λύρα

Η λύρα είναι αχλαδόσχημο έγχορδο όργανο που παίζεται με δοξάρι. Συναντάται σε πολλές περιοχές του Ελλαδικού χώρου, όπως στα νησιά του Αιγαίου, την Κρήτη, τη Μακεδονία, τη Θράκη και αλλού. Επίσης η λύρα συναντάται στην ευρύτερη περιοχή του Πόντου και της Προποντίδας και στην Κωνσταντινούπολη.

Τύποι λύρας

Ανάλογα με την περιοχή στην οποία συναντάται, η λύρα έχει πολλές διαφοροποιήσεις, μορφολογικές, κατασκευαστικές, ηχητικές και ως προς τον τρόπο παιξίματος. Κοινά χαρακτηριστικά όλων των τύπων λύρας είναι:

• οι τρεις χορδές, οι οποίες συνήθως κουρδίζονται μεταξύ τους (από την μπάσσα προς την πρίμα) σε διαστήματα πέμπτης.
• το παίξιμο με δοξάρι, το οποίο κινείται κάθετα στις χορδές και με την τριβή τις κάνει να πάλλονται, παράγοντας ήχο.
• το γεγονός ότι οι λύρες δεν έχουν τάστα, τα σταθερά και προκαθορισμένα σιδερένια "χωρίσματα" δηλαδή πάνω στο μπράτσο του οργάνου, πάνω στα οποία πατώντας ο μουσικός μειώνει το μήκος της παλλόμενης χορδής, παράγοντας έτσι διαφορετικούς μουσικούς φθόγγους.

Διακρίνουμε κυρίως τους εξής βασικούς τύπους λύρας:

• την Κρητική λύρα,
• τη νησιώτικη λύρα,
• τη στεριανή λύρα,
• την ποντιακή λύρα (κεμεντζέ)
• και την Κωνσταντινουπολίτικη λύρα.