4 δεν θα μπορεί να προκύψει από αυτόν o Τσάμικος.
Τελευταία επεξεργασία από Νίκος Τριήρης σε 05 Ιούλ 2009 12:10 pm, έχει επεξεργασθεί 1 φορά συνολικά.

Άβαταρ μέλους
Νίκος Τριήρης
More than 150 posts user.
Δημοσιεύσεις: 286
Εγγραφή: 13 Σεπ 2007 12:43 pm
Τοποθεσία: Αθήνα, Χολαργός

#54 Δημοσίευση από Νίκος Τριήρης »

Προτεινόμενο Γενος:

Βασικές Παραδοχές:

1. Πρέπει να φανερώνεται από το γένος η δυνατότητα ένωσης των ρυθμών για την κατασκευή ενός άλλου. Πχ. αν προσθέσουμε ένα δίσημο με έναν άλλο δίσημο θα πρέπει να μας δίνουν έναν τετράσημο.
2. Πρέπει να εξασφαλίζεται η σχετική τους διάρκεια για να μπορεί να γίνεται μεταξύ τους σύγκριση με κοινή βάση πχ. ένας εξάσημος θα πρέπει να διαρκεί όσο ενάμισι μέτρο ενός τετράσημου
3. Απώτερος στόχος είναι να προσδιοριστεί το γένος των ρυθμών που χρησιμοποιούνται στην πράξη και όχι η θεωρητική τους ταχύτητα (βλ. Συνοπτικό Πίνακα Ρυθμών)
4. Όλα τα παραπάνω ισχύουν για ρυθμούς που είναι εκφρασμένοι με ίδιο παρονομαστή.

Δίσημοι: Είναι το μετρικό σχήμα 2, το οποίο δεν αποτελεί κάποιο ρυθμό από μόνο του.

Τρίσημοι: Είναι το μετρικό σχήμα 3, το οποίο δεν αποτελεί κάποιο ρυθμό από μόνο του.

Τετράσημοι: Είναι όλοι οι ρυθμοί, των οποίων το κλάσμα εκφράζει τη σχέση του μισού πχ. 2/4, 4/8, 8/16.
-Χασαποσέρβικος 8/16
-Τσιφτετέλι γρήγορο 8/16 = 4/8
-Μπάλος γρήγορος 8/16 = 4/8
-Μπάλος Εναλλακτικός γρήγορος 8/16 = 4/8
-Συρτός γρήγορος 8/16 = 4/8
-Εναλλακτικός Συρτός γρήγορος 8/16 = 4/8
-Πωγωνίσιος γρήγορος 8/16 = 4/8
-Πατινάδα γρήγορη 8/16 = 4/8
-Αράπικο Τσιφτετέλι γρήγορο 8/16 = 4/8

Πεντάσημοι: Είναι όλοι οι ρυθμοί που έχουν αριθμητή τον αριθμό 5 πχ.5/4, 5/8, 5/16 ή πολλαπλάσια του 5 με την ίδια δομή πχ. ένας ρυθμός 2/16+3/16+2/16+3/16=10/16 είναι πεντάσημος ανά δύο (μέτρα) με μετρο 10/16, αλλιώς είναι ό,τι γράφει ο αριθμητής πχ. δεκάσημος 3+3+2+2
- (2+3) 5/16
- (3+2) 5/16

Εξάσημοι: Είναι οι ρυθμοί που έχουν αριθμητή τον αριθμό 6 ή κάποιο πολλαπλάσιό του, αλλά με την ίδια δομή πχ ο Τσάμικος 6/8 σε σχέση με το Βαλς 12/16 και τον Ζωναράδικο 24/32 μπορεί να έχουν την ίδια διάρκεια μέτρου, αλλά όχι και την ίδια δομή.
- Τσάμικος 12/16 = 6/8

Επτάσημοι: Είναι όλοι οι ρυθμοί που έχουν αριθμητή τον αριθμό 7 πχ. 7/4, 7/8, 7/16 ή πολλαπλάσιο του 7 με την ίδια δομή και ανά δύο μέτρα, αλλιώς είναι ότι γράφει ο αριθμητής πχ. δεκατετράσημος.
- Καλαματιανός 7/16
- 2+3+2 γρήγορο 7/16
- Μαντηλάτος γρήγορος 7/16

Οχτάσημοι: Είναι όλοι οι ρυθμοί, των οποίων το κλάσμα δηλώνει τη σχέση του ολόκληρου πχ. 4/4, 8/8, 16/16
- Χασάπικος 8/8
- Αράπικο Τσιφτετέλι αργό 16/16 = 8/8
- Χαβά(ς) αργός 16/16 = 8/8

Εννιάσημοι: Είναι όλοι οι ρυθμοί που έχουν αριθμητή τον αριθμό 9 πχ. 9/4,9/8 ή ισάξιο μέτρο με την ίδια δομή πχ.
- Παλιό Ζεϊμπέκικο με παύσεις 18/16 = 9/8
- Πεταχτό Ζειμπέκικο 18/16 = 9/8
- Μικτό Ζεϊμπέκικο 18/16 = 9/8
- Απτάλικο 18/16 = 9/8
- Παραλλαγή Απτάλικου 18/16 = 9/8
- Καμηλιέρικο 18/16 =9/8
- Καρσιλαμάς 9/16
- Αργιλαμάς 9/16
- Συγκαθιστός 9/16
- Παραλλαγή Συγκαθιστού 9/16

Δεκάσημοι: Όλοι οι ρυθμοί που έχουν αριθμητή τον αριθμό 10 ή κάποιο πολλαπλάσιό του με την ίδια δομή ρυθμού πχ. 3+3+2+2. Δεν υπάρχουν δεκάσημοι ρυθμοί στα ρεμπέτικα τραγούδια

Εντεκάσημοι: Όλοι οι ρυθμοί που έχουν αριθμητή τον αριθμό 11 ή κάποιο πολλαπλάσιό του με την ίδια δομή ρυθμού πχ. 3+3+3+2. Δεν υπάρχουν δεκάσημοι ρυθμοί στα ρεμπέτικα τραγούδια ενώ παίζονται συχνά στη Μακεδονία

Δωδεκάσημοι: Όλοι ρυθμοί που έχουν αριθμητή τον αριθμό 12 ή κάποιο πολλαπλάσιό του αλλά με την ίδια δομή.
- Βαλς 12/16

............................

Εικοσιτετράσημοι: Όλοι οι ρυθμοί που έχουν αριθμητή τον αριθμό 24 ή πολλαπλάσιό του, που δεν συνηθίζεται, αλλά με την ίδια δομή.
- Ζωναράδικος 24/32

Με αυτήν την κατηγοριοποίηση εξασφαλίζεται η συγκρισιμότητα της σχετικής διάρκειας ενός ρυθμού. Για παράδειγμα ένας δωδεκάσημος θα έχει τη διπλάσια διάρκεια από έναν εξάσημο, αρκεί να έχουν τον ίδιο παρονομαστή.
Φυσικά η προτεινόμενη αυτή κατηγοριοποίηση δεν σημαίνει ότι είναι η μόνη σωστή. Αποτελεί μία προσέγγιση μεταξύ αρκετών πιθανών άλλων.
Σημασία πάντως δεν έχει το όνομα ή το γένος ενός ρυθμού, αλλά το ακριβές μέτρο του και η ρυθμική δομή και διάταξη. Πάνω από όλα όμως βρίσκεται η αίσθηση που αποπνέει το ηχητικό αποτέλεσμα μέσω του τρόπου παιξίματος.
Τελευταία επεξεργασία από Νίκος Τριήρης σε 05 Ιούλ 2009 12:11 pm, έχει επεξεργασθεί 1 φορά συνολικά.

Άβαταρ μέλους
Νίκος Τριήρης
More than 150 posts user.
Δημοσιεύσεις: 286
Εγγραφή: 13 Σεπ 2007 12:43 pm
Τοποθεσία: Αθήνα, Χολαργός

#55 Δημοσίευση από Νίκος Τριήρης »

Συνοπτικός Πίνακας Ρυθμών

Για να δείτε το κανονικό μέγεθος των εικόνων πατήστε εδώ και εδώ

Εικόνα
Εικόνα
Τελευταία επεξεργασία από Νίκος Τριήρης σε 20 Σεπ 2009 01:16 pm, έχει επεξεργασθεί 1 φορά συνολικά.

Άβαταρ μέλους
Νίκος Τριήρης
More than 150 posts user.
Δημοσιεύσεις: 286
Εγγραφή: 13 Σεπ 2007 12:43 pm
Τοποθεσία: Αθήνα, Χολαργός

#56 Δημοσίευση από Νίκος Τριήρης »

Με το Συνοπτικό Πίνακα Ρυθμών ολοκληρώθηκε το κείμενο για τους ρυθμούς.
Είμαι διαθέσιμος για διαφωνίες, διορθώσεις, παρατηρήσεις, απορίες και περιμένω τη γνώμη σας γενικότερα.

Υπάρχουν ιδέες για περεταίρω εμπλουτισμό με ηχητικά παραδείγματα, πληροφορίες για τους χορούς και παραδείγματα σε παρτιτούρα σε συνεννόηση με άλλους θαμώνες.

Σας ευχαριστώ όλους για το ενδιαφέρον που δείξατε.

Απάντηση

Επιστροφή σε “Οργανοπαιξία-Μουσική Θεωρία”